Qua một thời gian dài nỗ lực với quyết tâm của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân, ngày 01/01/2025, tỉnh Thừa Thiên - Huế chính thức trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, qua đó tạo động lực lớn, thúc đẩy địa phương phát triển toàn diện.
Hiện thực hóa ước mơ
Năm 2019, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 54-NQ/TW về xây dựng và phát triển tỉnh Thừa Thiên Huế đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Trong đó, mục tiêu cụ thể là đến năm 2025, Thừa Thiên Huế trở thành thành phố trực thuộc Trung ương trên nền tảng bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa Cố đô và bản sắc văn hóa Huế, với đặc trưng văn hóa, di sản, sinh thái, cảnh quan, thân thiện môi trường và thông minh.
Qua gần 5 năm quyết liệt triển khai Nghị quyết số 54-NQ/TW của Bộ Chính trị, đến nay tỉnh Thừa Thiên - Huế đã nỗ lực chuyển mình, đạt được nhiều thành tựu và kết quả quan trọng trên mọi lĩnh vực. Cơ cấu kinh tế của tỉnh chuyển dịch đúng hướng, các ngành, lĩnh vực phát triển có trọng tâm, trọng điểm. Giai đoạn 2021 - 2024, tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân ước đạt 7,1%/năm. Ước tính, năm 2024 GRDP đạt 8,15%, GRDP bình quân đầu người đạt 2.840 USD. Thu ngân sách năm 2024 ước đạt khoảng 13.600 tỷ đồng, tăng 12% so với cùng kỳ. Tỷ lệ phủ kín quy hoạch chung xây dựng đô thị đạt 100%. Quy hoạch tỉnh, Quy hoạch chung đô thị đã được phê duyệt. Các đề án quan trọng phục vụ mục tiêu xây dựng thành phố trực thuộc Trung ương đã hoàn thành. Ngành du lịch phục hồi mạnh mẽ. Kinh tế biển và đầm phá cũng đang trở thành động lực phát triển của tỉnh, tạo diện mạo mới cho toàn vùng, góp phần khai thác lợi thế phát triển du lịch và thủy sản.
Năm 2025, Thừa Thiên Huế trở thành thành phố trực thuộc Trung ương
Kết cấu hạ tầng được tập trung xây dựng theo hướng đồng bộ, hiện đại. Nhiều công trình, dự án có tác động tích cực đến phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh được triển khai: Nâng cấp, mở rộng tuyến Quốc lộ 1A; cao tốc đoạn Cam Lộ - La Sơn; tuyến đường bộ ven biển và cầu qua cửa Thuận An; đường Nguyễn Hoàng và cầu vượt sông Hương; dự án đê chắn sóng Cảng Chân Mây - giai đoạn 2; nhà ga T2 Cảng hàng không Quốc tế Phú Bài được đưa vào hoạt động và phát huy hiệu quả; hoàn thành dự án di dời dân cư, giải phóng mặt bằng Khu vực I Kinh thành Huế giai đoạn 1. Hệ thống giao thông đô thị được chỉnh trang, cải tạo, nhất là các tuyến đường dọc theo bờ sông Hương. Khu đô thị mới An Vân Dương phát triển mạnh mẽ, hiện đại.
Một số tập đoàn, doanh nghiệp lớn, có thương hiệu đã hoạt động, nghiên cứu đầu tư sản xuất, kinh doanh trên địa bàn tỉnh, như: VinGroup, Banyan Tree, BRG, AEON Nhật Bản… Đáng chú ý, một số dự án tạo năng lực mới đã đi vào hoạt động, như: Dự án Kim Long Motors Huế (giai đoạn 1) công suất 3.500 chiếc/năm; Nhà máy Kanglongda (giai đoạn 1), Nhà máy Xử lý rác thải sinh hoạt Phú Sơn, Nhà máy Xử lý nước sạch Vạn Niên, nhà máy Scavi Huế 02, Trung tâm Thương mại AEON Mall Huế chính thức mở cửa đón khách; khai trương Sân Golf Golden Sands Golf Resort tại huyện Phú Vang…
Công tác bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa, di sản được đẩy mạnh. Bản sắc văn hóa Huế, con người Huế được chú trọng giữ gìn, phát huy. Các di tích thuộc Quần thể Di tích Cố đô Huế được ưu tiên trùng tu, tôn tạo. Nhiều hội nghị, hội thảo, sự kiện, lễ hội văn hóa, các hoạt động trong khuôn khổ Đề án Festival Bốn mùa được tổ chức thành công, góp phần thu hút khách du lịch, nâng cao vị thế văn hóa Huế, hình ảnh Huế. Đến nay, Huế đã có 8 di sản thế giới được UNESCO công nhận và sở hữu nhiều danh hiệu, thương hiệu giá trị: “Thành phố Festival đặc trưng của Việt Nam”, “Thành phố văn hóa ASEAN”, “Thành phố bền vững môi trường ASEAN”, “Thành phố Xanh quốc gia”, “Thành phố Du lịch Sạch ASEAN”, “Thành phố thông minh”. Huế ngày càng “Xanh - Sạch - Sáng” với nhiều phong trào, cuộc vận động được lan tỏa sâu rộng, thiết thực, hiệu quả, được Nhân dân hưởng ứng, đồng thuận.
Các lĩnh vực y tế, giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ đạt nhiều kết quả quan trọng. Giáo dục mũi nhọn của Huế đạt được những thành tích nổi bật trên đấu trường quốc gia, quốc tế. Đại học Huế khẳng định vai trò và vị thế của một đại học trọng điểm, mang tầm vóc của một cơ sở giáo dục đại học quốc gia, góp phần đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho khu vực miền Trung và cả nước.
Y tế phát triển mạnh mẽ với trụ cột, hạt nhân là Bệnh viện Trung ương Huế, Bệnh viện Trường đại học Y - Dược Huế và ngành y tế của tỉnh... đã đáp ứng nhu cầu chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe Nhân dân khu vực miền Trung và cả nước, đóng góp tích cực vào những thành tựu nổi bật trong lĩnh vực y học của nước nhà. Bên cạnh đó, Tỉnh cũng đã tập trung phát triển mạnh mẽ công nghệ thông tin, thực hiện chuyển đổi số với sự vào cuộc tích cực, đồng bộ của cả hệ thống chính trị và toàn dân.
Bộ mặt đô thị, nông thôn ngày càng khang trang, hiện đại, thông minh. Toàn tỉnh có 75/94 xã đạt chuẩn nông thôn mới, đạt tỷ lệ 80%, có 2 đơn vị cấp huyện được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới. Công tác giảm nghèo được triển khai quyết liệt với nhiều giải pháp thiết thực, hiệu quả. Tỷ lệ hộ nghèo đến cuối năm 2024 giảm còn 1,41%. Huyện A Lưới đã chính thức thoát khỏi danh sách huyện nghèo quốc gia.
Quốc phòng, an ninh được giữ vững, tạo môi trường thuận lợi để phát triển kinh tế - xã hội. Công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị luôn được quan tâm, chú trọng. Tổ chức bộ máy cả hệ thống chính trị các cấp ngày càng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Đảng bộ tỉnh luôn đoàn kết, trong sạch vững mạnh, năng lực lãnh đạo ngày càng được củng cố, nâng cao.
Có thể nói, những kết quả đã đạt được trong thời gian qua là quá trình phấn đấu không mệt mỏi của cả hệ thống chính trị, toàn dân, của các thế hệ lãnh đạo qua các thời kỳ. Để hôm nay, mục tiêu, khát vọng trở thành Thành phố trực thuộc Trung ương của Thành phố Huế đã thành hiện thực, mở ra một giai đoạn mới đầy triển vọng.
“Thành phố trẻ” sức bật mới, vị thế mới
Ngày 30/11/2024, Quốc hội chính thức thông qua Nghị quyết thành lập thành phố Huế trực thuộc Trung ương trên nền tảng bảo tồn, phát huy giá trị di sản cố đô và bản sắc văn hóa Huế.
Ngày 01/01/2025, Huế trở thành thành phố thứ 6 trực thuộc trung ương của Việt Nam. Đây không chỉ là niềm tự hào, ước nguyện từ lâu của các thế hệ lãnh đạo, Nhân dân thành phố Huế, mà còn mở ra một giai đoạn mới đầy triển vọng cho một địa phương có bề dày lịch sử, văn hóa, một vùng đất địa linh nhân kiệt.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng, việc thành lập thành phố Huế trực thuộc Trung ương và thực hiện sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trực thuộc không chỉ nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước; góp phần tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế, tiết kiệm chi cho ngân sách nhà nước mà còn phát huy được tiềm năng, lợi thế để thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của cả nước, của Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung và của địa phương; góp phần nâng cao đời sống cán bộ, công chức và nhân dân; đảm bảo quốc phòng; giữ vững trật tự, an toàn xã hội trong tình hình mới.
Theo Bí thư Tỉnh ủy Thừa Thiên Huế Lê Trường Lưu, trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, TP. Huế sẽ bước sang một giai đoạn mới, giai đoạn xây dựng và phát triển với tâm thế là thành phố di sản văn hóa đầu tiên của Việt Nam. Đây là nền tảng quan trọng, tạo động lực, khí thế mới để Huế tiếp tục phát huy truyền thống lịch sử và cách mạng vẻ vang, xây dựng và phát triển thành một đô thị di sản thông minh và giàu bản sắc, tiếp tục phát huy tối đa các tiềm năng, lợi thế, tạo bứt phá để phát triển nhanh và bền vững...
Ông Nguyễn Văn Phương, Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế cho rằng, đây là một mốc son, dấu ấn quan trọng mang tính lịch sử, tạo ảnh hưởng và sức bật mới không chỉ cho Huế phát triển mà còn tạo điều kiện để Huế khai thác tốt hơn các tiềm năng, thế mạnh, phát huy giá trị di sản, văn hóa và lịch sử đặc trưng của Huế. Trở thành thành phố trực thuộc trung ương là cơ hội để Huế trở thành một trong những trung tâm lớn, đặc sắc của khu vực Đông Nam Á về văn hóa, du lịch và y tế chuyên sâu đúng như Nghị quyết của Bộ Chính trị đề ra. Trong tương lai sẽ tạo ra nhiều cơ hội mới, thu hút đầu tư và phát triển kinh tế, đồng thời nâng cao chất lượng đời sống của người dân địa phương. Qua đó, đóng góp thiết thực cho vùng, cho đất nước, tạo ra những vận hội mới để tiếp tục triển khai các nhiệm vụ mang tính chiến lược của địa phương, vùng và quốc gia trong giai đoạn tiếp theo.
Với vị thế mới, trong giai đoạn tới, Huế đặt mục tiêu tiếp tục xây dựng và phát triển thành phố trực thuộc Trung ương trên nền tảng bảo tồn, phát huy giá trị di sản Cố đô và bản sắc văn hóa Huế, với đặc trưng văn hóa, di sản, sinh thái, cảnh quan, thân thiện môi trường và thông minh; du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn, công nghệ thông tin và truyền thông là đột phá, công nghiệp và nông nghiệp công nghệ cao là nền tảng. Đây là nhiệm vụ quan trọng, có ý nghĩa cả về kinh tế - xã hội, chính trị, quốc phòng và an ninh, không chỉ là của riêng Thành phố Huế mà còn của cả vùng kinh tế trọng điểm miền Trung và cả nước.
Mục tiêu cụ thể là đến năm 2030, Thành phố Huế là đô thị cấp quốc gia đặc trưng về di sản, văn hóa; một trong những trung tâm lớn, đặc sắc của khu vực Đông Nam Á về văn hoá, du lịch và y tế chuyên sâu; một trong những trung tâm lớn của cả nước về khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo đa ngành, đa lĩnh vực, chất lượng cao; trung tâm kinh tế biển mạnh của cả nước; quốc phòng, an ninh được bảo đảm vững chắc; Đảng bộ, chính quyền và toàn hệ thống chính trị vững mạnh; đời sống vật chất và tinh thần của người dân đạt mức cao.
Đồng thời, tiếp tục xây dựng và phát triển Thành phố Huế trên cơ sở khai thác, phát huy hiệu quả các tiềm năng, lợi thế của tỉnh, của vùng, nhất là sự kết hợp hài hòa giữa di sản văn hóa, lịch sử đặc sắc, phong phú với cảnh quan tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên đa dạng, phong phú, vị trí cửa ngõ của hành lang kinh tế Đông - Tây và con người Huế.
Tập trung phát triển, hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, thông minh, phù hợp với các quy hoạch. Đầu tư hạ tầng Thành phố Huế đạt chuẩn đô thị loại I; tiếp tục đầu tư nâng chuẩn đô thị các quận: Phú Xuân, Thuận Hóa, các thị xã: Hương Thủy, Hương Trà, Phong Điền, đô thị Chân Mây.
Kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế với bảo đảm quốc phòng, an ninh, an sinh xã hội, bảo vệ môi trường sinh thái; giữa đô thị hóa với xây dựng nông thôn mới. Nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân. Kế thừa và phát triển những thành tựu đã đạt được. Giải quyết tốt mối quan hệ giữa phát triển kinh tế và phát triển văn hóa; giữa bảo tồn, giữ gìn truyền thống và phát huy các giá trị di sản, trong đó bảo tồn là cốt lõi; giữa phát triển đô thị di sản và phát triển thành phố trực thuộc Trung ương; phát triển thành phố trực thuộc Trung ương phải bảo đảm điều kiện thuận lợi cho bảo tồn và phát triển đô thị di sản; giữa hỗ trợ của Trung ương và nỗ lực của địa phương.
Đẩy mạnh hơn nữa việc nghiên cứu và ứng dụng các công nghệ tiên tiến, hiện đại; thúc đẩy đổi mới sáng tạo; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù, phù hợp; cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư, kinh doanh để thu hút và sử dụng có hiệu quả nguồn lực của mọi thành phần kinh tế, nhất là khu vực kinh tế tư nhân cho phát triển hạ tầng giao thông, đô thị và những ngành, lĩnh vực kinh tế có tiềm năng, lợi thế.
Nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các cấp ủy, tổ chức đảng và đội ngũ cán bộ; hiệu lực, hiệu quả quản lý của các cấp chính quyền; xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân; phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội; phát huy cao độ truyền thống văn hóa, cách mạng; sự năng động, thông minh, sáng tạo và tự lực, tự cường của người dân Huế.
TP. Huế sẽ tiếp tục phát huy tối đa tiềm năng, thế mạnh, chủ động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm trong mọi công việc, tạo sức bật mạnh mẽ, viết lên câu chuyện về một “thành phố trẻ”, phát triển bền vững, an toàn, bình yên, thân thiện, hạnh phúc, mang đậm bản sắc văn hóa Huế và con người Huế./.
Trúc Linh