Trong thời gian vừa qua, các sự cố lộ lọt thông tin, dữ liệu cá nhân, lừa đảo trực tuyến diễn ra ngày càng phức tạp với nhiều thủ đoạn tinh vi, gây thiệt hại lớn cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp. Một trong những nguyên nhân chính gây ra mất an toàn thông tin được xác định đến từ nhận thức của người sử dụng. Các cuộc tấn công mạng có xu hướng tập trung chủ yếu vào con người thay vì máy móc, thiết bị.
Bên cạnh các giải pháp kỹ thuật, việc tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức và kỹ năng nhằm trang bị cho mỗi người dân những kiến thức và kỹ năng cơ bản để bảo đảm an toàn thông tin trên không gian mạng là yếu tố then chốt giúp tạo dựng một không gian mạng Việt Nam an toàn, góp phần thúc đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số, phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội số một cách bền vững.
Để tăng cường nâng cao nhận thức cho người dân giảm thiểu các nguy cơ bị lừa đảo trên không gian mạng Bộ Thông tin và Truyền thông giao Cục An toàn thông tin tổ chức triển khai Chiến dịch tuyên truyền “Kỹ năng nhận diện và phòng chống lừa đảo trực tuyến bảo vệ người dân trên không gian mạng năm 2024”. Chiến dịch tập trung phổ biến các kiến thức kỹ năng nhận diện và phòng chống lừa đảo trực tuyến, nâng cao nhận thức cũng như kiến thức cho người dân thông qua 5 nhóm kỹ năng chính, bao gồm: Kỹ năng nhận biết, Kỹ năng phát hiện, Kỹ năng xử lý, Kỹ năng phòng tránh và Kỹ năng bảo vệ.
Chiến dịch được triển khai trên diện rộng từ ngày 10/10/2024 đến ngày 20/11/2024, phối hợp với các Bộ, ban, ngành từ trung ương tới địa phương, các doanh nghiệp an toàn thông tin, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trực tuyến, nền tảng mạng xã hội và các cơ quan báo chí, truyền thông trên cả nước.
Tham gia Chiến dịch tuyên truyền “Kỹ năng nhận diện và phòng chống lừa đảo trực tuyến bảo vệ người dân trên không gian mạng năm 2024”, Trung tâm Công nghệ thông tin và chuyển đổi số, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tổ chức đăng tải các tài liệu điện tử trên Cổng An toàn, an ninh mạng của Bộ Kế hoạch và Đầu tư (đường link https://anninhmang.mpi.gov.vn). Đồng thời, Trung tâm Công nghệ thông tin và chuyển đổi số, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã gửi công văn số 605/CNTTATANM ngày 31/10/2024 về việc tham gia Chiến dịch tuyên truyền “Kỹ năng nhận diện và phòng chống lừa đảo trực tuyến bảo vệ người dân trên không gian mạng năm 2024” đến các đơn vị trong Bộ. Các đơn vị trong ngành Thống kê cũng thực hiện tuyên truyền, phổ biến đến toàn thể công chức, viên chức, người lao động thuộc đơn vị để chủ động tìm hiểu kiến thức và kỹ năng nhận diện, phòng chống lừa đảo trực tuyến.
Cổng An toàn, an ninh mạng của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cung cấp các tin tức, tài liệu; đồng thời giới thiệu các kỹ năng nhận diện và phòng chống lừa đảo trực tuyến bảo vệ người dân trên không gian mạng năm 2024, gồm: 3 bước nâng cao nhận thức phòng tránh lừa đảo, 4 điều cần làm ngay khi gặp lừa đảo trực tuyến, 5 điều cần làm sau khi bị lừa chuyển tiền qua mạng, 5 kỹ năng phòng tránh lừa đảo trực tuyến, kỹ năng an toàn thông tin… Ngoài ra, còn có các khóa học trực tuyến giúp nâng cao kiến thức và năng lực nhận diện, phòng tránh lừa đảo trực tuyến như: Khóa học An toàn thông tin dành cho giáo viên, khóa học làm bạn cùng con trên môi trường số… Đồng thời, liên kết với các khóa học về an toàn, an ninh mạng của cổng thông tin chuyển đổi số của Bộ Thông tin và Truyền thông như: Chương trình đào tạo trực tuyến về an toàn thông tin cơ bản cho cơ quan nhà nước, Kỹ năng an toàn số… Bên cạnh đó, Cổng An toàn, an ninh mạng của Bộ Kế hoạch và Đầu tư còn cung cấp các công cụ giúp kiểm tra mã độc trong mạng, lộ lọt thông tin, lừa đảo trực tuyến, giải mã nhận diện mã độc, kiển tra virus online, kiểm tra mạng máy tính.
Có thể nói, phòng chống lừa đảo trên không gian mạng không chỉ là trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước mà còn là trách nhiệm chung của toàn xã hội. Việc tự bảo vệ bản thân trên không gian mạng là một hành trình không ngừng nghỉ, đòi hỏi sự cảnh giác và nỗ lực liên tục. Do đó, mỗi người dân cần nắm được những kiến thức và kỹ năng cần thiết để trở thành một người dùng an toàn và thông minh trên không gian mạng./.
Một số kỹ năng nhận diện và phòng chống lừa đảo trực tuyến
Thu Hiền