Xe điện đang trở thành một phần quan trọng của ngành công nghiệp ô tô thế giới và Việt Nam cũng không nằm ngoài xu thế này. Năm 2024, Việt Nam đã chứng kiến thị trường xe điện tăng trưởng mạnh mẽ với đầu tàu là thương hiệu VinFast. Theo số liệu công bố của VinFast, sản lượng tiêu thụ ô tô điện năm 2024 đạt 87.000 chiếc, vượt xa mục tiêu đề ra, khẳng định vị thế dẫn đầu thị trường ô tô điện.
Thị trường xe điện phát triển nhanh, ấn tượng
Thời gian qua, với nhiều chính sách hỗ trợ tích cực, hiệu quả từ Chính phủ, thị trường ô tô điện tại Việt Nam đã có những bước phát triển ấn tượng, vượt xa kỳ vọng. Đặc biệt, trong năm 2024, sự vươn lên mạnh mẽ của VinFast đã giúp thị trường xe ô tô điện bùng nổ. Hãng xe Việt này đã chính thức thống trị thị trường với 87.000 xe ô tô điện được bàn giao trong năm 2024, vượt qua mục tiêu đặt ra và khẳng định vị thế "ông lớn" trong ngành xe điện nội địa. Trong đó, các mẫu xe như VF5 và VF3 được người tiêu dùng ưa chuộng nhất. Mẫu VF5 với hơn 32.000 chiếc bán ra, chiếm lĩnh phân khúc xe đô thị cỡ nhỏ, còn VF3 đạt hơn 25.000 xe, được bàn giao trong vòng 5 tháng cuối năm. Mặc dù mới xuất hiện nhưng cả hai mẫu xe này đã chứng tỏ sự hấp dẫn trong việc chuyển đổi từ ô tô xăng sang xe điện, đặc biệt với mức giá cạnh tranh và chi phí vận hành thấp. Doanh số của riêng VF 5 hay VF 3 tương đương doanh số của cả một hãng thuộc top 6-7 bán cả năm ở Việt Nam. Đáng chú ý, trong tháng 1/2025, VinFast giao tổng cộng hơn 10.000 ô tô tại thị trường trong nước, trong đó VF 3 là mẫu xe bán chạy nhất với hơn 4.000 chiếc, theo sau là VF 5 với 3.300 chiếc.
Theo số liệu của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam, tổng doanh số ô tô tại Việt Nam năm 2024 ước tính đạt trên 340 nghìn xe, tăng 12,6% so với năm trước. Trong đó, gần 90 nghìn xe là ô tô điện, với gần 75% thị phần thuộc về VinFast. Điều này cho thấy rõ rệt xu hướng tiêu dùng chuyển sang ô tô điện, do nhiều người tiêu dùng đã bắt đầu nhận thức được lợi ích của việc sở hữu một chiếc xe điện, từ chi phí nhiên liệu thấp hơn đến sự thân thiện với môi trường.
Thị trường xe điện tăng trưởng mạnh mẽ với đầu tàu là thương hiệu VinFast
Sự phát triển của hệ thống cơ sở hạ tầng sạc điện cũng là yếu tố quan trọng thúc đẩy sự phát triển của xe điện. Đến cuối năm 2024, Việt Nam đã có hơn 5.000 trạm sạc điện được lắp đặt trên toàn quốc. Các thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng đều có mạng lưới trạm sạc rộng khắp, đáp ứng nhu cầu sử dụng xe điện của người dân.
Với sứ mệnh dẫn dắt chuyển đổi xanh tại Việt Nam, VinFast đã triển khai các chính sách ưu đãi hấp dẫn, ký kết hợp tác với nhiều địa phương, tổ chức và doanh nghiệp lớn để thúc đẩy chiến dịch “Mãnh liệt Tinh thần Việt Nam - Vì tương lai xanh” và “Vì Thủ đô trong xanh”. Nhờ những bước đi chiến lược, VinFast là hãng xe thuần điện đầu tiên vượt qua tất cả thương hiệu quốc tế và nội địa để chiếm thị phần số 1 tại Việt Nam. Việt Nam cũng là quốc gia hiếm hoi trên thế giới có thương hiệu xe thuần điện đứng đầu bảng xếp hạng doanh số trên thị trường ô tô.
Bên cạnh những nỗ lực từ VinFast, các nhà sản xuất quốc tế cũng đang gia tăng sự hiện diện tại Việt Nam. Nhiều thương hiệu ô tô điện từ Trung Quốc đã nhận định Việt Nam là một thị trường đầy tiềm năng và đang tìm kiếm cơ hội bằng cách liên doanh với các công ty địa phương. Hiện đã có ít nhất 5 thương hiệu từ Trung Quốc đang xúc tiến hợp tác để phân phối nhiều dòng sản phẩm từ xe mini đến SUV và MPV. Điển hình, liên doanh SGMW – gồm General Motors, SAIC Motor và Wuling Motors – đã hợp tác với TMT Motor để đưa các dòng xe điện vào Việt Nam. Tương tự, Haima đã kết hợp với Carvivu, còn Chery bắt tay với Tập đoàn Geleximco, tạo ra các lựa chọn phong phú cho người tiêu dùng trong nước.
Ở phân khúc cao cấp, Mercedes-Benz đã giới thiệu mẫu xe điện Maybach EQS 680 SUV tại Việt Nam, nâng tổng số xe điện của hãng lên bốn dòng. Trong khi đó, Porsche cũng dự kiến sẽ ra mắt thế hệ Taycan mới, với nhiều cải tiến về công nghệ pin và khả năng sạc nhanh, khẳng định cam kết dài hạn với thị trường Việt Nam.
Kỳ vọng tiếp tục bùng nổ trong năm 2025
Tại thị trường Việt Nam, trong những năm gần đây, tình hình phát triển kinh tế- xã hội trong nước tương đối ổn định và có nhiều dấu hiệu khởi sắc, góp phần đưa Việt Nam trở thành một thị trường tiềm năng để phát triển ô tô nói chung và xe động cơ điện nói riêng. Dự báo trong năm 2025, thị trường ô tô điện tại Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ, nhờ vào các yếu tố hỗ trợ từ cả Chính phủ lẫn doanh nghiệp. Bước sang năm mới, thị trường ô tô điện Việt Nam sẽ không chỉ duy trì đà tăng trưởng mà còn mở rộng ra nhiều thị trường quốc tế.
Nhận định về xu hướng của thị trường xe điện Việt Nam trong năm 2025, các chuyên gia trong ngành đều cho rằng, sang năm mới sẽ tiếp tục có đà tăng trưởng tốt khi không chỉ các khách hàng là người dùng cá nhân mà ngay cả ngành vận tải taxi tại Việt Nam cũng đang chuyển mình với sự tham gia của các tên tuổi lớn trong cuộc đua “xanh hoá” đội xe theo Quyết định 876 của Chính phủ. Theo đó, từ sau năm 2030, tại các đô thị, 100% taxi sẽ phải sử dụng điện, năng lượng xanh. VinFast sẽ vẫn đóng vai trò là “đầu tàu” trong cuộc đua điện hoá ngành ô tô tại Việt Nam trong năm 2025 trong khi các đối thủ vẫn loay hoay tìm lời giải cho bài toán trạm sạc. Đặc biệt, các đối thủ Trung Quốc sẽ tràn vào Việt Nam với nhiều mẫu mã đa dạng hơn trong thời gian tới. Đây là sức ép cần thiết và cũng giúp thị trường xe Việt cạnh tranh và hấp dẫn hơn trong năm 2025.
Theo các chuyên gia, VinFast có thể sẽ đạt mục tiêu bàn giao khoảng 120.000-130.000 xe ô tô điện trong năm 2025, chiếm hơn 70% thị phần của thị trường xe điện trong nước. Điều này phản ánh sự ổn định và lòng tin của người tiêu dùng đối với các sản phẩm ô tô điện nội địa. Ngoài việc duy trì các mẫu xe đang bán chạy, VinFast còn lên kế hoạch ra mắt các dòng xe mới, bao gồm cả xe điện cỡ nhỏ và các mẫu xe thể thao.
Không chỉ tập trung vào thị trường trong nước, VinFast cũng đang chuẩn bị cho chiến lược xuất khẩu mạnh mẽ trong năm 2025. Hãng dự kiến sẽ xuất khẩu hơn 100.000 xe điện sang các quốc gia châu Âu và Bắc Mỹ, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong chiến lược toàn cầu hóa của mình.
Một yếu tố không thể thiếu trong việc thúc đẩy thị trường ô tô điện chính là sự phát triển của hạ tầng trạm sạc điện. Chính phủ dự kiến sẽ đầu tư vào việc xây dựng hơn 20.000 trạm sạc trên toàn quốc vào cuối năm 2025, tạo điều kiện thuận lợi cho người tiêu dùng chuyển sang sử dụng xe điện. Ngoài ra, các doanh nghiệp tư nhân cũng sẽ tham gia vào việc xây dựng và vận hành các trạm sạc, giúp nâng cao tính tiện lợi khi sử dụng ô tô điện.
Theo nghiên cứu thị trường của Mordorintelligence, quy mô thị trường xe điện Việt Nam ước tính đạt 2,93 tỷ USD vào năm 2025 và dự kiến sẽ đạt 6,69 tỷ USD vào năm 2030, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 18% trong giai đoạn dự báo (2025-2030).
Nghiên cứu cho rằng, trong trung hạn, nhu cầu ngày càng tăng đối với các loại xe tiết kiệm nhiên liệu, hiệu suất cao và phát thải thấp, luật pháp và quy định ngày càng nghiêm ngặt về khí thải của xe, chi phí pin giảm và các yếu tố khác dự kiến sẽ thúc đẩy tăng trưởng thị trường trong giai đoạn 2024-2029.
Bên cạnh đó, phương tiện di chuyển bằng điện đang trở nên phổ biến trên khắp cả nước, chủ yếu là do các quy định của Chính phủ hướng tới loại bỏ dần các loại xe chạy bằng nhiên liệu hóa thạch, chi tiêu của Chính phủ nhằm cải thiện cơ sở hạ tầng sạc xe điện công cộng và các sáng kiến như trợ cấp và hoàn thuế để khuyến khích việc áp dụng xe điện. Tất cả các biện pháp này dự kiến sẽ góp phần vào sự tăng trưởng của thị trường trong thời gian tới.
Cùng với đó, tầng lớp trung lưu và dân số trẻ hoá của Việt Nam ngày càng tăng cùng với sự quan tâm của các đối tượng này đối với các công nghệ tiên tiến, hiệu quả sử dụng nhiên liệu và nhận thức về môi trường dự kiến sẽ thúc đẩy thị trường xe điện Việt Nam tăng trưởng hai con số.
Theo dự báo từ các tổ chức nghiên cứu thị trường, tổng doanh số bán ô tô điện tại Việt Nam năm 2025 có thể đạt khoảng 150.000-180.000 xe, chiếm 30-35% tổng doanh số ô tô trong nước. Với khoảng 25-30% của thị trường là các mẫu xe của các thương hiệu quốc tế như Hyundai, Toyota hay Kia... thị trường xe điện sẽ tiếp tục sôi động.
Hiệp hội Nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) dự báo, Việt Nam sẽ đạt mốc 1 triệu xe điện vào khoảng năm 2028 và khoảng 3,5 triệu xe điện vào năm 2040.
Thực tế cho thấy, thị trường ô tô điện tại Việt Nam đang trên đà phát triển mạnh mẽ, song cũng không thiếu những thách thức. Sự cạnh tranh từ các hãng xe quốc tế như Tesla, BYD, hay các thương hiệu lớn từ Nhật Bản, Hàn Quốc sẽ tạo ra một áp lực lớn lên các hãng xe nội địa. Thêm vào đó, mức giá của ô tô điện vẫn là một yếu tố cản trở đối với một bộ phận lớn người tiêu dùng, đặc biệt là trong bối cảnh kinh tế khó khăn.
Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội lớn cho các doanh nghiệp trong nước, khi họ có thể tận dụng chính sách hỗ trợ của Chính phủ và nhu cầu ngày càng tăng về các sản phẩm bảo vệ môi trường. Những tiến bộ trong công nghệ pin và cơ sở hạ tầng sạc điện sẽ làm giảm giá thành sản phẩm và nâng cao chất lượng dịch vụ, mở rộng cơ hội cho người tiêu dùng sở hữu xe điện. Và khi hạ tầng và chính sách hỗ trợ tiếp tục được cải thiện, xe điện sẽ trở thành xu hướng chủ đạo của ngành ô tô tại Việt Nam./.
Tiến Long