Ngày 09/11/2023, Quốc hội thảo luận về dự thảo Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình giao thông đường bộ. Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề được đại biểu Quốc hội nêu.
Báo cáo giải trình, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết qua thảo luận tại tổ và Hội trường cho thấy, về cơ bản các đại biểu ủng hộ đề xuất của Chính phủ với các chính sách như dự thảo Nghị quyết, đồng thời nêu nhiều vấn đề cần rà soát, hoàn thiện.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, tỷ lệ vốn Nhà nước tham gia vào các dự án PPP là một vấn đề khó và nhạy cảm, trước đây không quy định tỷ lệ, sau này có Luật Đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP) đưa ra tỉ lệ 50%, dù thời điểm đó đưa ra tỉ lệ này đều có căn cứ rõ ràng nhưng đến nay nhận thấy quy định này không còn phù hợp. Dẫn chứng về vấn đề này, Bộ trưởng cho biết, các dự án đi qua các địa phương có lưu lượng xe thấp nhu cầu vận tải không cao thì nhà đầu tư không quan tâm. Khi nhà đầu tư không tham gia thì các ngân hàng cho vay cũng không tham gia, như vậy không còn tính hấp dẫn, tính khả thi và điều này đòi hỏi tỷ lệ vốn của nhà nước phải cao hơn. Cùng với đó, một số dự án đi qua các đô thị lớn hiện nay nhu cầu giải phóng mặt bằng rất lớn. Do đó, sự cần thiết nâng tỉ lệ vốn Nhà nước với yêu cầu là bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, nhà đầu tư và người dân và bảo đảm tính khả thi. Bởi nếu tỉ lệ thấp thì không thu hút nhà đầu tư, nhưng nếu nâng cao quá thì không còn ý nghĩa của dự án PPP.
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng báo cáo, giải trình tại phiên họp
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nêu rõ, nâng tỷ lệ vốn Nhà nước lên là vấn đề cần tính toán, cân nhắc. Qua tính toán cho thấy, mức 70 – 75% là hợp lý, tuy nhiên một số dự án cụ thể có thể cao hơn, tùy khả năng cân đối vốn của Nhà nước để quyết định tỉ lệ vốn Nhà nước tham gia. Bộ trưởng cũng cho biết sẽ tiếp thu các ý kiến đại biểu Quốc hội để trong thời gian tới rà soát nghiên cứu sửa đổi Luật PPP.
Về nguyên tắc, tiêu chí, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhất trí về việc cần có quy định về nguyên tắc và tiêu chí để có cơ sở triển khai thực hiện. Bộ trưởng cho biết sẽ rà soát lại để bảo đảm toát lên được tính đặc thù, đặc biệt riêng cần phải có một cơ chế này, đó là tính hiệu quả, tính hợp lý, tính cấp bách. Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết sẽ phối hợp với Ủy ban Kinh tế của Quốc hội để rà soát, đồng thời có báo cáo lại Chính phủ để báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội trước trình Quốc hội với tinh thần là phải rà soát kỹ nguyên tắc và tiêu chí.
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng làm rõ các dự án trình lần này đều là những dự án đã được xác định trong đầu tư công trung hạn đã chuẩn bị thủ tục đầu tư, đã bố trí nguồn vốn nhưng có vướng mắc. Do đó, nếu được Quốc hội thông qua cơ chế, chính sách đặc thù thì sẽ giúp đẩy nhanh tiến độ. Đồng thời, do nhiều địa phương có đề nghị nên Chính phủ đã thiết kế "quy định mở". Theo đó, một số dự án mà chưa kịp hoàn thiện thủ tục với yêu cầu từ nay đến khi Quốc hội thông qua thì phải hoàn thiện; cũng như trong quá trình thực hiện tiếp theo có phát sinh một số dự án nữa thì căn cứ vào nguyên tắc tiêu chí để nếu đáp ứng đủ thì sẽ trình Chính phủ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư mong muốn Quốc hội thông qua danh mục các dự án đã được rà soát và trình Quốc hội lần này. Đây những dự án đã chuẩn bị xong, đủ điều kiện và đang triển khai.
Thu Hường