Ngày 07 tháng 5 năm 2024, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư ban hành Quyết định số 1099/QĐ-BKHĐT về việc công bố các chỉ tiêu về Hợp tác xã, Tổ hợp tác và Khu công nghiệp và quy trình thu thập, tổng hợp, tính toán tiêu chí về thu nhập thuộc Bộ Tiêu chí quốc gia về nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025.
Thực hiện Quyết định 1099 của Bộ Kế hoach và căn cứ Công văn số 331/UBND-NN ngày 01 tháng 01 năm 2024 của UBND huyện Hòa Vang về việc đăng ký xã nông thôn mới nâng cao, xã nông thôn mới kiểu mẫu năm 2024, với chức năng, nhiệm vụ được giao, Cục Thống kê thành phố Đà Nẵng đã triển khai cuộc điều tra Thu nhập bình quân đầu người trên địa bàn 5 xã thuộc huyện Hòa Vang trong 2 tháng Bảy và Tám vừa qua.
Đến ngày 20/9/2024, Cục Thống kê thành phố Đà Nẵng phối hợp cùng UBND huyện Hòa Vang tổ chức Hội nghị tổng kết công tác điều tra và công nhận cho 03 xã Hòa Sơn, Hòa Nhơn, Hòa Phú đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và 02 xã Hòa Phước, Hòa Phong đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu năm 2024. Kết quả thành công trên đạt được trong thời gian ngắn là nhờ sự quan tâm, chỉ đạo của lãnh đạo các cấp cùng sự nỗ lực, cố gắng không ngừng nghỉ, tinh thần đoàn kết vì mục tiêu chung của tất cả cán bộ tham gia, đặc biệt là cán bộ ngành thống kê địa phương, các điều tra viên, giám sát viên.
Thực hiện thành công điều tra thu nhập bình quân đầu người giúp đánh giá Tiêu chí 10
Hòa Vang là huyện ngoại thành của thành phố Đà Nẵng với 11 xã (100% xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó có 05 xã đã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao). Huyện đang không ngừng phát triển, đầu tư về hạ tầng, sẵn sàng cho hành trình lên thị xã trong thời gian sớm nhất.
Để được công nhận chuẩn nông thôn mới, các xã đăng ký phải đạt đủ 19 tiêu chí quốc gia giai đoạn 2021 - 2025 bao gồm: Quy hoạch, giao thông, thủy lợi và phòng chống thiên tai, điện, giáo dục, văn hóa, cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn, thông tin và truyền thông, nhà ở dân cư, thu nhập, nghèo đa chiều, lao động, tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn, y tế, hành chính công, tiếp cận pháp luật, môi trường, chất lượng môi trường sống, quốc phòng và an ninh.
Trên tinh thần “Toàn Thành phố chung sức xây dựng Nông thôn mới” và để có cơ sở xác nhận kết quả Tiêu chí 10 về thu nhập cho các xã đăng ký, Cục Thống kê thành phố Đà Nẵng đã đồng hành cùng huyện Hòa Vang trong thực hiện Điều tra thu nhập bình quân đầu người năm 2024, cùng lãnh đạo UBND huyện, xã và các đơn vị liên quan tổ chức các cuộc họp trao đổi trực tiếp về cách thức chuẩn bị, triển khai, tuyển chọn điều tra viên, tuyên truyền…. cho cuộc điều tra.
Điều tra thu nhập bình quân đầu người thuộc Bộ Tiêu chí quốc gia về nông thôn mới năm 2024 được chia thành 02 giai đoạn chính, gồm: (i) Giai đoạn rà soát, lập bảng kê hộ; (ii) Giai đoạn điều tra thu thập thông tin.
Xác định giai đoạn rà soát, lập bảng kê hộ là bước đầu tiên quan trọng, có yếu tố quyết định cho thành công của cuộc điều tra, do đó Cục Thống kê TP. Đà Nẵng đã chỉ đạo Chi cục Thống kê khu vực Cẩm Lệ - Hòa Vang phối hợp cùng UBND tại địa phương thực hiện tốt công tác tuyển chọn người lập bảng kê, trưng tập tham gia tập huấn đầy đủ. Trên cơ sở danh sách bảng kê hộ từ Tổng điều tra Dân số và Nhà ở năm 2019, người làm công tác lập bảng kê tiến hành rà soát, cập nhật theo đúng quy trình; đồng thời thực hiện tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa của cuộc điều tra đến với người dân, tạo thuận lợi cho giai đoạn sau.
Cục Thống kê thành phố Đà Nẵng tuyên truyền cuộc điều tra Thu nhập bình quân đầu người
tại các buổi họp dân ở 5 xã thuộc huyện Hòa Vang
Trong thời gian từ ngày 05/7 đến 20/7/2024, 69 người làm công tác lập bảng kê tại 05 xã của huyện Hòa Vang là Hòa Sơn, Hòa Nhơn, Hòa Phú, Hòa Phước, Hòa Phong đã tiến hành rà soát, lập bảng kê và được cán bộ xã thực hiện cập nhật lên hệ thống là 19.439 hộ. Ngay sau đó, đơn vị đã tiến hành công tác chọn mẫu hộ và chuẩn bị cho giai đoạn chính của cuộc điều tra được diễn ra vào đầu tháng 8/2024.
Với mục tiêu cao nhất là thu thập thông tin đạt chất lượng cao, Cục Thống kê thành phố Đà nẵng đã huy động 14 giám sát viên cấp tỉnh và huyện; 57 điều tra viên để thực hiện điều tra thực địa tại 1.780 hộ chọn mẫu thuộc 5 xã (Hòa Sơn 370 hộ, Hòa Nhơn 366 hộ, Hòa Phú 311 hộ, Hòa Phước 363 hộ và Hòa Phong 370 hộ).
Để có thể tính toán được chỉ tiêu thu nhập bình quân đầu người, điều tra viên phải thu thập các thông tin liên quan đến thu nhập trong phiếu điều tra, gồm thu nhập từ tiền lương, tiền công; thu nhập từ trồng trọt, chăn nuôi, lâm nghiệp, thủy sản; thu nhập từ hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ phi nông, lâm nghiệp, thủy sản, chế biến sản phẩm nông, lâm nghiệp, thủy sản và thu nhập khác. Với mục tiêu giúp cho điều tra viên có thể hiểu rõ, khai thác đầy đủ, chính xác, không bỏ sót bất kỳ nguồn thu nhập nào; các báo cáo viên thuộc Cục Thống kê thành phố Đà Nẵng luôn cố gắng truyền đạt tất cả các nghiệp vụ liên quan, nhấn mạnh các nội dung quan trọng, cần lưu ý và giải đáp các vướng mắc một cách đầy đủ, toàn diện nhất. Đặc biệt, các điều tra viên được trực tiếp thực hành, phỏng vấn thử tại Hội nghị tập huấn, từ đó có thêm các kỹ năng, kinh nghiệp trong xử lý tình huống thực tế, giúp việc thu thập thông tin được hiệu quả.
Bên cạnh việc đảm bảo chất lượng tuyển chọn điều tra viên, công tác rà soát, chọn mẫu, Cục Thống kê thành phố Đà Nẵng cũng đẩy mạnh công tác tuyên truyền dưới nhiều hình thức như: Xe lưu động, treo băng rôn, đèn led, đăng tải tin tức trên các trang tin điện tử của UBND, soạn thư gửi hộ gia đình… Trong đó, việc triển khai họp dân tại UBND 5 xã là hình thức tuyên truyền đạt hiệu quả cao nhất, điển hình có xã có trên 200 hộ gia đình được chọn mẫu đến tham dự. Qua đó giúp cho người dân của các hộ gia đình nhận thức được vai trò của bản thân trong cuộc điều tra; nhận thức rõ việc thực hiện kê khai đúng, đầy đủ vừa là quyền lợi, vừa là trách nhiệm, đóng góp một phần vào việc thực hiện hiệu quả chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025 tại địa phương.
Có thể nói, quá trình triển khai cuộc điều tra diễn ra thuận lợi trong việc trưng dụng điều tra viên là cán bộ xã, thôn; công tác tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa, nội dung… đạt hiệu quả tốt nên nhận được sự hỗ trợ nhiệt tình của người dân, giúp thông tin thu thập đạt chất lượng cao. Tuy nhiên, bện cạnh đó vẫn còn tồn tại một số khó khăn mang tính khách quan như: Phần lớn các điều tra viên phải đi lại nhiều lần để gặp hộ dân và thực hiện thu thập thông tin thường vào buổi chiều tối cuối ngày; Người dân mất nhiều thời gian để nhớ lại và kê khai các nguồn thu do nội dung phiếu điều tra quá nhiều và thời kỳ thu thập khá dài, trong vòng 12 tháng.
Nhằm đảm bảo thực hiện thành công cuộc điều tra, Cục Thống kê thành phố Đà Nẵng luôn chú trong công tác kiểm tra giám sát. Trong 20 ngày điều tra thực địa (từ ngày 01/8 đến ngày 20/8/2024), theo sự phân công nhiệm vụ, các giám sát viên cấp tỉnh và huyện đã theo sát dự phỏng vấn, hỗ trợ nghiệp vụ thường xuyên các điều tra viên thực hiện thu thập thông tin tại hộ và phúc tra lại 5% số phiếu điều tra tại địa bàn với mục đích hạn chế sai sót hệ thống, logic ngay từ ban đầu, kiểm soát được số liệu điều tra, đảm bảo chất lượng phiếu trước khi kết thúc, nghiệm thu.
Công tác thu thập thông tin tại hộ của điều tra viên được giám sát chặt chẽ
Đồng thời, để đảm bảo số liệu sau khi điều tra, tổng hợp là phù hợp, không xung đột với số liệu thu thập từ cuộc điều tra Khảo sát mức sống hàng quý của ngành Thống kê, sau khi UBND xã lập hồ sơ đề nghị thẩm định, Chi cục Thống kê khu vực lập hồ sơ đề nghị xác nhận; Cục Thống kê thành phố Đà Nẵng đã tiến hành rà soát, phúc tra, kiểm tra hồ sơ liên quan, đối chiếu thu nhập bình quân đầu người theo tiêu chuẩn quốc gia về nông thôn mới nâng cao (thu nhập cao hơn 60 triệu/năm), nông thôn mới kiểu mẫu (thu nhập cao hơn 66 triệu/năm) và công nhận 05 xã Hòa Sơn, Hòa Nhơn, Hòa Phú, Hòa Phước, Hòa Phong đều đạt chuẩn tương ứng.
Bài học kinh nghiệm và những định hướng trong tương lai
Từ kết quả thành công đạt được, Cục Thống kê thành phố Đà Nẵng rút ra được những bài học kinh nghiệm quý báu và có thể tiếp tục áp dụng hiệu quả cho các cuộc điều tra khác của ngành.
Một là, công tác tuyển chọn điều tra viên nên tập trung vào các cán bộ có kinh nghiệm, am hiểu địa bàn, thuận lợi cho việc tiếp xúc, trao đổi với người dân địa phương.
Hai là, cần xác định đúng hình thức tuyên truyền có khả năng lan tỏa, ảnh hưởng sâu rộng đến mọi người dân (như việc tổ chức họp dân tại từng xã), vừa giúp nâng cao vị thế ngành Thống kê tại địa phương, vừa tiết kiệm thời gian, kinh phí.
Ba là, phân công giám sát viên các cấp theo dõi thường xuyên, chú trọng công tác dự phỏng vấn, kiểm tra, giám sát điều tra viên ngay từ lúc bắt đầu triển khai, nhằm khắc phục sai sót hệ thống, tránh dồn việc vào cuối thời gian điều tra.
Bốn là, chú trọng công tác khen thưởng tại địa phương với mục đích động viên, khuyến khích, công nhận sự nỗ lực, cố gắng của các tập thể, cá nhân; duy trì mối liên hệ tốt, hỗ trợ cho các cuộc điều tra khác của ngành khi cần thiết.
Trong thời gian tới, Cục Thống kê thành phố Đà Nẵng sẽ tiếp tục duy trì sự chủ động trong tổ chức, định hướng các kế hoạch công tác liên quan nông thôn mới ngay từ ban đầu; phối hợp chặt chẽ với địa phương để triển khai đồng bộ, hiệu quả các hoạt động. Bên cạnh đó, tiếp tục tăng cường công tác truyền thông, nhằm tạo sự chuyển biến sâu sắc về nhận thức và nhận được sự đồng thuận của người dân đối với hoạt động điều tra của ngành Thống kê; từ đó tăng khả năng hợp tác và xây dựng được đội ngũ điều tra viên kinh nghiệm, đảm bảo chất lượng tại địa phương.
Cục Thống kê thành phố Đà Nẵng sẽ tiếp tục nhân rộng các mô hình hay, cách làm hiệu quả của ngành Thống kê địa phương đối với xây dựng nông thôn mới; góp phần thực hiện thành công Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trong giai đoạn 2021 - 2025 tại huyện Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng./.
Trần Văn Vũ
Cục trưởng Cục Thống kê thành phố Đà Nẵng