Trước khi bước vào năm 2024, nhiều chuyên gia trong ngành dự báo thị trường ô tô Việt Nam sẽ sớm tìm lại đà tăng trưởng trong nửa đầu năm nay. Tuy nhiên, những diễn biến và các con số thống kê sau 2 tháng đầu năm 2024 dường như đang cho thấy những khó khăn của toàn thị trường chưa thể giải quyết được trong vài tháng tới. Theo các chuyên gia, bức tranh thị trường ô tô Việt Nam năm 2024 sẽ có 2 gam màu trái ngược nhau, nửa đầu năm sẽ vượt khó và cuối năm sẽ bứt phá.
Khó khăn trong những tháng đầu năm
Sau năm 2022 tăng trưởng khá ấn tượng, thị trường ô tô Việt Nam bất ngờ “quay đầu”, khi chứng kiến doanh số sụt giảm mạnh trong năm 2023. Doanh số bán ô tô mới trong năm 2023 có sự sụt giảm 25% so với cùng kỳ.
Theo nhiều chuyên gia trong ngành, nguyên nhân của sự lao dốc doanh số này chủ yếu đến từ những biến động tiêu cực của tình hình kinh tế, ảnh hưởng đến ngành sản xuất, kinh doanh ô tô. Bên cạnh đó, chính những khó khăn bủa vây cũng khiến người dân thắt chặt chi tiêu, dẫn đến nhu cầu mua sắm ô tô sụt giảm mạnh.
Bước sang năm 2024, trong bối cảnh tình hình kinh tế bắt đầu cho thấy những tín hiệu tích cực trở lại, các chuyên gia dự báo ngành ô tô sẽ sớm tìm lại đà phục hồi. Tuy nhiên, doanh số bán hàng 2 tháng đầu năm lại đang cho thấy điều ngược lại, khi sự ảm đạm tiếp tục bao trùm thị trường. Theo báo cáo của Hiệp hội Các nhà Sản xuất Ô tô Việt Nam (VAMA), trong tháng 1/2024, doanh số bán hàng của các doanh nghiệp thành viên tháng 1/2024 đạt 19.243 xe các loại, giảm 50% so với tháng 12/2023 và tăng 11% so với cùng kỳ năm 2023.
Thị trường ô tô Việt Nam ghi nhận mức sụt giảm 50% so với cùng kỳ và thấp nhất trong 5 năm gần đây. Một số chuyên gia nhận định, đây là thời điểm khó khăn nhất của các hãng xe trong năm 2024.
Ảnh minh họa
Tháng 2/2024, doanh số bán hàng của các doanh nghiệp thành viên tiếp tục sụt giảm mạnh khi chỉ đạt 11.633 xe các loại, giảm 40% so với tháng 01/2024 và giảm 50% so với cùng kỳ năm 2023. Đây là kết quả có thể dự báo trước khi nhu cầu tiêu dùng sụt giảm.
Bên cạnh đó, chính sách giảm 50% lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước quy định tại Nghị định 41/2023/NĐ-CP chỉ có hiệu lực đến hết ngày 31/12/2023. Điều này khiến các hãng xe đối diện với quyết định khó khăn hơn đó là giảm sâu để duy trì mức ưu đãi ít nhất bằng với thời điểm cuối năm 2023 để hút khách hàng.
Trong khi đó, theo báo cáo của SSI Research, trong năm 2023, giá cổ phiếu ngành ô tô đã giảm 4% so với cùng kỳ. Bất chấp các biện pháp hỗ trợ kích cầu từ cả chính phủ và các đại lý phân phối, doanh số bán hàng vẫn thấp do người tiêu dùng có xu hướng trì hoãn mua ô tô trong thời điểm kinh tế khó khăn.
Các chuyên gia kinh tế cho rằng, với tình trạng sức mua giảm sút như hiện nay, nếu không có thêm những chính sách hỗ trợ hoặc những chương trình kích cầu mạnh tay, rất khó để kỳ vọng thị trường ô tô sớm hồi phục trong giai đoạn nửa đầu năm 2024.
Công ty Ford Việt Nam cho biết, ngành ôtô trong năm 2024 sẽ vẫn tiếp tục gặp khó do chính sách ưu đãi 50% lệ phí trước bạ đối với xe ôtô sản xuất, lắp ráp trong nước kết thúc, cùng với việc người dân vẫn thắt chặt chi tiêu sẽ ảnh hưởng đến doanh số và lượng xe tồn kho. Vì những lý do trên, khó khăn đối với các doanh nghiệp sản xuất, phân phối ôtô tại thị trường Việt Nam sẽ còn kéo dài ít nhất tới nửa đầu năm 2024.
Triển vọng những tháng cuối năm sẽ lạc quan hơn
Những bất ổn của nền kinh tế vĩ mô khiến sức mua ôtô chịu ảnh hưởng và có khả năng kéo dài trong nửa đầu năm 2024. Mặc dù vậy, đại diện một số hãng xe và các chuyên gia trong ngành đều nhận định, thị trường ôtô tại Việt Nam vẫn có cơ hội tăng trưởng trong năm nay, tuy nhiên không thể cao như những năm trước đó.
Các chuyên gia của SSI Research cho rằng, thị trường sẽ dần phục hồi với tốc độ chậm. Thị trường vẫn sẽ khó khăn trong nửa đầu năm 2024 do nhu cầu tiêu dùng vẫn còn yếu và người mua có tâm lý chờ đợi các mẫu xe mới, nhưng nhìn chung cả năm 2024 thị trường sẽ phục hồi cả về số lượng và giá trị nhờ sự phục hồi kinh tế vào nửa cuối năm, các mẫu xe mới ra mắt, tình trạng thiếu chip cho xe ô tô được giải quyết, cũng như lãi suất cho vay ở mức hấp dẫn hơn so với năm 2023. Các chuyên gia của SSI Research dự báo, mức tăng trưởng doanh số ô tô trong năm 2024 lần lượt là 9% so với năm 2023.
Với tín hiệu tích cực trong giai đoạn cuối năm 2023 cũng như sự hồi phục của nền kinh tế vĩ mô… các đơn vị sản xuất, kinh doanh ô tô vẫn kỳ vọng thị trường ô tô sẽ lấy lại nhịp tăng trưởng trong năm 2024. Công ty Ford Việt Nam cho rằng, những khó khăn của thị trường ô tô Việt Nam chỉ mang tính chất ngắn hạn. Thị trường ôtô Việt Nam vẫn được đánh giá là tiềm năng và đầy hấp dẫn trong mắt các nhà sản xuất. Đồng thời, tin tưởng vào những triển vọng tích cực cho thị trường này trong năm 2024.
Theo dự báo từ các chuyên gia kinh tế, thị trường ô tô Việt Nam năm 2024 sẽ tăng trưởng 10% so với năm 2023, với sự phục hồi của nền kinh tế và các ưu đãi hỗ trợ từ Chính phủ.
Về xu hướng tiêu dùng, mảng xe điện trong năm nay sẽ lan toả mạnh mẽ và nhận được nhiều sự quan tâm hơn tại thị trường Việt. Thị trường xe điện Việt Nam hiện tuy nhỏ nhưng cho thấy tiềm năng tăng trưởng. Xe điện đã trở nên phổ biến hơn ở Việt Nam (ước tính chiếm 6% doanh số tiêu thụ xe du lịch trong 2023), nhờ những nỗ lực của VinFast.
Hiện, VinFast gần như không có đối thủ ở phân khúc phổ thông khi dải sản phẩm thuần điện trải dài từ cỡ A+ đến E như VF 3, e34, 5, 6, 7, 8, 9… Những hãng như Toyota, Hyundai, Mitubishi... bán các sản phẩm hybrid hoặc thuần điện mang thêm lựa chọn cho người dùng với Crolla Cross hybrid, Xpander hybrid, SantaFe hybrid… Với các hãng xe sang, ngoài BMW và Mercedes, xe điện sẽ có thêm các lựa chọn khác từ Volvo và Porsche.
Theo BMI Research, sản lượng tiêu thụ xe điện trong ngành ô tô sẽ ghi nhận mức tăng trưởng kép tới 26% trong giai đoạn 2023-2032, tương đương với sản lượng tiêu thụ hàng năm đạt 65.000 vào năm 2032./.
Thu Hường