Nâng cao chất lượng thông tin đầu vào của các cuộc điều tra thống kê

Thực tế triển khai điều tra thống kê thời gian qua cho thấy, việc tổ chức triển khai thu thập thông tin cần tiếp tục được quan tâm hơn nữa nhằm nâng cao chất lượng thông tin điều tra thống kê. Trong đó, cần tiếp tục tăng cường công tác phối hợp giữa các đơn vị trong Tổng cục từ trung ương đến địa phương và giữa các đơn vị của Tổng cục Thống kê với các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và người dân.

Kết quả thực hiện công tác phối hợp trong điều tra thống kê

Xác định nhu cầu thông tin

• Thời gian gửi nhu cầu thông tin còn chậm so với yêu cầu làm ảnh hưởng đến tiến độ thiết kế điều tra đặc biệt là thiết kế phiếu hỏi, thiết kế mẫu và xây dựng các phần mềm điều tra.
• Các chỉ tiêu thống kê yêu cầu chưa đầy đủ thông tin về phương pháp cụ thể để tính chỉ tiêu hoặc thông tin về phương pháp tính chưa được hoàn thiện.
• Yêu cầu về biểu kết quả trung gian và kết quả điều tra gửi chậm; có yêu cầu gửi bổ sung với thời hạn thực hiện quá gấp rút làm ảnh hưởng đến tiến độ và chất lượng công việc.
• Nhu cầu thông tin, đặc biệt là các biểu đầu ra chưa có sự trao đổi, thống nhất với các CTK trước khi các Vụ gửi Cục TTDL, do vậy nhiều biểu số liệu mà CTK phải báo cáo không được yêu cầu xây dựng tạo khó khăn cho CTK khi tổng hợp và báo cáo số liệu.

Chuẩn bị điều tra

• Phương pháp tính các biểu trung gian, biểu đầu ra còn rà soát, thống nhất chậm dẫn đến chậm xây dựng trên phần mềm quản lý dữ liệu và ảnh hưởng đến công tác kiểm tra, làm sạch số liệu.
• Thuật toán kiểm tra logic biểu còn cần tiếp tục được phát triển giúp xây dựng kiểm tra số liệu ngay từ khâu thu thập thông tin tại địa bàn. Hiện nay, một số cuộc điều tra đã xây dựng các thuật toán kiểm tra chi tiết nhưng nhiều cuộc điều tra thì các thuật toán còn sơ sài, chưa đầy đủ các nội dung kiểm tra.
• Còn gặp khó khăn trong thống nhất về quy mô mẫu điều tra, chủ yếu do nhu cầu thông tin và nguồn lực được cấp hàng năm. Do vậy, để cân bằng giữa nhu cầu thông tin và nguồn lực hiện có, các đơn vị đã phải trao đổi nhiều vòng để thống nhất.

Thu thập thông tin

• Đa số các CTK đã xây dựng kế hoạch và phân công thực hiện thu thập thông tin đối với các đơn vị thuộc CTK. Tuy nhiên, cần tiếp tục nghiên cứu để phân công chi tiết hơn và có cơ chế giám sát việc thực hiện các phân công để đảm bảo thực hiện nhiệm vụ theo đúng kế hoạch với chất lượng tốt.
• Kiểm tra số liệu, xác minh lỗi chưa được ưu tiên thực hiện sớm ngay trong quá trình thu thập thông tin gây nhiều khó khăn trong công tác xác minh và hoàn thiện dữ liệu, ảnh hưởng đến chất lượng thông tin; chưa chú trọng công tác kiểm tra tại địa bàn nên vẫn còn tình trạng chênh lệch số liệu lớn giữa số liệu điều tra với thông tin phúc tra (năm 2022: điều tra CPI, một số loại cây trồng nông nghiệp,...).
• Phân công đơn vị chịu trách nhiệm chính quản lý và thực hiện thu thập thông tin ở một số địa phương còn chưa phù hợp, chưa đúng quy định làm ảnh hưởng đến công tác phối hợp thực hiện.
• Đơn vị phối hợp chưa thực sự vào cuộc cùng thực hiện công tác kiểm tra, phát hiện lỗi để thông báo xác minh làm sạch để nâng cao chất lượng thông tin đầu vào của các lĩnh vực đơn vị phụ trách.

Xử lý thông tin và tổng hợp kết quả

• Cục TTDL thực hiện kiểm tra tính đầy đủ, logic của phiếu và đầu mối làm việc với các Vụ nghiệp vụ về kết quả tổng hợp (để tìm ra lỗi của dữ liệu vi mô), đầu mối làm việc với CTK về xác minh và hoàn thiện lỗi.
• Vụ nghiệp vụ kiểm tra kết quả đầu ra và đầu mối làm việc với các Phòng thống kê chuyên ngành của CTK về kết quả tổng hợp kết quả điều tra để thông báo đơn vị liên quan thực hiện xác minh và hoàn thiện (tại TCTK: Vụ chuyên ngành thông báo tới Cục TTTT; tại CTK: Phòng nghiệp vụ thông báo tới Phòng TTTT).
• CTK chỉ đạo các đơn vị thực hiện phối hợp kiểm tra dữ liệu bao gồm kiểm tra kết quả tổng hợp (Phòng nghiệp vụ thực hiện) và kiểm tra dữ liệu vi mô đối với các chỉ tiêu tổng hợp kết quả chưa hợp lý hoặc có nghi ngờ bị sai sót (Phòng TTTT thực hiện).

• Phân công nhiệm vụ các đơn vị chưa được chi tiết hóa theo từng công việc cụ thể, chi tiết; một số đơn vị chưa phân công chi tiết công việc về xử lý thông tin điều tra tới các công chức thực hiện. Do vậy, chưa tạo thuận lợi trong việc triển khai công việc và khó đánh giá, kiểm soát chất lượng công việc.
• Chưa có công cụ thực hiện đánh giá chất lượng thực hiện nhiệm vụ được phân công trong xử lý thông tin điều tra.
• Hầu hết việc trao đổi nghiệp vụ, giải trình ý kiến,... trong quá trình xử lý thông tin được thực hiện thủ công và ngoại tuyến (offline) nên chưa tạo hiệu quả cao trong xử lý công việc, mất nhiều thời gian và không lưu vét được những nội dung quan trọng để quản lý hoặc tham khảo cho các tình huống xử lý thông tin tương tự.
• Công chức được giao nhiệm vụ xử lý thông tin điều tra hầu hết thực hiện theo kinh nghiệm bản thân và học từ đồng nghiệp; chưa được tham gia các lớp tập huấn về kiến thức và kỹ năng xử lý thông tin điều tra.

Đề xuất, khuyến nghị

• Hoàn thiện các quy định, hướng dẫn, kế hoạch và phân công thực hiện.

• Các CTK quán triệt thực hiện đúng mô hình 5 Phòng, trong đó Phòng TTTT chịu trách nhiệm tổ chức các cuộc điều tra theo kế hoạch nhằm tạo điều kiện cho các đơn vị thực hiện tốt nhiệm vụ.
• Tiếp tục đào tạo, nâng cao năng lực công chức thực hiện nhiệm vụ: Thường xuyên tổ chức tập huấn, hội thảo trao đổi kinh nghiệm và chuyển giao kỹ năng về xử lý dữ liệu cho công chức thực hiện nhiệm vụ ở các cấp tại Trung ương và địa phương nhằm hỗ trợ thực hiện nhiệm vụ.
• Tiếp tục ứng dụng mạnh mẽ CNTT trong thực hiện xử lý thông tin, trong đó tập huấn phổ cập các phần mềm thống kê cho các cấp tại trung ương và địa phương; tin học hóa các quy trình trao đổi nghiệp vụ giữa các cấp từ trung ương đến cấp huyện trên hệ thống quản lý dữ liệu đảm bảo tính minh bạch, kịp thời, hiệu quả.
• Thực hiện phân bổ nguồn lực hợp lý, phân bổ kinh phí hàng năm theo công việc và đã được xác định trong quy chế và các quy trình triển khai các cuộc điều tra.
• Các cấp lãnh đạo thường xuyên quan tâm, chỉ đạo, hướng dẫn và động viên công chức tham gia nhiệt tình các công việc được giao, có tinh thần trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ nhằm nâng cao chất lượng thông tin điều tra. Đề xuất trong thời gian tới: Các Vụ nghiệp vụ tiếp tục phối hợp với các phòng nghiệp vụ thực hiện công tác kiểm tra, thống nhất số liệu vĩ mô và giải thích các nội dung biến động lớn, bất thường trong số liệu; tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Cục TTDL trong việc kiểm tra, làm sạch dữ liệu vi mô để nâng cao chất lượng dữ liệu điều tra và có đầy đủ thông tin giải thích các thay đổi lớn của dữ liệu điều tra./.