Báo chí phát huy sứ mệnh cách mạng, tạo đồng thuận xã hội trong thời kỳ mới
Theo báo cáo công tác báo chí năm 2024 và phương hướng nhiệm vụ, giải pháp năm 2025 của Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Nhà báo Việt Nam, năm 2024, cả nước có 884 cơ quan báo chí, trong đó có 812 báo, tạp chí và 74 đài phát thanh - truyền hình. Nhân sự hoạt động trong lĩnh vực báo chí không biến động nhiều, khoảng 41 nghìn người, trong đó khối phát thanh, truyền hình khoảng 16,5 nghìn người. Tính đến tháng 12/2024, có khoảng 21 nghìn người được cấp thẻ nhà báo.
Cơ bản các cơ quan báo chí thực hiện nghiêm túc sự lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng thông tin của Đảng, Nhà nước; bám sát mục tiêu giữ vững ổn định chính trị, tạo đồng thuận của xã hội và niềm tin của nhân dân đối với Đảng và chế độ, cùng hướng tới Kỷ nguyên mới, Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Tiếp tục đẩy mạnh thông tin tuyên truyền việc triển khai, cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội XIII vào cuộc sống; tuyên truyền kết quả các Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, các kỳ họp Quốc hội, các nghị quyết, kết luận, chỉ thị, quyết định của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ; tuyên truyền đậm nét, sâu rộng các sự kiện chính trị, ngoại giao quan trọng, ngày lễ lớn của đất nước...
Báo chí phát huy sứ mệnh cách mạng, tạo đồng thuận xã hội trong thời kỳ mới
Báo chí tiếp tục chủ động đẩy mạnh tuyên truyền về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng và đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; lan tỏa, biểu dương gương người tốt, việc tốt... khẳng định vai trò dẫn dắt, định hướng để thực hiện tốt sứ mệnh báo chí cách mạng, tạo đồng thuận xã hội.
Sau 1 năm thực hiện Chỉ thị số 07 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác truyền thông chính sách, số lượng tin, bài về truyền thông chính sách tăng từ 11% lên 20% (tổng tin bài trên báo chí hàng năm là 40 triệu; truyền hình 50 nghìn giờ; phát thanh 20 nghìn giờ). Kinh phí dành cho truyền thông chính sách của các địa phương tăng khoảng 10%, trong đó có một số tỉnh kinh phí cho truyền thông chính sách tăng 50%.
Báo chí đã thực hiện tốt trong công tác thông tin, tuyên truyền về bão số 3, cơn bão mạnh nhất trong 30 năm trên Biển Đông và trong 70 năm qua trên đất liền đổ bộ trực tiếp vào nước ta, song công tác ứng phó, khắc phục hậu quả bão, mưa lũ được sự quan tâm, chỉ đạo quyết liệt từ sớm, từ xa của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị và cộng đồng, các lực lượng, trong đó có hệ thống thông tin, tuyên truyền... góp phần giảm thiểu thiệt hại của thiên tai.
Đặc biệt, trong thời gian gần đây, báo chí đã tập trung cao độ tuyên truyền về cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Theo đó, thông tin báo chí nêu bật chỉ đạo của Bộ Chính trị, xác định việc tổng kết Nghị quyết 18 và sắp xếp, hoàn thiện tổ chức bộ máy hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, là cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, cần thống nhất rất cao về nhận thức và hành động trong toàn Đảng và cả hệ thống chính trị.
Tập trung nhiều giải pháp đẩy mạnh phát triển kinh tế báo chí
Tuy nhiên, hoạt động báo chí trọng năm 2024 vẫn còn tồn tại một số hạn chế, như hoạt động thiếu chuẩn mực, có dấu hiệu vi phạm đạo đức nghề nghiệp, trái quy định pháp luật. Bên cạnh đó, tính chuyên sâu, chuyên ngành của tạp chí thuộc hội, viện, nhất là loại hình tạp chí điện tử vẫn chưa được quan tâm, tiếp cận đúng mức; vẫn còn nhiều tạp chí điện tử thể hiện xu hướng phản ánh, thông tin sự kiện đơn thuần, dẫn đến thông tin không phù hợp tôn chỉ mục đích, tính chất hoạt động của tạp chí,... điều này làm ảnh hưởng tới uy tín nghề báo và làm giảm hiệu quả hoạt động kinh tế báo chí.
Bên cạnh đó, trước xu thế chuyển đổi số, kinh tế báo chí cũng đang phải đối diện với nhiều thách thức. Theo báo cáo tổng kết công tác báo chí năm 2024, doanh thu báo in, báo điện tử trong năm ước đạt 8.080 tỷ đồng, giảm khoảng 6,1% so với năm 2023, trong đó quảng cáo giảm khoảng 5,6%; phát thanh, truyền hình đạt doanh thu 9.140 tỷ đồng.
Năm 2024, Bộ Thông tin và Truyền thông đã tiến hành các quy trình, thủ tục, báo cáo để Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị bổ sung một số dự án luật, dự thảo nghị quyết vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025, trong đó có dự án Luật Báo chí (sửa đổi). Qua đó, giải quyết căn cơ những bất cập, tồn tại thời gian qua và thúc đẩy báo chí phát triển mạnh mẽ, đúng định hướng và làm tốt công tác quản lý nhà nước.
Trong đó, Nghị định số 147/2024/NĐ-CP ngày 09/11/2024 của Chính phủ về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng được ban hành với các quy định về cho phép mạng xã hội xuyên biên giới, các nền tảng thỏa thuận sử dụng bài báo, chia sẻ đường link, chia sẻ nội dung bài báo của các cơ quan báo chí.
Nhằm tháo gỡ khó khăn về kinh tế báo chí cho các cơ quan báo chí, ngày 14/6, Bộ Thông tin và Truyền thông ban hành Thông tư số 05 hướng dẫn xây dựng, thẩm định và ban hành định mức kinh tế - kỹ thuật dịch vụ công sử dụng ngân sách Nhà nước trong lĩnh vực báo chí thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ. Qua đó, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho đơn vị báo chí triển khai thực hiện chính sách của nhà nước về tự chủ đơn vị sự nghiệp công lập và tăng cường điều kiện nhận đặt hàng, giao nhiệm vụ từ cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Về công tác chỉ đạo, quản lý báo chí, Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Nhà báo Việt Nam tiếp tục thống nhất phối hợp chặt chẽ, chủ động trong công tác chỉ đạo, quản lý hoạt động báo chí. Bảo đảm việc chỉ đạo, cung cấp thông tin thống nhất, kịp thời, nhất là những vấn đề quan trọng, nhạy cảm, phức tạp, bảo đảm để báo chí giữ vững vai trò định hướng, chi phối thông tin trong xã hội. Công tác chỉ đạo, định hướng, quản lý thông tin được triển khai thực hiện với phương thức đổi mới, chủ động, kịp thời bằng nhiều hình thức: Văn bản, trao đổi trực tiếp, sử dụng nền tảng xã hội Zalo, ứng dụng Viber...
Tiếp tục đẩy mạnh sử dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, chỉ đạo thông tin; duy trì thực hiện phương thức "quản lý theo số lớn”, trong đó sử dụng công nghệ đo đếm, đánh giá hoạt động báo chí để nắm bắt, nhận biết các xu thế thông tin, phát hiện các biểu hiện để có sự điều chỉnh kịp thời.
Các cấp Hội Nhà báo Việt Nam tiếp tục chỉ đạo, tổ chức thực hiện phong trào thi đua "Xây dựng môi trường văn hóa trong các cơ quan báo chí”; triển khai nhiều hoạt động thiết thực, hiệu quả, có sức lan tỏa trong đời sống báo chí; nhiều cơ quan báo chí đã xây dựng bộ Quy tắc về tiêu chuẩn "đạo đức, lối sống của đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức, người làm báo”./.
T.H