Sáng ngày 19/12/2019, tại Hà Nội, Ban chỉ đạo Tổng điều tra dân số và nhà ở Trung ương (BCĐ TW) đã tổ chức Hội nghị công bố kết quả chính thức và tổng kết Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019. Ông Vương Đình Huệ, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban chỉ đạo Tổng điều tra dân số và nhà ở Trung ương (BCĐ TW) chủ trì Hội nghị. Đồng chủ trì Hội nghị còn có các ông: Nguyễn Chí Dũng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT), Phó Trưởng ban thường trực BCĐTW; Nguyễn Bích Lâm, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê (TCTK), Phó Trưởng ban BCĐTW.
Ông Vương Đình Huệ, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ,
Trưởng Ban chỉ đạo Tổng điều tra dân số và nhà ở Trung ương (BCĐ TW) chỉ đạo Hội nghị
Tham dự Hội nghị có đại diện lãnh đạo các Bộ, ngành trung ương; lãnh đạo một số tỉnh, thành phố; BCĐ TĐT các cấp; các tổ chức quốc tế; lãnh đạo và chuyên viên các đơn vị thuộc TCTK, các Cục thống kê; các chuyên gia trong nước và quốc tế cùng đông đảo các cơ quan báo chí và truyền thông.
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, thông tin thu thập được từ Tổng điều tra dân số và nhà ở là bằng chứng tin cậy, căn cứ quan trọng và hữu ích phục vụ hoạch định các chính sách phát triển kinh tế - xã hội cũng như giám sát các mục tiêu phát triển bền vững của đất nước.
Bộ trưởng nhấn mạnh “Số liệu từ Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 cho thấy bức tranh tổng thể về tình hình dân số, nhân khẩu học, chất lượng dân số, thực trạng giáo dục, chăm sóc y tế, sức khỏe, di cư và đô thị hóa, giải quyết việc làm, nhà ở và nhiều vấn đề xã hội khác ở Việt Nam về cơ bản đã được cải thiện trong 10 năm qua. Tuy vậy, vẫn còn tồn tại sự tụt hậu, kém phát triển ở một số lĩnh vực, các nhóm dân số yếu thế cũng như tại các vùng, miền khác nhau mà cơ chế chính sách chưa ‘bao phủ’ được hết. Đây là những khoảng trống chính sách cần tiếp tục được tập trung để cải thiện trong thời gian tới”.
Đoàn Chủ tọa chủ trì Hội nghị
Công bố kết quả Tổng điều tra, Tổng cục trưởng TCTK Nguyễn Bích Lâm cho biết, Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 là cuộc Tổng điều tra đầu tiên ứng dụng công nghệ thông tin trong tất cả các công đoạn; trong đó sử dụng thiết bị điện tử di động (CAPI) và phiếu điện tử trực tuyến (Webform) để hộ dân cư tự cung cấp thông tin trong giai đoạn thu thập thông tin tại địa bàn. Vì vậy, chất lượng số liệu TĐT được nâng cao, rút ngắn thời gian công bố kết quả, tiết kiệm kinh phí hàng trăm tỷ đồng, tạo sự đồng thuận và tiện lợi cho điều tra viên.
Ông Nguyễn Bích Lâm, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê (TCTK), Phó Trưởng ban BCĐTW
trình bày báo cáo kết quả TĐT dân số và nhà ở năm 2019
Theo kết quả điều tra, tổng số dân của Việt Nam tính đến 0 giờ ngày 01/4/2019 là 96.208.984 người; trong đó, dân số nam là 47.881.061 người, chiếm 49,8% và dân số nữ là 48.327.923 người, chiếm 50,2%. Việt Nam là quốc gia đông dân thứ 3 trong khu vực Đông Nam Á (sau Indonesia và Philippines) và thứ 15 trên thế giới. Sau 10 năm, quy mô dân số Việt Nam tăng thêm 10,4 triệu người. Tỷ lệ tăng dân số bình quân năm giai đoạn 2009 - 2019 là 1,14%/năm, giảm nhẹ so với giai đoạn 1999 - 2009 (1,18%/năm).
Mật độ dân số của Việt Nam là 290 người/km2, tăng 31 người/km2 so với năm 2009. Việt Nam là quốc gia có mật độ dân số đứng thứ ba trong khu vực Đông Nam Á, sau Philippines (363 người/km2) và Singapore (8.292 người/km2).
Đồng bằng sông Hồng và Đông Nam bộ là hai vùng có mật độ dân số cao nhất toàn quốc, tương ứng là 1.060 người/km2 và 757 người/km2. Trung du và miền núi phía Bắc và Tây Nguyên là hai vùng có mật độ dân số thấp nhất, tương ứng 132 người/ km2 và 107 người/ km2.
Tổng số hộ dân cư trên cả nước là 26.870.079 hộ dân cư, tăng 4,4 triệu hộ so với cùng thời điểm năm 2009. Bình quân mỗi hộ có 3,6 người/hộ, thấp hơn 0,2 người/hộ so với năm 2009. Trong giai đoạn 2009 - 2019, tỷ lệ tăng bình quân số hộ dân cư là 1,8%/năm, thấp hơn 1,2 điểm phần trăm so với giai đoạn 1999 - 2009 và là giai đoạn có tỷ lệ tăng số hộ dân cư thấp nhất trong vòng 40 năm qua.
Già hóa dân số tại Việt Nam đang diễn ra nhanh chóng với tỷ lệ dân số từ 65 tuổi trở lên chiếm 7,7%, Chỉ số già hóa là 48,8% (tăng 13,3 điểm phần trăm so với năm 2009 và gấp hai lần so với năm 1999, tỷ trọng dân số từ 15-64 tuổi chiếm đa số với 68,0% (giảm 1,1 điểm phần trăm so với năm 2009). Như vậy, Việt Nam vẫn đang trong thời kỳ “cơ cấu dân số vàng”, dân số có khả năng lao động đang chiếm tỷ trọng cao trong tổng dân số, dự báo Việt Nam sẽ kết thúc giai đoạn “cơ cấu dân số vàng” vào khoảng năm 2040.
Tại thời điểm 0 giờ ngày 01/4/2019, đa số các hộ dân cư đều có nhà ở và đang sống trong những ngôi nhà kiên cố hoặc bán kiên cố. Chỉ còn 1.244 hộ không có nhà để ở (chiếm 0,47 phần mười nghìn tổng số hộ), tương đương với 4.108 người. Diện tích nhà ở bình quân đầu người là 23,2m2/người, tăng 6,5m2/người so với năm 2009.
Điều kiện ở và sinh hoạt của hộ dân cư cũng được cải thiện rõ rệt, có 99,4% hộ sử dụng điện lưới thắp sáng, tăng 3,3 điểm phần trăm so với năm 2009. Tỷ lệ hộ dân cư sử dụng nguồn nước hợp vệ sinh là 97,4%, trong đó 52,2% hộ sử dụng nguồn nước máy.
Tại Hội nghị, các tổ chức quốc tế cũng đưa ra các góp ý và chúc mừng thành công của cuộc TĐT dân số và nhà ở năm 2019. Bà Naomi Kitahara, Trưởng Đại diện Quỹ Dân số Liên hợp quốc tại Việt Nam cho rằng kết quả tổng điều sẽ giúp hiểu rõ hơn về những tiến bộ của Việt Nam cũng như các lĩnh vực cần quốc tế hỗ trợ, trong đó bao gồm việc thực hiện Chương trình nghị sự 2030 về phát triển bền vững.
Ông Nguyễn Chí Dũng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư,
Phó Trưởng ban thường trực BCĐTW trao tặng Cờ thi đua
cho các tập thể và cá nhân có thành tích xuất sắc trong TĐT dân số và nhà ở năm 2019
Đánh giá về kết quả thực hiện TĐT, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ ghi nhận và biểu dương những nỗ lực của các BCĐ TĐT các cấp, cùng toàn thể các cá nhân và tập thể trong và ngoài ngành Thống kê đã góp phần làm nên thắng lợi của cuộc TĐT. Thời gian tới, Phó Thủ tướng chỉ đạo Bộ KH&ĐT và TCTK cần tập trung vào một số công việc: Trên cơ sở các số liệu về kết quả của TĐT dân số và nhà ở năm 2019, tiếp tục nghiên cứu, điều chỉnh nhằm đảm bảo phát triển bền vững và tạo công bằng cho người dân; Cung cấp chi tiết hơn các thông tin phục vụ hoạch định chính sách; Tiếp tục triển khai, khai thác các số liệu TĐT, biên soạn các báo cáo chuyên đề phân tích chuyên sâu trong các lĩnh vực: dân số, di cư và đô thị hóa, lao động việc làm, giáo dục, đào tạo… để có thể tận dụng được thời kỳ cơ cấu dân số vàng cho phát triển bứt phá, vượt qua bẫy thu nhập trung bình; Chủ trì, tổng hợp dữ liệu TĐT để cung cấp cho các tiểu ban chuẩn bị văn kiện Đại hội Đảng các cấp; Nghiên cứu thử nghiệm và đưa vào áp dụng cách thức cập nhật số liệu dân số hàng năm từ cơ sở dữ liệu của TĐT DSNO năm 2019, đảm bảo cung cấp dữ liệu về dân số hàng năm…
Toàn cảnh Hội nghị
Kết thúc Hội nghị, BCĐTW đã khen thưởng và trao tặng cờ thi đua, bằng khen cho các cá nhân và tập thể có thành tích xuất sắc trong TĐT dân số và nhà ở năm 2019.
Tin, ảnh: Thu Hường