Trước bối cảnh tăng trưởng tín dụng chỉ đạt 3,56% trong 6 tháng đầu năm 2023 do khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế còn yếu, ngày 10/7/2023, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2023 cho các tổ chức tín dụng (TCTD) với mức giao toàn hệ thống khoảng 14,5%.
Tuy nhiên, trong tháng 10/2023, toàn hệ thống gần như không có tín dụng. Lũy kế 10 tháng năm 2023, tăng trưởng tín dụng chỉ đạt 7,1% so với cuối năm 2022, bằng một nửa kế hoạch đặt ra. Theo báo cáo của NHNN, tính đến ngày 23/11, dư nợ toàn hệ thống mới tăng 8,38% so với cuối tháng Mười hai năm ngoái, thấp hơn so với chỉ tiêu định hướng đầu năm. Mức tăng trưởng tín dụng của hệ thống TCTD không đồng đều, một số TCTD tăng trưởng khá cao, một số TCTD tăng trưởng thấp, thậm chí tăng trưởng âm. Dư địa còn lại của toàn hệ thống để các tổ chức tín dụng mở rộng tăng trưởng tín dụng là rất lớn, khoảng 6,2% tương đương khoảng hơn 730.000 tỷ đồng để cấp cho nền kinh tế.
Tăng trưởng tín dụng thời gian qua thấp, chủ yếu do nền kinh tế còn gặp nhiều khó khăn, quá trình phục hồi còn chậm nên nhu cầu tín dụng giảm và sức hấp thụ vốn của doanh nghiệp và nền kinh tế còn yếu… Đặc biệt, sự ảm đạm của thị trường bất động sản là một trong những nguyên nhân chính khiến tín dụng không đạt tăng trưởng như kỳ vọng. Trong khi đó, các chuyên gia khuyến cáo, những khó khăn của thị trường bất động sản có thể tiếp tục kéo dài sang nửa cuối năm 2024 khiến nợ xấu gia tăng và nguy cơ tăng thêm rủi ro cho ngành tài chính.
Tăng trưởng tín dụng năm 2023 có khả năng không đạt kỳ vọng
Trước tình hình tăng trưởng tín dụng thấp, khả năng cao không đạt được mục tiêu đề ra, Chính phủ đã nỗ lực chỉ đạo các bộ, cơ quan, địa phương thực hiện quyết liệt các giải pháp cấp thiết, phù hợp, hiệu quả nhằm tạo điều kiện, hỗ trợ doanh nghiệp và người dân nâng cao khả năng tiếp cận và hấp thụ vốn tín dụng, giải quyết các khó khăn, vướng mắc, đáp ứng nhu cầu vốn, thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.
Ngày 21/10/2023, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Công điện số 990/CĐ-TTg về việc tiếp tục thực hiện quyết liệt các giải pháp tăng cường khả năng tiếp cận vốn tín dụng, tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh và thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước năm 2023.
Ngày 29/11/2023, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã có văn bản gửi các TCTD thông báo mức tăng trưởng tăng thêm cho các TCTD công khai, minh bạch theo các nguyên tắc và tiêu chí cụ thể. Theo đó, các TCTD có dư nợ tín dụng đến nay đạt đến 80% chỉ tiêu tín dụng đã được thông báo thì sẽ được chủ động bổ sung hạn mức tăng thêm dựa trên cơ sở xếp hạng năm 2022, đồng thời ưu tiên thêm cho những TCTD tập trung tín dụng vào các lĩnh vực ưu tiên của Chính phủ và hạ lãi suất cho vay xuống mức thấp trong thời gian vừa qua.
Cuối tháng Mười một vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Tiếp tục có Công điện gửi Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về điều hành tăng trưởng tín dụng những tháng cuối năm 2023. Trong đó, để tiếp tục nâng cao hiệu quả điều hành các công cụ chính sách tiền tệ, điều hành tín dụng và quyết liệt thực hiện các chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ về tăng khả năng tiếp cận vốn tín dụng của người dân, doanh nghiệp, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu: Ngân hàng Nhà nước Việt Nam rút kinh nghiệm việc điều hành tăng trưởng tín dụng chậm năm 2022, khẩn trương rà soát toàn diện kết quả cấp tín dụng của hệ thống các tổ chức tín dụng đối với nền kinh tế, từng ngành, từng lĩnh vực; kết quả cấp tín dụng của từng tổ chức tín dụng, ngân hàng thương mại đến thời điểm hiện tại để theo thẩm quyền và quy định của pháp luật có biện pháp điều hành tăng trưởng tín dụng năm 2023 kịp thời, hiệu quả, khả thi, bảo đảm cung cấp đủ vốn tín dụng phục vụ nền kinh tế và an toàn hệ thống các tổ chức tín dụng, tuyệt đối không để tắc nghẽn, ách tắc, chậm trễ, không đúng thời điểm; trường hợp có nội dung vượt thẩm quyền, kịp thời báo cáo, đề xuất cấp có thẩm quyền theo quy định; chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về việc điều hành tăng trưởng tín dụng.
Trong cuộc họp khẩn chiều ngày 30/11/2023, về điều hành tăng trưởng tín dụng trong thời gian cuối năm 2023 Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đã nhấn mạnh, "tín dụng phải là một dòng chảy liên tục" và yêu cầu Ngân hàng Nhà nước Việt Nam báo cáo, đánh giá cụ thể tình hình, làm rõ những vướng mắc và giải pháp trong điều hành tín dụng; đề nghị các bộ ngành, ngân hàng thương mại góp ý cụ thể, đề xuất các biện pháp phù hợp, hiệu quả trong thời gian tới theo mục tiêu đề ra cho thời gian còn lại của năm 2023 và năm 2024. Đồng thời, Phó Thủ tướng cũng đề nghị các bộ ngành, địa phương căn cứ vào các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục nêu cao tinh thần trách nhiệm, tập trung tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và nền kinh tế, nhất là các vấn đề liên quan đến kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy thị trường bất động sản, đẩy mạnh đầu tư công,… cùng với Ngân hàng Nhà nước và hệ thống ngân hàng thương mại nỗ lực vượt qua khó khăn, thực hiện tốt mục tiêu vừa bảo đảm bơm vốn cho nền kinh tế vừa giữ an toàn hệ thống tín dụng, tạo đà cho sự phát triển tốt hơn trong năm 2024.
Các Bộ, ngành, địa phương cũng khẩn trương, quyết liệt, tập trung điều hành nhằm tăng trưởng tín dụng, đưa doanh nghiệp và người dân tiếp cận dòng vốn, đáp ứng yêu cầu tiếp tục đẩy mạnh tăng trưởng tín dụng phục vụ nhu cầu vốn cho quá trình phục hồi tăng trưởng kinh tế theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ./.
P.V