Theo Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương), thương mại điện tử (TMĐT) Việt Nam tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng ấn tượng ở mức 18-25% mỗi năm. Năm 2024, quy mô thị trường đạt trên 25 tỷ USD, tăng 20% so với năm 2023, chiếm khoảng 9% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước. Điều này cho thấy người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng các phương thức mua sắm trực tuyến.
Năm 2024 chứng kiến sự phát triển đa dạng của các mô hình TMĐT tại Việt Nam. Trong đó Sàn giao dịch TMĐT (Marketplace) vẫn chiếm vị trí nổi bật. Các nền tảng TMĐT lớn như Shopee, Lazada, Tiki và Sendo tiếp tục dẫn đầu, chiếm lĩnh phần lớn thị phần nhờ khả năng cung cấp sản phẩm đa dạng, giá cả cạnh tranh và dịch vụ vận chuyển nhanh chóng. Trong khi đó, TikTok Shop nổi lên như một đối thủ đáng gờm, kết hợp giữa yếu tố mạng xã hội và mua sắm trực tuyến. TikTok Shop đã thu hút hàng triệu người dùng nhờ trải nghiệm mua sắm qua livestream, tạo ra một làn sóng mới trong cách tiêu dùng.
Bên cạnh các sàn TMĐT, Thương mại điện tử xã hội (Social Commerce) cũng là mô hình có nhiều “đất diễn” cho doanh nghiệp và là lựa chọn của nhiều người tiêu dùng. Các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Instagram và TikTok tích cực tham gia vào cuộc chơi TMĐT. Người tiêu dùng có thể mua sắm trực tiếp thông qua các quảng cáo hoặc gian hàng ảo trên mạng xã hội, mang lại sự tiện lợi và cá nhân hóa cao. Xu hướng này được dự đoán sẽ tiếp tục phát triển mạnh trong những năm tới.
Không chỉ phát triển trong nước, Thương mại điện tử xuyên biên giới (Cross-border E-commerce) cũng là một xu hướng mà nhiều doanh nghiệp quan tâm và đầu tư. Các doanh nghiệp Việt Nam đã tận dụng các nền tảng như Amazon và Alibaba để tiếp cận thị trường quốc tế. Sự tăng trưởng của mô hình này không chỉ giúp nâng cao doanh thu xuất khẩu mà còn mở ra cơ hội quảng bá thương hiệu Việt trên toàn cầu.
Hệ thống thanh toán điện tử tại Việt Nam đã có bước tiến lớn trong năm qua. Các ví điện tử như MoMo, ZaloPay, ViettelPay và các ứng dụng ngân hàng số ngày càng phổ biến, mang lại sự tiện lợi và an toàn cho người dùng. Theo báo cáo, tỷ lệ thanh toán không dùng tiền mặt trong TMĐT tăng đáng kể, đặc biệt tại các đô thị lớn.
Trong khi đó, logistics - yếu tố sống còn của TMĐT, đã có những cải thiện rõ rệt trong năm 2024. Các công ty như Giao Hàng Nhanh, Viettel Post, Ninja Van, …. liên tục mở rộng mạng lưới, đầu tư vào công nghệ để tối ưu hóa quy trình giao nhận hàng hóa. Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và Internet vạn vật (IoT) trong logistics không chỉ giúp giảm thời gian giao hàng mà còn cải thiện độ chính xác và tiết kiệm chi phí. Ngoài ra, hợp tác chiến lược giữa các sàn TMĐT và công ty logistics đã tạo ra những dịch vụ giao hàng nhanh, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng.
Thị trường TMĐT Việt Nam năm 2024 tiếp tục chứng kiến sự cạnh tranh gay gắt giữa các sàn TMĐT và các doanh nghiệp với các yếu tố tạo nên sự khác biệt như: chính sách về giá và khuyến mãi, công nghệ, đa dạng sản phẩm…
Trong tương lai, với đà tăng trưởng hiện tại và sự hỗ trợ từ chính phủ, TMĐT sẽ tiếp tục khẳng định vai trò quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam, mở ra nhiều cơ hội phát triển bền vững hơn./.
T.H