Khó khăn trong thực hiện Chỉ số SIPAS
Ngày 08/3/2022, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 321/QĐ-TTg về việc quy định tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025.
Theo đó, quyết định 321/QĐ-TTg quy định, các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025 với các yêu cầu cụ thể:
- Có 100% số huyện trên địa bàn đạt chuẩn nông thôn mới giai đoạn 2021-2025; đối với các huyện đã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới giai đoạn 2010-2020, phải rà soát, chỉ đạo thực hiện, đáp ứng đầy đủ mức đạt chuẩn theo yêu cầu của Bộ tiêu chí quốc gia về huyện nông thôn mới giai đoạn 2021-2025.
- Có 100% số thị xã, thành phố trên địa bàn hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025; đối với các thị xã, thành phố đã được công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010-2020, phải rà soát, chỉ đạo thực hiện, đáp ứng đầy đủ mức hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới theo yêu cầu đối với thị xã, thành phố trực thuộc cấp tỉnh hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025.
- Có ít nhất 20% số huyện trên địa bàn đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021-2025.
- Có ít nhất 40% số xã trên địa bàn đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021-2025.
- Có Đề án xây dựng nông thôn mới toàn tỉnh, thành phố giai đoạn 2021-2025 được Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thông qua.
- Có ít nhất 70% số km đường huyện, đường tỉnh, quốc lộ trên địa bàn được trồng cây xanh dọc tuyến đường.
- Đất cây xanh sử dụng công cộng trên địa bàn tối thiểu là 4 m2/người.
- Chỉ số hài lòng của người dân, tổ chức đối với sự phục vụ của cơ quan hành chính nhà nước thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương quản lý đạt từ 90% trở lên.
Tại buổi họp ngày 21/10/2024 về việc sửa đổi một số nội dung tại Quyết định số 321/QĐ-TTg, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Trần Thanh Nam cho biết, đến hết tháng 9/2024, cả nước có 77,2% xã đạt chuẩn nông thôn mới (trong đó 34,6% đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và 7,6% đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu); 296 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn hoặc hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới (trong đó 11 huyện đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao).
Đến hết tháng 9/2024, cả nước có 77,2% xã đạt chuẩn nông thôn mới
So với mục tiêu được Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ giao, khả năng hết năm 2025, Chương trình Nông thôn mới sẽ đạt được các mục tiêu về cấp xã, huyện, nhưng có khả năng không đạt mục tiêu giai đoạn 2021-2025 có thêm 12-14 địa phương cấp tỉnh hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới.
Kết quả rà soát đến tháng 8/2024 cho thấy, chỉ có duy nhất tỉnh Quảng Ninh (trên tổng số 14 tỉnh, thành phố) hoàn thành các nội dung yêu cầu theo quy định tại Quyết định số 321, hiện đang hoàn thiện hồ sơ để đề nghị xét, công nhận.
13/14 tỉnh, thành phố còn lại hiện đang vướng mắc về Chỉ số hài lòng của người dân, tổ chức đối với sự phục vụ của cơ quan hành chính Nhà nước thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quản lý (Chỉ số SIPAS) và một số nội dung khác.
Hiện nay, tiêu chí đánh giá Chỉ số SIPAS căn cứ vào Quyết định số 876/QĐ-BNV ngày 10/11/2022 của Bộ trưởng Bộ Nội vụ với nhiều thay đổi về phương pháp, nội dung đánh giá. Vì vậy, Bộ Nội vụ và đa số các tỉnh, thành phố đều đề nghị xem xét, điều chỉnh “đạt từ 90% trở lên” xuống còn “đạt từ 80% trở lên”.
Bên cạnh đó, một số địa phương cũng gặp khó khăn khi một số nội dung của Quyết định số 321 không phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương như thành phố trực thuộc tỉnh mà không có xã; thành phố trực thuộc Trung ương không có thị xã, thành phố trực thuộc; UBND là cấp thông qua đề án xây dựng nông thôn mới thay vì HĐND như quy định; địa phương không quản lý quốc lộ nên không thể chủ động trồng cây xanh hai bên; một số quận nội thành của thành phố trực thuộc Trung ương không thể bảo đảm đất cây xanh sử dụng công cộng tối thiểu 4 m2/người.
Tập trung khơi thông các "điểm nghẽn"
Kết luận tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu Bộ Nội vụ phối hợp với Bộ NN&PTNT hoàn thành thủ tục, hồ sơ trình Chính phủ điều chỉnh Chỉ số SIPAS, trong Nghị quyết số 76/NQ-CP Ban hành chương trình tổng thể cải cách hành chính, từ mức 90% xuống còn 80%.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu Bộ Nội vụ phối hợp với Bộ NN&PTNT hoàn thành thủ tục, hồ sơ
trình Chính phủ điều chỉnh Chỉ số SIPAS từ mức 90% xuống còn 80%
Bên cạnh đó, Bộ NN&PTNT chủ trì, phối hợp với các Bộ GTVT, TN&MT, địa phương xây dựng, ban hành văn bản hướng dẫn tháo gỡ khó khăn, vướng mắc khi thực hiện một số nội dung trong Quyết định 321/QĐ-TTg phù hợp với điều kiện thực tế, đặc thù của các địa phương như: Tiêu chí công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới đối với thành phố trực thuộc tỉnh mà không có xã; thành phố trực thuộc Trung ương không có thị xã, thành phố trực thuộc; cấp thẩm quyền thông qua đề án xây dựng nông thôn mới; bỏ quy định tỉ lệ trồng cây xanh trên đường quốc lộ; không áp dụng tiêu chí đất cây xanh sử dụng công cộng trên địa bàn tối thiểu 4 m2/người đối với các quận nội thành của các thành phố trực thuộc Trung ương…
Phó Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, cơ quan Trung ương tích cực theo dõi, giám sát, đôn đốc, khơi thông các "điểm nghẽn", tạo điều kiện cho các địa phương tổ chức triển khai thực hiện thuận lợi, thông suốt, hoàn thành các mục tiêu đặt ra trong Nghị quyết số 25/2021/QH15 của Quốc hội về phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025./.
B.N