Tổng cục Thống kê Trung Quốc (NBS) cho biết, lạm phát tiêu dùng ở Trung Quốc tiếp tục suy yếu gần về mức 0%, đánh dấu tháng giảm thứ tư liên tiếp và thách thức nỗ lực của Chính phủ nước này trong việc kích thích nhu cầu thông qua bơm tiền vào nền kinh tế. Giới chuyên gia đang lo ngại về sự hình thành của một vòng xoáy giảm phát ở nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Trung Quốc có thể không có lạm phát trong 2025
Theo số liệu của NBS, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 12/2024 tăng 0,1% so với cùng kỳ năm ngoái, so với mức tăng 0,2% ghi nhận trong tháng Mười Một. Tính cả năm 2024, CPI của Trung Quốc chỉ tăng 0,2%, thấp hơn nhiều so với mục tiêu lạm phát 3% mà Chính phủ nước này đề ra cho năm ngoái, đồng thời đánh dấu năm thứ 13 liên tiếp lạm phát không đạt mục tiêu.
Ở góc độ sản xuất, chỉ số giá sản xuất (PPI) trong tháng 12/2024 giảm 2,3% so với cùng kỳ năm trước, thấp hơn mức giảm 2,5% của tháng trước và dự báo giảm 2,4%. Đây cũng là tháng thứ 27 liên tiếp PPI âm.
Ảnh minh họa
Áp lực lạm phát dai dẳng ở Trung Quốc là câu chuyện trái ngược so với những gì đang diễn ra ở các nền kinh tế lớn khác. Ở Mỹ, rủi ro lạm phát cao dai dẳng hơn mục tiêu đã được giới chức Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) ghi nhận. Trong khi ở châu Âu, tốc độ tăng giá tiêu dùng đã tăng lên trong tháng Mười Hai, đặt ra mối lo về sự trỗi dậy của lạm phát sau một thời gian xuống thang.
Mối lo của các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc hiện nay là một vòng xoáy giảm phát đang hình thành và bám rễ sâu, khiến các hộ gia đình trì hoãn chi tiêu, gây thiệt hại doanh thu cho doanh nghiệp tới mức các doanh nghiệp ngại đầu tư, từ đó sẽ cắt giảm lương và sa thải nhân công.
Nhà kinh tế cấp cao Andre Hencic của Dominion Bank nhận xét với Bloomberg, triển vọng ảm đạm của nhu cầu các hộ gia đình đang là nguyên nhân chính cho dự báo Trung Quốc gần như không có lạm phát trong năm 2025. Rủi ro ở đây là tình trạng này sẽ dẫn tới một bẫy giảm phát, nơi giá cả giảm tạo ra một vòng xoáy tự mạnh lên với nhu cầu bị trì hoãn, tiền tiết kiệm tăng, và nền kinh tế suy yếu hơn nữa.
Tháng 12/2024, các nhà lãnh đạo Trung Quốc cam kết đưa việc thúc đẩy tiêu dùng thành một ưu tiên trong năm 2025. Theo đó, Bắc Kinh tuyên bố mở rộng chương trình kích thích tiêu dùng trong đó người tiêu dùng được khuyến khích đổi cũ lấy mới các thiết bị gia dụng và xe cộ. Số tiền 41 tỷ USD đã được phân bổ cho chương trình đổi cũ lấy mới này, với nguồn quỹ từ phát hành trái phiếu chính phủ. Để đẩy mạnh kích thích kinh tế, Trung Quốc dự kiến sẽ phát hành 411 tỷ USD trái phiếu chính phủ đặc biệt với kỳ hạn siêu dài trong năm 2025, bên cạnh nới lỏng chính sách tiền tệ.
Tuy nhiên, giới chuyên gia kinh tế tin rằng Bắc Kinh đang đứng trước một cuộc chiến kéo dài để tăng lạm phát trong nền kinh tế và cải thiện tâm lý của người tiêu dùng, nhà đầu tư và doanh nghiệp.
Trong một dấu hiệu khả quan mong manh, CPI lõi tháng Mười Hai của Trung Quốc tăng 0,4% so với cùng kỳ 2023, cao hơn mức tăng 0,3% của tháng Mười Một và là mức cao nhất trong 5 tháng.
Nhận định với hãng tin Reuters, nhà kinh tế Julian Evans-Pritchard của công ty China Economics cho rằng, CPI lõi tăng tốc có thể là một dấu hiệu cho thấy các biện pháp kích cầu của Bắc Kinh bắt đầu phá huy tác dụng. Tuy nhiên, tác dụng này có thể không duy trì lâu, và lạm phát lõi có khả năng sẽ sớm giảm trở lại trong năm nay.
Nhân dân tệ đương đầu áp lực giảm lớn
Ông Zhang Zhiwei, nhà kinh tế trưởng tại Pinpoint Asset Management nhận xét, áp lực giảm phát vẫn còn dai dẳng. Cuộc suy thoái của lĩnh vực bất động sản vẫn chưa kết thúc, sẽ tiếp tục đè nặng lên tâm lý người tiêu dùng.
Cuối tháng Mười Hai, Ngân hàng Thế giới (WB) nâng dự báo tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc trong năm 2024 và 2025, nhưng cảnh báo rằng niềm tin suy yếu của hộ gia đình và doanh nghiệp, cùng với những trở ngại trong lĩnh vực bất động sản, sẽ vẫn là lực cản đối với tăng trưởng.
Trong bối cảnh này, tỷ giá đồng nhân dân tệ của Trung Quốc ngày 8/1 giảm xuống mức 7,33 nhân dân tệ đổi 1 USD, mức thấp nhất kể từ tháng 9/2023.
Ngoài tình trạng ảm đạm của kinh tế Trung Quốc và xu hướng tăng mạnh của đồng USD, nhân dân tệ còn đang đương đầu với áp lực giảm từ khả năng Trung Quốc bị Tổng thống Mỹ Donald Trump mạnh tay áp thuế quan sau khi ông lên cầm quyền.
Chiến lược gia trưởng Ju Wang của ngân hàng BNP Paribas nhận định, áp lực bán đối với đồng Nhân dân tệ “thực chất phản ánh giao dịch Trump”. Đây là điều mà thị trường đã làm từ sau bầu cử Mỹ. Các kỳ vọng đã được phản ánh nhiều vào giá các tài sản, nhưng thị trường vẫn chưa muốn từ bỏ. Ông Wang cho rằng, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) đang giữ quan điểm “chờ xem” các chính sách của ông Trump thực sự sẽ thế nào./.
PV