Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao tại Việt Nam

25/07/2022 - 03:34 PM
Nhng năm gn đây, vn đ nhân lc đã tr thành mi quan tâm hàng đu ca Vit Nam, đt ra yêu cu cp thiết, cn nâng cao hơn na cht lưng ngun nhân lc, đáp ng yêu cu ngày càng cao ca cuc Cách mng công nghip ln th tư (CMCN 4.0). Vn đ này cũng đưc Đng và Nhà nưc đc bit quan tâm, nht là trong bi cnh đt nưc đang đy mnh s nghip công nghip hóa, hin đi hóa và hi nhp quc tế.

Thc tin phát trin ngun nhân lc cht lưng cao ti Vit Nam
 
Nh s quan tâm ca Đng và Nhà nưc, nhng năm qua, h thng văn bn pháp lut v phát trin ngun nhân lc ti Vit Nam đã đưc ban hành tương đi đy đ và ngày càng hoàn thin. Quc hi Vit Nam đã ban hành B lut Lao đng năm 2012, Lut Giáo dc ngh nghip năm 2014, Lut giáo dc năm 2019, Lut Cán b công chc, Viên chc… Bên cnh đó, Chính ph cũng ban hành nhiu văn bn quy phm pháp lut hưng dn th hành lut, cũng như các cơ chế, chính sách v phát trin ngun nhân lc. H thng văn bn trên đã to nên hành lang pháp lý thun li và to đng lc cho vic thúc đy phát trin ngun nhân lc c v s lưng và cht lưng.

Giai đon 2011-2020, vic thc hin Quyết đnh s 579/QĐ-TTg ngày 19/4/2011 ca Th tưng Chính ph phê duyt Chiến lưc phát trin nhân lc Vit Nam thi k 2011-2020 và Quyết đnh s 1216/QĐ-TTg ngày 22/7/2011 ca Th tưng Chính ph phê duyt Quy hoch phát trin nhân lc Vit Nam giai đon 2011-2020, các b, ngành và đa phương đã xây dng, ban hành, t chc trin khai thc hin chiến lưc, quy hoch phát trin nhân lc; thc hin nhiu gii pháp, chính sách nhm thu hút, tuyn dng, đào to, bi dưng và phát trin ngun nhân lc cht lưng cao, bưc đu đã đt đưc nhng kết qu quan trng. Nh đó, ngun nhân lc ca đt nưc đưc tăng cưng c v quy mô và cht lưng. Trong vòng 10 năm ca giai đon, lc lưng lao đng ca Vit Nam đã tăng t 50,4 triu ngưi lên 56,2 triu ngưi. Tỷ l lao đng đã qua đào to tăng t 40% năm 2010 lên khong 65% năm 2020. Nhân lc cht lưng cao cũng có s gia tăng đáng k, mt s ngành đã có ngun nhân lc đt đưc trình đ ca khu vc và quc tế như y tế, cơ khí, công ngh và xây dng.

 
Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao tại Việt Nam
Ảnh minh họa, nguồn Internet

Tuy nhiên, xét v tng th, vn đ phát trin ngun nhân lc, nht là nhân lc cht lưng cao ti Vit Nam còn nhiu hn chế, chưa đáp ng đưc yêu cu thc tin hin nay. Quy hoch phát trin nhân lc Vit Nam giai đon 2011-2020, chưa xác đnh đưc nhu cu c th v s lưng và cht lưng ngun nhân lc cht lưng cao ca c nưc nói chung cũng như ca tng b, ngành, đa phương nói riêng. Trên thc tế, tỷ l lao đng chưa qua đào to còn rt ln, cht lưng đào to thp, cơ cu ngành ngh chưa hp lý, thiếu lao đng có trình đ, năng lc, k năng tay ngh cao, tha lao đng th công, không qua đào to; thiếu cán b lãnh đo, qun lý, qun tr doanh nghip có trình đ năng lc cao; thiếu đi ngũ chuyên gia trong các ngành kinh tế, k thut và công nhân lành ngh. Cnh tranh quc tế bng lao đng ph thông, giá nhân công r đang ngày càng không còn mang li hiu qu cao na, thm chí còn khiến Vit Nam tr nên yếu thế. S kém phát trin, thiếu ht ngun nhân lc có cht lưng cao đang tr thành tr ngi ln cho tiến trình công nghip hóa, hin đi hóa đt nưc và hi nhp quc tế. Trong mt kho sát ca Auscham ASEAN, s thiếu ht v ngun lao đng trình đ cao là 1 trong 5 tr ngi ln nht đi vi các doanh nghip khi đu tư vào Vit Nam.

Trong khi đó, theo d báo ca Tng cc Thng kê, thi kỳ “dân s vàng” ca Vit Nam kéo dài trong khong 34 năm và d kiến kết thúc vào năm 2041. Dù vy, sau hơn chc năm, ca thi k dân s vàng, giá tr thng dư, hiu sut kinh tế vn chưa tương xng vi s lưng lao đng hin có ca c nưc. Có th thy rõ điu này khi so sánh năng sut lao đng ca Vit Nam vi mt s quc gia trong khu vc. Theo các chuyên gia ca trưng Đi hc Kinh tế quc dân và các s liu tham kho ca T chc Lao đng quc tế (ILO), năng sut lao đng ca Vit Nam năm 2020 ch tăng 5,4% (năm 2019 là 6,2%) và mc thp nht trong vòng 5 năm tr li. Trong giai đon 2011-2020, tc đ tăng năng sut lao đng ca Vit Nam là 5,1%, cao hơn mc trung bình ca ASEAN, ch đng sau Campuchia. Nhưng nếu so sánh thì mc tăng này vn thp hơn Trung Quc là 7% và n Đ là 6%. Mc tăng trưng năng sut lao đng ca Vit Nam vn chưa đ nhanh đ thu hp khong cách vi các quc gia khác gia. C th, năng sut lao đng ca Vit Nam vn thp hơn 26 ln so vi Singapore, 7 ln so vi Malaysia, 4 ln so vi Tung Quc, 2 ln so vi Philippines, 3 ln so vi Thái Lan. Đáng chú ý, báo cáo trong năm 2020 ca T chc Năng sut châu Á (APO) so sánh, năng sut lao đng ca Vit Nam hin nay đang tt hu 10 năm so vi Thái Lan, 40 năm so vi Malaysia và 60 năm so vi Nht Bn.

Phát trin ngun nhân lc cht lưng cao đáp ng yêu cu nhân đưc s quan tâm sâu sc ca c h thng chính tr

T thc tin v ngun nhân lc Vit Nam nhng năm qua đã cho thy, Vit Nam cn thiết phi đy mnh, đy nhanh hơn na tiến trình thc hin phát trin ngun nhân lc cht lưng cao, đáp ng yêu cu ca tình hình mi và bi cnh phát trin chung ca đt nưc. Chính vì vy, vn đ này đã tr thành mt trong nhng ni dung quan trng trong Đnh hưng phát trin đt nưc giai đon 2021-2030 ca Báo cáo chính tr ca Ban Chp hành Trung ương Đng khóa XII ti Đi hi đi biu toàn quc ln th XIII ca Đng. C th: To đt phá trong đi mi căn bn, toàn din giáo dc và đào to, phát trin ngun nhân lc cht lưng cao, thu hút và trng dng nhân tài. Thúc đy nghiên cu, chuyn giao, ng dng mnh m thành tu ca cuc Cách mng công nghip ln th tư vào mi lĩnh vc ca đi sng xã hi, chú trng mt s ngành, lĩnh vc trng đim, có tim năng, li thế đ làm đng lc cho tăng trưng theo tinh thn bt kp, tiến cùng và vưt lên mt s lĩnh vc so vi khu vc và thế gii.

Song song vi đó, vn đ phát trin ngun nhân lc, nht là ngun nhân lc cht lưng cao còn là ni dung ln ca văn kin đi hi đng vi ni dung v: Đi mi căn bn, toàn din giáo dc và đào to, nâng cao cht lưng ngun nhân lc, phát trin con ngưi. Trong đó nhn mnh: Xây dng đng b th chế, chính sách đ thc hin có hiu qu ch trương giáo dc và đào to cùng vi khoa hc và công ngh là quc sách hàng đu, là đng lc then cht đ phát trin đt nưc. Tiếp tc đi mi đng b mc tiêu, ni dung, chương trình, phương thc, phương pháp giáo dc và đào to theo hưng hin đi, hi nhp quc tế, phát trin con ngưi toàn din, đáp ng nhng yêu cu mi ca phát trin kinh tế - xã hi, khoa hc và công ngh, thích ng vi cuc Cách mng công nghip ln th tư. Có chính sách đt phá phát trin, nâng cao cht lưng giáo dc đi hc. Thúc đy phát trin các cơ s giáo dc ngh nghip cht lưng cao. Xây dng các cơ chế, chính sách và gii pháp đ đào to li lc lưng lao đng phi chuyn đi ngành ngh do quá trình chuyn dch cơ cu kinh tế, đi mi công ngh và tác đng ca Cách mng công nghip ln th tư. Xây dng và thc hin có hiu qu chiến lưc hp tác và hi nhp quc tế v giáo dc và đào to. Phn đu đưa nưc ta tr thành mt quc gia mnh v giáo dc và đào to khu vc, bt kp vi trình đ tiên tiến ca thế gii, tham gia vào th trưng đào to nhân lc quc tế.

Đi hi XIII ca Đng đã nêu rõ tư tưng ch đo, phương hưng, nhim v ch yếu v xây dng con ngưi Vit Nam trong điu kin mi, nht là phát trin ngun nhân lc cht lưng cao trưc tác đng ca cuc CMCN 4.0 cũng như bi cnh kinh tế th trưng xã hi ch nghĩa và hi nhp quc tế. Trong đó khng đnh con ngưi là trung tâm ca s phát trin và kiên đnh phát trin con ngưi Vit Nam toàn din. Nhân t con ngưi đưc coi là trung tâm, ch thế, ngun lc quan trung nht và mc tiêu ca s phát trin, ly giá tr văn hóa, con ngưi Vit Nam là nn tng, sc mnh ni sinh quan trng đm bo s phát trin bn vng. Xây dng con ngưi Vit Nam phát trin toàn din, có sc khe, năng lc, trình đ, có ý thc, trách nhim cao đi vi bn thân, gia đình, xã hi và T quc.

Trưc tình hình đó, đđưc ngun nhân lc cht lưng cao đ trình đ, năng lc đáp ng yêu cu ca thi k phát trin mi, Nhà nưc cn quan tâm thích đáng đến vic đu tư cho nhim v đào to, bi dưng, xây dng và phát trin ngun nhân lc nói chung, nhân lc có cht lưng cao nói riêng. Trong điu kin nưc ta chưa có đ điu kin, kh năng đào to, cung cp ngun nhân lc cht lưng cao cho tt c các ngành, lĩnh vc thì cùng vi vic xây dng đi ngũ cán b cp chiến lưc đ phm cht, năng lc và uy tín, ngang tm nhim v như yêu cu ca Ngh quyết s 26-NQ/TW Hi ngh Trung ương ln th by khoá XII, cn tp trung cho nhng ngành, lĩnh vc trng tâm, then cht ca nn kinh tế đ to s bt phá v cht lưng ngun nhân lc.

Gn đây, Th tưng Chính ph đã ban hành ch th s 03/CT-TTg ngày 11/5/2022 v vic nâng cao cht lưng đào to nhân lc trình đ cao đưc coi là mt trong nhng hành đng c th thc hin mc tiêu. Ch th nêu rõ, B Giáo dc và Đào to tăng cưng thc hin đng b các gii pháp nâng cao cht lưng đào to sau đi hc tim cn vi chun mc đào to quc tế, đc bit các ngành có nhu cu đáp ng Cách mng công nghip 4.0; tăng cưng công tác thanh tra, kim tra, giám sát vic thc hin các quy đnh v đào to sau đi hc ti các cơ s đào to, x lý nghiêm các trưng hp vi phm theo quy đnh…

Tin tưng rng, vi s quan tâm ch đo ca Đng và Nhà nưc, s vào cuc quyết lit ca các cp b, ngành, đa phương, Vit Nam s nhanh chóng phát trin đưc ngun nhân lc cht lưng cao, đáp ng nhng yêu cu cp thiết ca nn kinh tế đang trong quá trình công nghip hóa, hin đi hóa và hi nhp sâu rng trên trưng quc tế./.

 
ThS. Bùi Th Kim Cúc
Đi hc Công nghip Hà Ni

Các bài viết khác
Liên kết website
Liên kết website
Thăm dò ý kiến

Đánh giá khách quan của bạn về thông tin chúng tôi cung cấp? Vui lòng tích vào ô bên dưới để trả lời!

Top