Chủ tịch Hồ Chí Minh rất quan tâm đến công tác cán bộ. Nói về công tác cán bộ, Bác đã nhiều lần nhấn mạnh: Cán bộ là cái gốc của mọi công việc. Quyền lực có được sử dụng đúng hay không phụ thuộc rất lớn vào cán bộ, mà để có cán bộ tốt, trước hết phải thực hiện tốt công tác cán bộ. Tư tưởng Hồ Chí Minh về cán bộ và công tác cán bộ chứa đựng những chân lý bền vững đã được thực tiễn cách mạng Việt Nam kiểm nghiệm và rút ra những bài học quý báu về công tác cán bộ và sử dụng cán bộ, qua đó đã từng bước xây dựng một đội ngũ cán bộ, công chức Nhà nước có đủ năng lực, phẩm chất để tiếp tục lãnh đạo cách mạng Việt Nam đi đến thắng lợi.

Bác Hồ đến thăm và nói chuyện với cán bộ, nhân viên Bộ Ngoại giao tại Hội nghị ngoại giao tháng 03/1966
Nghệ thuật dùng cán bộ trong tư tưởng Chủ tịch Hồ Chí Minh
Ngay từ những ngày đầu thiết lập chính quyền cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định mô hình nhà nước của Việt Nam là Nhà nước dân chủ nhân dân. Những lời dạy của Bác về cán bộ và công tác cán bộ rất mộc mạc, giản dị, dễ hiểu nhưng lại thể hiện rõ tính khoa học, nghệ thuật và tính thực tiễn rất cao. Người khẳng định “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc; muôn việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém”. Xác định rõ tầm quan trọng của công tác cán bộ, Người cho rằng “phải biết rõ cán bộ”, “phải cất nhắc cán bộ cho đúng”; “phải khéo dùng cán bộ”; “phải giúp cán bộ cho đúng”; “phải giữ gìn cán bộ”. Khuôn khổ để lựa chọn cán bộ, Người cho rằng Đảng cần lựa chọn “... Những người tỏ ra rất trung thành và hăng hái trong công việc, trong đấu tranh; Những người liên lạc mật thiết với dân chúng, hiểu biết dân chúng, luôn luôn chú ý đến lợi ích của dân chúng...; Những người có thể phụ trách giải quyết các vấn đề trong những hoàn cảnh khó khăn...; Những người luôn giữ đúng kỷ luật”.

Bác Hồ về thăm xã Nam Cường (Tiền Hải) ngày 26/3/1962 - Ảnh tư liệu
Trong đề bạt cán bộ phải vì công tác, vì tài năng. Theo đó trong cuốn “Sửa đổi lối làm việc”, Người tổng kết những cách làm việc để bồi dưỡng, rèn luyện đội ngũ cán bộ có đủ năng lực, phẩm chất, đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước kiểu mới như: Chỉ đạo những phương hướng đường lối công tác cho cán bộ, để họ phát huy năng lực và tinh thần sáng tạo trong những công việc cụ thể; Nâng cao trình độ cho cán bộ bằng cách tạo điều kiện để họ học thêm lý luận và chuyên môn; Thường xuyên kiểm tra rút kinh nghiệm, sửa chữa những khuyết điểm, phát huy ưu điểm trong quá trình công tác...
Sâu sát, gần gũi với cán bộ, Người hiểu được thực tiễn công tác và sớm lường trước các nguy cơ. Người cảnh báo các “bệnh” mà người cán bộ dễ mắc phải khi có quyền lực trong tay. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, “cán bộ là cái dây chuyền của bộ máy. Nếu dây chuyền không tốt, không chạy thì động cơ dù có tốt, dù chạy toàn bộ máy cũng tê liệt...”.
Đảng phải trọng nhân tài, trọng cán bộ, trọng người có ích cho công việc chung. Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu 6 nguyên tắc căn bản mà Đảng của giai cấp công nhân cần quán triệt trong dùng cán bộ. Đó là: Thứ nhất, phải hiểu biết rõ cán bộ. Thường xuyên xem xét, đánh giá cán bộ để phát hiện nhân tài và người thoái hóa, biến chất. Thứ hai, phải cất nhắc cán bộ một cách cho đúng. Nếu người có tài mà không dùng đúng tài của họ, cũng không được việc... Thứ ba, phải khéo dùng cán bộ. Không có ai cái gì cũng tốt, cái gì cũng hay. Nên phải biết tùy tài mà dùng người cho đúng. Thứ tư, phải phân phối cán bộ cho đúng. Phải dùng người đúng chỗ, đúng việc. Thứ năm, phải giúp cán bộ cho đúng để họ có điều kiện, cơ hội phát huy hết khả năng, điều kiện thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ được giao... Thứ sáu, phải thương yêu, giữ gìn, bảo vệ cán bộ.
Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng nêu ra năm phương thức cơ bản trong sử dụng cán bộ: Một là, chỉ đạo: Thả cho họ làm, thả cho họ phụ trách... Hai là, nâng cao: Luôn luôn tìm cách cho họ học thêm lý luận và cách làm việc, làm cho tư tưởng, năng lực của họ ngày càng tiến bộ. Ba là, kiểm tra: Thường xuyên kiểm tra để giúp họ rút kinh nghiệm, sửa chữa khuyết điểm, phát triển ưu điểm. Bốn là, cải tạo: Khi họ sai lầm thì dùng cách thuyết phục giúp cho họ sửa chữa. Năm là, giúp đỡ: Phải cho họ điều kiện sinh sống đầy đủ mà làm việc. Khi họ đau ốm, phải có thuốc thang. Tùy theo hoàn cảnh mà giúp họ giải quyết vấn đề gia đình. Những điều đó quan hệ với tinh thần cán bộ và sự thân ái đoàn kết, tính đạo đức, tính nhân văn trong Đảng.
Nét đặc sắc của tư tưởng Hồ Chí Minh trong công tác cán bộ chính là kiểm soát cán bộ, đảng viên. Người luôn nhắc nhở phải bảo đảm sự thống nhất về bản chất của mối quan hệ quyền lực trong hệ thống chính trị. Điều này còn được thể hiện ở tính nhất quán trong các bản Hiến pháp qua các thời kỳ. Người cũng khẳng định: “Đảng ta là một đảng cầm quyền, mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm thuần đạo đức cách mạng, thật sự cần, kiệm, liêm chính, chí công vô tư” và “Đào tạo thế hệ cách mạng cho đời sau là việc rất cần thiết và rất quan trọng”...
Với cương vị là Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có một văn bản với tiêu đề“Tìm người tài đức”, đăng trên Báo Cứu quốc số 411, ra ngày 20/11/1946, Bác Hồ đã sớm quan tâm đến công tác cán bộ, mà cụ thể là cán bộ có tài đức. Từ sự trọng thị của Bác, Chính phủ lâm thời đã quy tụ được sức mạnh các tầng lớp, giai cấp khác nhau cùng lo việc nước...
Học tập tư tưởng, quan điểm của Bác Hồ về công tác cán bộ - câu chuyện không bao giờ cũ
Quán triệt quan điểm của Người, trong quá trình lãnh đạo Đảng ta luôn quan tâm và cụ thể hóa bằng các quy định, nghị quyết của Đảng như Nghị quyết Trung ương 3 khoá VIII về Chiến lược cán bộ… Nhất là từ sau Đại hội XII của Đảng đến nay, Đảng ta đặc biệt quan tâm, coi trọng công tác cán bộ bằng việc ban hành Nghị quyết Trung ương 7 khoá XII về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược…
Có thể nói, quyết tâm của Đảng ta đã rõ ràng về công tác cán bộ, lựa chọn người có đức có tài, vừa “hồng” vừa “chuyên”. Trong những năm qua, Đảng ta đã ban hành và lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện nhiều chủ trương, nghị quyết, kết luận về xây dựng tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và đạt được nhiều kết quả quan trọng. Hệ thống tổ chức của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội được đổi mới; chức năng, nhiệm vụ, mối quan hệ công tác của từng tổ chức được phân định, điều chỉnh hợp lý hơn, từng bước đáp ứng yêu cầu xây dựng, hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Hệ thống chính trị cơ bản ổn định, phù hợp với Cương lĩnh và Hiến pháp; bảo đảm vai trò lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, phát huy quyền làm chủ của nhân dân.
Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017, Hội nghị lần thứ 6 Ban chấp hành Trung ương khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả” với quan điểm chỉ đạo: Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, hiệu lực quản lý của Nhà nước, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội và quyền làm chủ của nhân dân; bám sát Cương lĩnh, Hiến pháp, Điều lệ và các văn kiện của Đảng trong việc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị; đặt trong tổng thể nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng; thực hiện đồng bộ với đổi mới kinh tế, đáp ứng yêu cầu xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Thực hiện nguyên tắc một cơ quan thực hiện nhiều việc và một việc chỉ giao cho một cơ quan chủ trì thực hiện và chịu trách nhiệm chính. Mô hình và quy mô tổ chức bộ máy phải phù hợp với tính chất, đặc điểm, chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan, đơn vị, địa phương.
Mục tiêu tổng quát: Tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và phù hợp với thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa nhằm tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của Nhà nước và chất lượng hoạt động của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội; phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Tinh giản biên chế gắn với cơ cấu lại, nâng cao chất lượng, sử dụng hiệu quả đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; giảm chi thường xuyên và góp phần cải cách chính sách tiền lương.
Mục tiêu cụ thể: Từ năm 2021 đến năm 2030: (1) Hoàn thành việc nghiên cứu và tổ chức thực hiện mô hình tổ chức tổng thể của hệ thống chính trị phù hợp với yêu cầu, điều kiện cụ thể của nước ta trong giai đoạn mới; giảm biên chế; (2) Phân định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của từng cơ quan, tổ chức, khắc phục được tình trạng chồng chéo, trùng lắp hoặc bỏ sót chức năng, nhiệm vụ giữa các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị; (3) Tiếp tục cụ thể hóa, thể chế hóa chủ trương, nghị quyết, kết luận của Đảng về đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy bằng các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước; (4) Phân định rõ và tổ chức thực hiện mô hình chính quyền nông thôn, đô thị, hải đảo và đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt; (5) Cơ bản hoàn thành việc sắp xếp thu gọn các đơn vị hành chính cấp huyện, xã và thôn, tổ dân phố theo tiêu chuẩn quy định.
Đối với các đơn vị sự nghiệp công lập từ nay đến năm 2030: Thực hiện có hiệu quả theo lộ trình, mục tiêu và nhiệm vụ, giải pháp của Nghị quyết Trung ương 6 khoá XII về "Tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập".
Về nhiệm vụ và giải pháp, Nghị quyết số 18 đưa ra nhiệm vụ và giải pháp chung đối với toàn bộ hệ thống chính trị và nhiệm vụ, giải pháp cụ thể đối với hệ thống tổ chức của Đảng; hệ thống tổ chức của Nhà nước ở Trung ương; chính quyền địa phương; Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội và hội quần chúng.
Trong giai đoạn hiện nay, tư tưởng Hồ Chí Minh về cán bộ và công tác cán bộ vẫn luôn mang tính thời sự và có ý nghĩa rất quan trọng, là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho mọi hành động của Đảng ta. Thấm nhuần tư tưởng Chủ tịch Hồ Chí Minh về công tác cán bộ và cán bộ, qua nhiều giai đoạn lịch sử, Đảng ta luôn quan tâm đến công tác cán bộ và thực hiện nhiều giải pháp thiết thực hiệu quả để xây dựng đội ngũ cán bộ "vừa hồng, vừa chuyên"./.
Cán bộ là cái gốc của mọi công việc; muôn việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém.
Chủ tịch Hồ Chí Minh
|
Hoài An