Nhằm đảm bảo tiến độ, chất lượng và hiệu quả thực hiện chương trình Điều tra, thu thập thông tin thực trạng kinh tế - xã hội 53 dân tộc thiểu số năm 2024, trong các ngày 3-4/7/2024, Đoàn giám sát Trung ương của Tổng cục Thống kê (TCTK) do Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Thanh Dương làm trưởng đoàn đã tham gia giám sát điều tra tại một số địa bàn ở các huyện Quảng Ninh, Minh Hóa và có buổi làm việc đánh giá rút kinh nghiệm với Cục Thống kê tỉnh Quảng Bình.
Đoàn Giám sát làm việc với Chi cục Thống kê huyện Quảng Ninh
Điều tra, thu thập thông tin thực trạng kinh tế - xã hội 53 dân tộc thiểu số năm 2024 tại Quảng Bình (Điều tra DTTS 2024) được thực hiện trên địa bàn 18 xã, trong đó có 15 xã thuộc khu vực khu vực DTTS (theo Quyết định số 861/QĐ-TTg ngày 04/6/2021 của Thủ tướng Chính phủ), bao gồm: 11 xã khu vực III, 02 xã khu vực II và 02 xã khu vực I. Tổng địa bàn được chọn mẫu thu thập thông tin là 107 địa bàn (100% địa bàn nông thôn), có 5/8 huyện, thị xã, thành phố có xã được điều tra.
Đặc điểm của dân tộc thiểu số của tỉnh Quảng Bình chủ yếu thuộc hai nhóm chính là Chứt và Bru-Vân Kiều, tập trung ở các huyện Tuyên Hoá và Minh Hoá và một số xã phía tây huyện Bố Trạch, Quảng Ninh và Lệ Thuỷ. Trong đó, nhóm dân tộc rất ít người như dân tộc Chứt có trình độ dân trí thấp, sinh sống không tập trung (có những thôn bản cách xa nhau 3 đến 4 ngày đường đi bộ). Hầu hết các hộ người Chứt đều không nói được tiếng phổ thông, nhiều hộ không nhớ được ngày tháng năm sinh của các thành viên, thậm chí không nhớ con mình… Đây là khó khăn rất lớn cho công tác điều tra, thu thập thông tin.
Dự báo được trước những khó khăn, Cục Thống kê tỉnh Quảng Bình quan tâm, chú trọng tuyển chọn điều tra viên (ĐTV), tổ trưởng điều tra (TTĐT) và giám sát viên (GSV) theo đúng tiêu chuẩn và ưu tiên người địa phương có tinh thần trách nhiệm cao, hiểu văn hóa của người DTTS và am hiểu về địa bàn được phân công thực hiện điều tra. Cục đã huy động được 28 GSV (cấp tỉnh, huyện), 17 TTĐT và 107 ĐTV. Cùng với đó, Cục Thống kê tỉnh Quảng Bình đã tổ chức tập huấn cho các GSV, TTĐT, ĐTV, các ban ngành có liên quan cấp tỉnh, huyện. Đến nay, Cục tổ chức 02 cuộc tập huấn cấp tỉnh và 02 cuộc tập huấn cấp huyện, đảm bảo 100% lực lượng GSV, TTĐT, ĐTV tập huấn về lập bảng kê và nghiệp vụ. Công tác lập bảng kê bắt đạt đúng theo đúng kế hoạch với 107 địa bàn hoàn thành (tương đương 7.041 hộ), trong đó, 21 địa bàn điều tra toàn bộ (tương đương 2.093 hộ); địa bàn mẫu 86 (tương đương 4.948 hộ).
Giám sát việc thu thập thông tin phiếu điều tra UBND xã Trường Xuân, huyện Quảng Ninh
Để cuộc điều tra đạt yêu cầu đề ra, Cục Thống kê tỉnh Quảng Bình tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến dưới nhiều hình thức: Băng rôn, khẩu hiệu, thư gửi già làng, trưởng bản, người có uy tín trong cộng đồng, thư gửi hộ; file mp3 hỏi - đáp về cuộc điều tra; phối hợp với Báo Quảng Bình, Đài Phát thanh và Truyền hình Quảng Bình đã đưa các tin bài nhằm tuyên truyền mục đích ý nghĩa của cuộc điều tra, nội dung của cuộc điều tra …
Ngày 01/7/2024, Cục Thống kê tỉnh đã tổ chức thành công Lễ ra quân Điều tra, thu thập thông tin về thực trạng kinh tế - xã hội của 53 dân tộc thiểu số năm 2024 tại xã Thượng Hóa, huyện Minh Hóa. Lễ ra quân được tổ chức trang trọng, có ý nghĩa quan trọng trong công tác tuyên truyền tạo sự đồng thuận trong Nhân dân, cũng như sự quan tâm hỗ trợ của cấp ủy, chính quyền địa phương đối với cơ quan Thống kê trong công tác thu thập thông tin tại địa bàn.
Sau xem xét các báo cáo công tác chuẩn bị và triển khai của Cục Thống kê tỉnh Quảng Bình, Đoàn giám sát đã có 02 ngày đi giám sát thực tế tại các hộ trên địa bàn các xã Trường Xuân, huyện Quảng Ninh và xã Thượng Hóa, huyện Minh Hóa. Sau khi đi kiểm tra, giám sát, Đoàn giám sát Trung ương đã có buổi làm việc với Cục Thống kê tỉnh Quảng Bình nhằm rút kinh nghiệm và chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ tiếp theo trong điều tra. Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Thanh Dương chia sẻ với khó khăn của các ĐTV, GSV trong thực hiện công tác điều tra thu thập thông tin tại khu vực miền núi, đặc biệt đối tượng đồng bào DTTS đặc thù ít người.
Buổi kết luận và rút kinh nghiệm của Phó Tổng cục trưởng TCTK Nguyễn Thanh Dương
tại Chi cục Thống kê huyện Minh Hóa
Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Thanh Dương đánh giá Quảng Bình đã làm tốt công tác chuẩn bị, truyền thông cho chương trình và đảm bảo tiến độ thực hiện điều tra; đồng thời, nhấn mạnh Cục cần nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của công tác giám sát, kịp thời phát hiện, trao đổi và khắc phục các vấn đề phát sinh trong quá trình thu thập thông tin. Để hạn chế sai sót, Cục tăng cường giám sát trực tuyến trên website, trang điều hành tác nghiệp để kiểm tra tiến độ, thường xuyên trao đổi cùng GSV cấp huyện, ĐTV những vướng mắc, bất cập trong quá trình thực hiện nhập trên phiếu điều tra CAPI.
Một số hình ảnh Đoàn giám sát tại huyện Quảng Ninh và huyện Minh Hóa
Trịnh Long (Nguồn: Cục Thống kê Quảng Bình)