Thuận Châu là huyện còn nhiều khó khăn của tỉnh Sơn La, toàn huyện có 29 xã, thị trấn thì có tới 24 xã đặc biệt khó khăn. Với xuất phát điểm thấp như vậy, Thuận Châu gặp rất nhiều thách thức khi triển khai chương trình nông thôn mới và giảm nghèo bền vững. Song với sự vào cuộc của hệ thống chính trị cùng sự chung sức, đồng lòng của Nhân dân, chương trình xây dựng NTM của Thuận Châu đã đạt được những kết quả tích cực, góp phần cải thiện thu nhập, nâng cao chất lượng cuộc sống và làm thay đổi rõ rệt diện mạo nông thôn.
Đến tháng 9/2024, Thuận Châu đã có 05 xã được công nhận đạt chuẩn NTM
Huy động tổng hợp các nguồn lực cho xây dựng NTM
Với quan điểm hạ tầng phải đi trước một bước và “Nhân dân làm, Nhà nước hỗ trợ”, huyện Thuận Châu đang tập trung huy động nguồn lực đầu tư xây dựng, nâng cấp các công trình hạ tầng nông thôn, để phục vụ nhu cầu dân sinh và sản xuất. Huyện còn lồng ghép các chương trình, dự án, như: Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, Chương trình MTQG 1719; sử dụng các nguồn vốn tín dụng ưu đãi, vốn bổ sung từ ngân sách tỉnh, ngân sách Trung ương... phục vụ cho nhu cầu phát triển hạ tầng. Trong quá trình triển khai xây dựng, Huyện xác định làm đến đâu chắc đến đó, vướng ở đâu, tháo gỡ ở đó, chủ động rà soát, đánh giá để có kế hoạch, lộ trình, giải pháp triển khai đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, qua đó, đẩy nhanh tiến độ xây dựng các công trình phục vụ đời sống dân sinh và sản xuất của nhân dân. Năm 2023, huyện đầu tư xây dựng 128 công trình, tổng vốn được giao hơn 542 tỷ đồng, chủ yếu tập trung ở lĩnh vực xây dựng cơ bản, như: Giao thông nông thôn, trụ sở làm việc các xã, nhà văn hóa, trường lớp học, trạm y tế xã, các công trình thủy lợi, nước sinh hoạt… từng bước đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người dân cũng như hoàn thiện các tiêu chí về hạ tầng xã hội.
Người dân xã xã Pá Lông tích cực, chủ động tham gia làm đường giao thông nông thôn
Cùng với sự hỗ trợ của Nhà nước, Huyện còn kêu gọi sự đóng góp của cán bộ, đảng viên, nhân dân và các nhà hảo tâm xóa nhà tạm, nhà dột nát; tham gia tu sửa đường giao thông nông thôn; vận động bảo vệ môi trường, dọn vệ sinh môi trường nông thôn;. Hiện nay, hạ tầng nông thôn mới của huyện Thuận Châu có nhiều khởi sắc. Đường, điện, trường, trạm được đầu tư xây dựng, 100% xã có đường ô tô đến trung tâm được cứng hóa; 72,9% số bản, tiểu khu có đường bê tông; 99% số hộ có điện lưới quốc gia; 100% dân số được dùng nước sinh hoạt hợp vệ sinh. Có thể thấy, việc hoàn thiện kết cấu hạ tầng mang lại những hiệu quả tích cực, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân, tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nhất là tại các xã vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn trên địa bàn Huyện.
Tập trung nâng cao thu nhập cho người dân
Xác định tiêu chí thu nhập đóng vai trò “đòn bẩy”, tạo động lực hoàn thành các tiêu chí trong xây dựng NTM cũng như giảm nghèo bền vững, huyện Thuận Châu đã thực hiện nhiều giải pháp, chương trình, dự án để hỗ trợ người dân phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa, đồng thời quan tâm đào tạo nghề, chuyển đổi nghề và hỗ trợ lao động đi làm việc ở nước ngoài.
Nhân dân Thuận Châu mạnh dạn chuyển đổi diện tích đất kém hiệu quả sang canh tác cây ăn quả
cho giá trị kinh tế cao
Cụ thể, Huyện chỉ đạo cơ quan chuyên môn, các xã, thị trấn đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, quy trình canh tác vào sản xuất trong nông, lâm nghiệp tạo bước chuyển biến mới về chất lượng; chuyển đổi một phần diện tích cây trồng kém hiệu quả như ngô, sắn sang trồng các loại cây ăn quả, cây công nghiệp chất lượng cao, phù hợp với điều kiện địa phương, có thị trường tiêu thụ lớn; tập trung đầu tư thâm canh diện tích cây công nghiệp chủ lực, cây ăn quả hiện có; đồng thời mở rộng và phát triển hợp lý ở các vùng có lợi thế, trọng tâm là phát triển trồng mới và trồng thay thế diện tích cây chè, cà phê đã già cỗi cho năng suất, chất lượng kém; đẩy mạnh các chương trình, mô hình, dự án thuộc lĩnh vực nông nghiệp, tăng cường sản xuất theo hướng hữu cơ, ứng dụng công nghệ cao, áp dụng quy trình canh tác tiên tiến, giống mới cho năng suất, chất lượng cao vào sản xuất.
Thuận Châu đã chuẩn hóa 8 sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên, góp phần mở rộng thị trường
và nâng cao giá trị nông sản đặc hữu địa phương
Đến nay, Huyện đã hình thành vùng sản xuất tập trung, bao gồm: 4.300ha cây ăn quả các loại, sản lượng năm 2023 đạt trên 22.500 tấn. Huyện xây dựng được 10 mã số vùng trồng, trong đó, 2 mã vùng xuất khẩu sang các thị trường Mỹ, EU, Úc, UAE, Nhật Bản, 8 mã vùng trồng xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc, với tổng diện tích 182ha. Ngoài ra, còn có thêm 11 chuỗi liên kết sản xuất, 8 sản phẩm OCOP từ 3 sao trở lên và 11 sản phẩm nông sản được cấp văn bằng bảo hộ nhãn hiệu. Chăn nuôi phát triển cả về số lượng, quy mô và cơ cấu đàn, bước đầu hình thành các mô hình trang trại, với trên 135.000 con gia súc, hơn 735.000 con gia cầm các loại. Nhân dân các xã vùng lòng hồ thủy điện Sơn La nuôi trên 650 lồng cá, sản lượng thủy sản nuôi và khai thác đạt 1.300 tấn/năm. Đời sống Nhân dân được nâng lên, đến hết năm 2023, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 22,77%.
Cán bộ ngành nông nghiệp hướng dẫn nhân dân xã Chiềng Pha kỹ thuật chăm bón cây cà phê
Xây dựng nông thôn “Sáng, xanh, sạch, đẹp”
Tiêu chí số 17 về môi trường và an toàn thực phẩm một tiêu chí khó, nhất là đối với huyện miền núi, có đông DTTS và còn nhiều khó khăn như Thuận Châu. Dù gặp nhiều khó khăn, nhưng với phương châm làm từng bước một, làm đến đâu chắc đến đó. Huyện Thuận Châu đã phát động Chương trình “Ngày về cơ sở xây dựng nông thôn mới” tại tất cả các xã trên địa bàn, thu hút sự tham gia của cán bộ, công chức, viên chức của huyện và người dân. Nhờ chung tay góp sức của tập thể cán bộ, công chức, viên chức, Nhân dân xác định được vai trò là chủ thể trong xây dựng nông thôn mới, nâng cao nhận thức trong cộng đồng dân cư, phát huy tinh thần chủ động thực hiện chỉnh trang nhà ở, dọn dẹp vệ sinh gầm sàn, đào hố rác, khơi thông cống rãnh thoát nước tại khuôn viên nhà ở... góp phần quan trọng hoàn thành tiêu chí về xây dựng nông thôn mới.
Các tổ chức đoàn thể cũng triển khai các cuộc vận động, phong trào có ý nghĩa như: “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch”, mô hình “3 sạch”, “Nhà sạch, vườn đẹp”; “Ngày thứ Bảy tình nguyện”, "Ngày Chủ nhật xanh”; vận động di chuyển chuồng trại chăn nuôi ra xa nhà ở; vận động xây dựng công trình ánh sáng bản làng... Trong năm 2024, Huyện đã tổ chức 5 hội nghị tập huấn truyền thông và ra mắt 10 mô hình “5 không, 3 sạch”, “5 có, 3 sạch” và “Phụ nữ thu gom, phân loại, xử lý rác thải” tại các xã Tông Cọ, Tông Lạnh, Chiềng Ly, Chiềng Pha, Chiềng La; tặng 90 thùng đựng rác vô cơ, rác tái chế, 60 thùng ủ rác hữu cơ và 1.800 gói chế phẩm sinh học để xử lý rác thải phát sinh tại hộ gia đình; Trồng hàng nghìn cây xanh dọc các tuyến đường nội bản, ngõ xóm và khuôn viên nhà văn hóa các bản…
Cán bộ huyện ủy Thuận Châu về địa phương để vận động nhân dân xã Chiềng Pha thực hiện
tiêu chí môi trường
Đối với rác thải sinh hoạt, UBND huyện Thuận Châu đã chỉ đạo cơ quan chuyên môn phối hợp với Công ty MTĐT Sơn La tổ chức thu gom, vận chuyển rác trên địa bàn thị trấn và 8 xã dọc quốc lộ 6; các xã còn lại tự thành lập tổ thu gom rác thải, vận động các hộ tự đào hố đốt rác. Đối với rác thải trong sản xuất, Huyện còn vận động Nhân dân tuân thủ nguyên tắc "4 đúng" trong sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Các cơ sở chăn nuôi, kinh doanh, chế biến thực phẩm thực hiện nghiêm các quy định về xử lý chất thải chăn nuôi, bảo vệ môi trường. Đến nay, tỷ lệ thu gom chất thải rắn sinh hoạt tại khu vực đô thị đạt 100%, tại khu vực nông thôn khoảng 80%; 100% chất thải rắn đô thị được xử lý. 100% dân số khu vực nông thôn được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh; trên 60% số hộ chăn nuôi có chuồng trại hợp vệ sinh; trên 70% số hộ có nhà tiêu, nhà tắm, bể chứa nước sinh hoạt hợp vệ sinh và đảm bảo 3 sạch. Đối với chất thải nguy hại từ đồng ruộng, Huyện đã xây dựng hơn 500 bể chứa vỏ bao bì thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng tại các xã, thị trấn.
Nhân dân bản Ta Khoang, xã Chiềng Pha, ra quân dọn đường ngõ bản
Với quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị và Nhân dân, tính đến tháng 9/2024, Thuận Châu có 5 xã đạt chuẩn NTM; bình quân đạt 8,75 tiêu chí/xã. Những kết quả đạt được rất đáng trân trọng, nhưng hành trình xây dựng NTM của Thuận Châu phía trước còn rất nhiều khó khăn. Thời gian tới, Thuận Châu sẽ phát huy sức mạnh đại đoàn kết, quyết tâm hoàn thành các tiêu chí xây dựng NTM một cách thực chất và bền vững, qua đó cũng góp phần để đưa Thuận Châu ra khỏi huyện nghèo vào năm 2025./.
Trịnh Long