Giá gạo xuất khẩu gạo Việt tăng mạnh so với các nước xuất khẩu đối thủ
Bất chấp những biến động trong những ngày đầu tháng, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam đã trở lại đường đua tích cực. Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), hiện giá gạo xuất khẩu của Việt Nam đang tăng mạnh so với giá gạo của các đối thủ cạnh tranh như Thái Lan và Pakistan nhờ nhu cầu gia tăng tại các thị trường truyền thống.
Theo đó, gạo xuất khẩu 5% tấm của Việt Nam đang được giao dịch ở mức 575 USD/tấn, cao hơn mặt hàng cùng loại của Thái Lan 14 USD/tấn và cao hơn gạo Pakistan 34 USD/tấn. Cùng với đó, gạo 25% tấm của Việt Nam cũng tăng lên 539 USD/tấn, cao hơn mặt hàng cùng loại của Thái Lan và Pakistan lần lượt là 27 USD/tấn và 22 USD/tấn. Đây được coi là sự hồi phục ngoạn mục của gạo Việt, bởi chỉ một tháng trước, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam từng xuống thấp hơn so với gạo Thái Lan, Pakistan và Myanmar.
Giá xuất khẩu tăng cao và nhu cầu lớn từ thị trường thế giới đem lại kỳ vọng xuất khẩu kỷ lục
cho ngành gạo năm 2024
Nguyên nhân chính của sự gia tăng giá cả này là do sự mất cân bằng giữa cung và cầu, nguồn cung gạo không đáp ứng đủ nhu cầu thị trường dẫn đến đẩy giá lên cao. Đáng chú ý, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam đã đạt mức cao chưa từng thấy tại nhiều thị trường quốc tế. Tại Brunei, giá gạo đạt tới 959 USD/tấn, trong khi ở Mỹ là 868 USD/tấn. Các thị trường khác như Hà Lan, Ukraine, Iraq và Thổ Nhĩ Kỳ cũng ghi nhận giá gạo Việt Nam đạt mức cao, đưa Việt Nam trở thành quốc gia có giá gạo cao nhất trong số các nhà xuất khẩu hàng đầu thế giới. Tại thời điểm nửa đầu năm 2024, giá gạo bình quân xuất khẩu sang Philippines - thị trường xuất khẩu gạo lớn nhất của Việt đạt 622,2 USD/tấn, tăng 23,2% so với cùng kỳ năm 2023.
Cơ hội phá kỷ lục xuất khẩu nhờ nhu cầu của thị trường tăng cao
Có thể nói, năm 2024 đã ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực đối với ngành xuất khẩu gạo Việt Nam. Bên cạnh thời cơ do giá xuất khẩu tăng cao, dự báo trong thời gian tới, nhu cầu nhập khẩu gạo sẽ tăng mạnh ở hầu hết các quốc gia khiến Việt Nam có thêm cơ hội gia tăng xuất khẩu từ nhu cầu tăng cao của thị trường quốc tế và đối tác truyền thống. Từ tháng 8/2024, Philippines thực hiện chính sách giảm thuế nhập khẩu gạo từ 35% xuống còn 15%, qua đó kích thích các doanh nghiệp nước này tăng cường nhập khẩu gạo. Vốn là đối tác lớn lâu năm, đây là cơ hội lớn để Việt Nam gia tăng kim ngạch xuất khẩu ngành hàng lợi thế của mình.
Số liệu của Tổng cục Thống kê cho thấy, xuất khẩu gạo Việt Nam trong nửa đầu năm 2024 đạt 4,68 triệu tấn với kim ngạch 2,98 tỷ USD, tăng 10,4% về lượng và 32% về giá trị so với cùng kỳ năm 2023. Trong 7 tháng đầu năm 2024, Việt Nam đã xuất khẩu gần 5,2 triệu tấn gạo, với giá trị ước đạt 3,3 tỷ USD. Mặc dù lượng gạo xuất khẩu chỉ tăng 5,8%, nhưng giá trị đã tăng mạnh 25,1% so với cùng kỳ năm ngoái. Đáng chú ý, giá xuất khẩu gạo bình quân trong 7 tháng đầu năm đã đạt 632,3 USD/tấn, tăng 18,2% so với cùng kỳ năm 2023.
Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, các thị trường nhập khẩu nhiều gạo Việt Nam nhất trong 7 tháng đầu năm 2024 là các nước trong khu vực Đông Nam Á. Cụ thể: Philippines vẫn là thị trường lớn nhất với 2,3 triệu tấn, tương đương hơn 1,4 tỷ USD, tăng 19% về lượng và tăng 44% về kim ngạch so với cùng kỳ năm trước. Đứng thứ 2 là thị trường Indonesia với hơn 778 nghìn tấn, tương đương hơn 481 triệu USD, tăng 29% về lượng và tăng 61% về trị giá so với 7 tháng đầu năm 2023. Malaysia là thị trường lớn thứ 3 của gạo Việt Nam với hơn 529 nghìn tấn, kim ngạch đạt hơn 314 triệu USD, tăng mạnh 129% về lượng và tăng 176% về kim ngạch so với cùng kỳ năm 2023.
Các quốc gia như Philippines, Indonesia và một số quốc gia khác có nhu cầu nhập khẩu gạo lâu dài và ổn định ở mức cao cho tiêu dùng nội địa. Hằng năm, riêng Philippines và Indonesia có thể nhập khẩu từ 4 đến 5 triệu tấn gạo; hầu hết nguồn cung của họ đến từ các nước Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam. Đáng chú ý, Ukraine đang tăng mạnh nhập khẩu gạo Việt Nam với mức tăng trưởng 4 chữ số liên tục kể từ đầu năm. Cụ thể, trong 7 tháng đầu năm, Việt Nam đã xuất sang Ukraine trên 10,6 nghìn tấn gạo với kim ngạch đạt hơn 6,8 triệu USD, tăng 3.951% về lượng và tăng 3.420% về trị giá so với cùng kỳ năm trước.
Nhờ thương hiệu uy tín và chất lượng hàng đấu, gạo Việt Nam hiện đang được ưa chuộng tại các thị trường truyền thống như: Philippines, Indonesia, Ghana... Đặc biệt, các giống gạo thơm ngắn ngày của Việt Nam, sản xuất 2-3 vụ mỗi năm với năng suất cao, tiếp tục làm tăng giá trị gạo Việt Nam trên thị trường quốc tế. Một trong những yếu tố chính dẫn đến sự gia tăng giá gạo là chất lượng gạo Việt Nam ngày càng được công nhận trên toàn cầu nhờ sản xuất trong nước luôn chú trọng nâng cao chất lượng sản phẩm và mở rộng thị trường. Các giống gạo của Việt Nam không chỉ đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước mà còn đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế, vì vậy, sản phẩm gạo Việt Nam vẫn luôn được thị trường thế giới đón nhận dù có mức giá cao hơn. Dự báo, xuất khẩu gạo Việt Nam năm 2024 có thể đạt mốc kỷ lục mới với sản lượng xuất khẩu khoảng 8 triệu tấn, thu về hơn 5 tỷ USD./.
Thu Hiền