Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Chile (VCFTA) được ký kết ngày 11/11/2011 và có hiệu lực từ ngày 1/1/2014. FTA này chỉ bao gồm các cam kết về hàng hóa và các vấn đề liên quan đến hàng hóa, không bao gồm các cam kết về dịch vụ, đầu tư… Đây cũng là FTA đầu tiên của Việt Nam với một quốc gia ở khu vực châu Mỹ. Bên cạnh VCFTA, Việt Nam và Chile còn cùng là thành viên của Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).
Khu vực Mỹ Latinh luôn nằm trong số các thị trường thương mại quan trọng nhất của Việt Nam. Không chỉ là thị trường xuất khẩu tiềm năng cho các sản phẩm thế mạnh của Việt Nam như hàng dệt may, da giày, nông thủy sản... Mỹ Latinh còn là khu vực cung ứng nguyên phụ liệu quan trọng cho ngành sản xuất của Việt Nam với các sản phẩm thế mạnh như ngô, đậu tương, thức ăn chăn nuôi... Cùng với các nước Brazil, Mexico, Argentina, Chile hiện là một trong bốn đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam tại khu vực Mỹ Latinh.
Kim ngạch thương mại Việt Nam - Chile tăng trưởng mạnh sau 10 năm Hiệp định thương mại
giữa 2 nước được thực thi
Do đó, Việt Nam đánh giá cao vai trò của Chile và luôn coi Chile là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu của Việt Nam tại khu vực. Kể từ khi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Chile có hiệu lực từ năm 2014, quan hệ thương mại song phương có nhiều chuyển biến tích cực với kim ngạch thương mại tăng trưởng liên tục.
Ngày 17/6/2024, Phiên họp lần V Hội đồng Thương mại tự do Việt Nam - Chile đã được tổ chức dưới sự chủ trì của Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hoàng Long và Thứ trưởng phụ trách Ngoại thương, Bộ Ngoại giao Chile Claudia Sanhueza. Phiên họp diễn ra trong bối cảnh kỷ niệm 10 năm thực thi FTA Việt Nam - Chile, cũng như Hiệp định CPTPP đã chính thức có hiệu lực với cả hai nước từ tháng Hai năm 2023. Việt Nam và Chile đều đánh giá đây là thời điểm thích hợp để ngồi lại trao đổi, không chỉ rà soát lại các công việc từ Phiên họp lần trước, mà còn để xác định những nội dung cần triển khai trong giai đoạn tới để tiếp tục triển khai thực thi hiệu quả Hiệp định VCFTA, từ đó thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư song phương.
Tại Phiên họp lần V Hội đồng Thương mại tự do Việt Nam – Chile, hai nước đã tiến hành rà soát tình hình thực thi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Chile trong thời gian qua, cũng như cập nhật tình hình trao đổi thương mại giữa hai nước. Theo đó, kể từ khi Hiệp định VCFTA được phê chuẩn và chính thức có hiệu lực từ năm 2014, doanh nghiệp Việt Nam và Chile đã tận dụng hiệu quả những cơ hội từ Hiệp định để khai thác thị trường của nhau. Năm 2022, đánh dấu kim ngạch thương mại song phương đạt mức kỷ lục 2,2 tỷ USD, tăng gấp đôi trong vòng 5 năm kể từ năm 2018. Chile trở thành một trong bốn đối tác thương mại đạt kim ngạch tỷ USD của Việt Nam tại khu vực Mỹ Latinh.
Những con số tăng trưởng ấn tượng đã thể hiện những nỗ lực của hai nước trong việc triển khai thực thi Hiệp định VCFTA cũng như tác động to lớn và sâu sắc mà Hiệp định đã mang lại cho quan hệ thương mại song phương. Mặc dù chỉ bao gồm các cam kết về hàng hóa, không bao gồm các cam kết về dịch vụ, đầu tư nhưng FTA Việt Nam - Chile đã tạo nên cú hích cho quan hệ kinh tế - thương mại giữa hai nước. Tại Việt Nam, các doanh nghiệp đang tận dụng rất hiệu quả ưu đãi của FTA Việt Nam - Chile và hiện Chile đang là một trong những thị trường đứng đầu về tỷ lệ tận dụng ưu đãi với tỷ lệ sử dụng C/O mẫu VC.
Số liệu của Tổng cục Thống kê cho thấy, trong năm 2023, nền kinh tế toàn cầu gặp nhiều thách thức khiến kim ngạch song phương Việt Nam - Chile chịu ảnh hưởng không nhỏ, khi chỉ đạt 1,57 tỷ USD, giảm 27,2% so với năm 2022. Trong đó, xuất khẩu của Việt Nam đạt gần 1,2 tỷ USD, giảm 30,7%, nhập khẩu đạt 375,16 triệu USD, giảm 13,2%. Mặc dù vậy, bước sang năm 2024, trao đổi thương mại đã có dấu hiệu hồi phục tích cực trở lại khi 5 tháng đầu năm đạt 756,1 triệu USD, tăng 8,5% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, xuất khẩu sang Chile đạt 615,27 triệu USD, tăng 23%, nhập khẩu từ Chile đạt 140,81 triệu USD, giảm 28% so với cùng kỳ năm trước. Đây là những tín hiệu tích cực để tin tưởng bức tranh hợp tác kinh tế, thương mại song phương sẽ khởi sắc hơn trong thời gian tới.
Việt Nam - Chile ký Biên bản Phiên họp lần V Hội đồng thương mại tự do Việt Nam - Chile. Ảnh: Moit.gov.vn
Trong phiên họp lần V Hội đồng thương mại tự do Việt Nam - Chile, Tiểu ban Thương mại hàng hoá và Tiểu ban An toàn thực phẩm và Kiểm dịch động thực vật đã trao đổi các nội dung kỹ thuật về biểu thuế, xuất xứ hàng hóa, xem xét khả năng triển khai áp dụng chứng nhận xuất xứ điện tử để đơn giản hoá quy trình, thủ tục, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp hai bên trong hoạt động xuất nhập khẩu nhằm tận dụng hiệu quả các ưu đãi của Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Chile. Đồng thời, trao đổi thông tin về quy trình, thủ tục nhập khẩu một số mặt hàng nông sản như các sản phẩm thị bò, thịt lợn, quả kiwi của Chile. Theo đó, hai bên trao đổi kế hoạch triển khai kiểm tra các cơ sở chăn nuôi bò và lợn của Chile trong năm 2024 cũng như kết quả đánh giá nguy cơ dịch hại đối với quả kiwi để tiến hành các bước tiếp theo trong thời gian sớm nhất.
Thời gian tới, Việt Nam và Chile sẽ tiếp tục chủ động đề xuất các biện pháp giải quyết những vướng mắc trong thực thi Hiệp định và thúc đẩy triển khai các cam kết./.
T.H