Thực hiện Phương án ban hành kèm theo Quyết định số 2235/QĐ-BCĐTW ngày 16/9/2024 của Ban Chỉ đạo Tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp năm 2025 Trung ương, từ ngày 01/7/2025, ngành Thống kê sẽ thực hiện Tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp (TĐTNN 2025) trên phạm vi cả nước.
Đây là một trong những cuộc TĐT lớn của cả nước, thu thập thông tin cơ bản về nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản (NLTS) và nông thôn nhằm biên soạn các chỉ tiêu thống kê liên quan thuộc Hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia; biên soạn các chỉ tiêu kinh tế - xã hội phục vụ việc đánh giá thực trạng, phân tích xu hướng biến đổi, xây dựng kế hoạch, chiến lược phát triển nông thôn, khu vực NLTS và cải thiện mức sống dân cư nông thôn trên phạm vi cả nước cũng như của từng địa phương. Kết quả cuộc TĐT cũng nhằm mục đích phục vụ nghiên cứu đánh giá quy mô, cơ cấu lao động nông thôn và lao động NLTS; thay đổi kết cấu hạ tầng nông thôn; tình hình thực hiện một số nội dung của các chương trình, mục tiêu quốc gia trong lĩnh vực nông thôn và NLTS; phục vụ so sánh quốc tế về các chỉ tiêu nông thôn và khu vực NLTS. Đồng thời, xây dựng cơ sở dữ liệu về nông thôn và NLTS phục vụ công tác nghiên cứu chuyên sâu; làm dàn chọn mẫu cho một số cuộc điều tra định kỳ hằng năm về lĩnh vực NLTS và đáp ứng các yêu cầu thống kê khác.
Đối tượng của cuộc TĐT là: (1) Lao động tham gia hoạt động NLTS; (2) Hộ dân cư tham gia hoạt động NLTS; (3) Trang trại; Doanh nghiệp, hợp tác xã tham gia hoạt động NLTS; (4) Ủy ban nhân dân (UBND) xã.
Đơn vị điều tra của cuộc TĐTNN 2025 bao gồm: (i) Hộ tham gia hoạt động NLTS; (ii) Trang trại; (iii) Doanh nghiệp, hợp tác xã tham gia hoạt động NLTS; (iv) UBND xã.
TĐTNN 2025 sẽ được thực hiện theo phương pháp điều tra toàn bộ kết hợp với điều tra chọn mẫu. Trong đó thực hiện điều tra toàn bộ đối với tất cả các đơn vị điều tra tham gia hoạt động NLTS, gồm hộ, trang trại, doanh nghiệp, hợp tác xã; UBND xã; các đơn vị tham gia hoạt động NLTS thuộc quản lý của Bộ Quốc phòng. Điều tra chọn mẫu áp dụng đối với hộ tham gia hoạt động NLTS để thu thập một số thông tin chuyên sâu, bổ sung các thông tin của phiếu hộ toàn bộ, phục vụ nghiên cứu hoạt động sản xuất của hộ.
Để Ban Chỉ đạo Tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp 2025 các cấp nắm được số lượng địa bàn điều tra, số lượng đơn vị điều tra làm cơ sở cho việc lập kế hoạch huy động nguồn lực, tuyển chọn, tập huấn lực lượng tham gia điều tra và chỉ đạo, tổ chức, quản lý hiệu quả cuộc Tổng điều tra; đồng thời giúp cho lực lượng tham gia thực hiện cuộc tổng điều tra trên cả nước xác định đúng phạm vi địa bàn được phân công thực hiện, tránh trùng lặp hoặc bỏ sót các đơn vị điều tra trong từng xã, phường, thị trấn, từ tháng 3 đến tháng 5/2025, lượng lượng tham gia điều tra sẽ tiến hành thu thập thông tin bảng kê hộ đối với khu vực thành thị và khu vực nông thôn.
Thời gian thu thập thông tin tại địa bàn điều tra sẽ diễn ra tối đa trong 30 ngày, từ ngày 01/7/2025 đến ngày 30/7/2025. Các chỉ tiêu thống kê theo thời điểm được thu thập thông tin theo số thực tế tại thời điểm ngày 01/7/2025. Các chỉ tiêu thống kê theo thời kỳ được thu thập thông tin theo số phát sinh trong 12 tháng trước thời điểm điều tra; hoặc số chính thức năm 2024; hoặc thời kỳ được quy định cụ thể trong từng loại phiếu điều tra.
TĐTNN 2025 sẽ thu thập thông tin về 03 nhóm nội dung lớn:
Nhóm 1, thực trạng nền sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản, gồm các thông tin về: Số lượng đơn vị sản xuất; số lao động và cơ cấu lao động; thời gian lao động; Quy mô sản xuất; Năng lực sản xuất; Tình hình thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hóa và ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sản xuất, ứng dụng kinh tế số; Thực trạng tiếp cận thông tin của các đơn vị sản xuất; Thực hiện truy xuất nguồn gốc sản phẩm, liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm; Tác động của sản xuất NLTS tới môi trường; thông tin về ảnh hưởng của biến đổi khí hậu và nước biển dâng; Tình hình phát triển kinh tế trang trại; Phát triển sản xuất hiệu quả và bền vững; Vai trò của phụ nữ trong sản xuất NLTS; Kết quả hoạt động tự sản, tự tiêu của các hộ dân cư; Tình hình sử dụng đất nông nghiệp.
Nhóm 2, thực trạng nông thôn, gồm các thông tin về: Thực trạng và những chuyển biến về kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn, trong đó có thông tin gắn với tình hình thực hiện mục tiêu quốc gia về nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021-2025; Các hình thức hỗ trợ kinh tế nông thôn (hệ thống khuyến nông, lâm, ngư; tiếp cận thị trường;...); Vệ sinh môi trường nông thôn; Phát triển sản xuất NLTS gắn với chế biến, dịch vụ và du lịch; Tổ hợp tác và làng nghề; Cơ sở vật chất, điều kiện làm việc của UBND xã.
Nhóm 3, thông tin về cư dân nông thôn, gồm các thông tin về: Khả năng huy động vốn, tình hình vay vốn, khả năng tiếp cận tín dụng của hộ sản xuất NLTS; Đào tạo nghề cho lao động nông thôn và kết quả thực hiện các chính sách của Đảng và Nhà nước về cư dân nông thôn; Tình hình sử dụng điện, nước sạch của cư dân nông thôn; khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe ban đầu.
Tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp năm 2025 sẽ khắc họa bức tranh toàn cảnh nông thôn, nông nghiệp Việt Nam
Để thu thập khối lượng lớn các thông tin trên, TĐTNN 2025 sử dụng 07 loại phiếu điều tra để thu thập thông tin gồm: Phiếu số 01/TĐTNN-BKH: Phiếu thu thập thông tin bảng kê hộ dân cư, áp dụng cho toàn bộ các địa bàn điều tra -ĐBĐT; Phiếu số 02/TĐTNN-HTB: Phiếu thu thập thông tin của hộ toàn bộ, áp dụng cho toàn bộ các hộ tham gia hoạt động NLTS. Phiếu số 03/TĐTNN-HM: Phiếu thu thập thông tin của hộ mẫu. Áp dụng cho các hộ tham gia hoạt động NLTS đã được chọn mẫu điều tra. Phiếu số 04/TĐTNN-TT: Phiếu thu thập thông tin của trang trại. Áp dụng cho toàn bộ các trang trại. Phiếu số 05/TĐTNN-DN, HTX: Phiếu thu thập thông tin của doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã. Áp dụng cho toàn bộ các doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã tham gia hoạt động NLTS. Phiếu số 06/TĐTNN-XA: Phiếu thu thập thông tin của xã. Áp dụng cho toàn bộ các UBND xã để thu thập các thông tin về tình hình cơ bản, kết cấu hạ tầng và điều kiện sản xuất NLTS của xã. Phiếu số 07/TĐTNN-BQP: Phiếu thu thập thông tin của đơn vị tham gia hoạt động NLTS do Bộ Quốc phòng quản lý. Áp dụng cho toàn bộ các đơn vị tham gia hoạt động NLTS do Bộ Quốc phòng quản lý.
Ngoài ra, để sử dụng dữ liệu hành chính sẵn có nhằm bổ sung thông tin điều tra phục vụ biên soạn, tổng hợp các chỉ tiêu thống kê về tình hình nông thôn, nông nghiệp, Ban Chỉ đạo Trung ương sẽ hướng dẫn và yêu cầu các bộ, ngành, cơ quan cung cấp số liệu liên quan trong quá trình thực hiện TĐTNN 2025.
Với những nỗ lực trong thời gian qua về đầu tư cơ sở hạ tầng, phát triển các phần mềm ứng dụng, chuyển đổi số, ngành Thống kê sẽ ứng dụng tối đa ứng dụng công nghệ thông tin trong các khâu của cuộc TĐT. Riêng trong khâu thu thập thông tin, TĐTNN 2025 sẽ thực hiện đồng thời hai phương pháp thu thập thông tin: Phỏng vấn trực tiếp và thu thập thông tin gián tiếp từ các đơn vị điều tra.
Đối với phương pháp phỏng vấn trực tiếp sẽ sử dụng 02 loại phiếu điều tra là: (1) Phiếu điều tra điện tử (phiếu CAPI) áp dụng đối với phiếu thu thập thông tin bảng kê, phiếu điều tra hộ và phiếu điều tra trang trại; (2) Phiếu điều tra giấy, áp dụng cho các đơn vị điều tra do Bộ Quốc phòng quản lý (bao gồm các doanh nghiệp tham gia hoạt động NLTS do Bộ Quốc phòng quản lý).
Đối với phương pháp thu thập thông tin gián tiếp sẽ được thực hiện thông qua sử dụng phiếu điều tra điện tử (phiếu Webform) để đơn vị điều tra tự cung cấp thông tin. Các điều tra viên thống kê (ĐTV) sẽ hỗ trợ đơn vị điều tra trong việc cung cấp tài khoản, tên đăng nhập, mật khẩu và hướng dẫn đăng nhập vào hệ thống để điền thông tin, hướng dẫn cách điền thông tin vào phiếu hỏi. Phương pháp thu thập thông tin gián tiếp thông qua phiếu Webform được áp dụng cho phiếu thu thập thông tin của UBND xã.
Đặc biệt, ngành Thống kê tích cực xây dựng các phần mềm phục vụ công tác thu thập thông tin, phần mềm xử lý và tổng hợp kết quả; kho dữ liệu TĐTNN 2025... Nhờ đó rút ngắn thời gian công bố kết quả cuộc TĐT. Dự kiến, kết quả sơ bộ TĐTNN 2025 sẽ được công bố vào tháng 12/2025, chỉ sau 04 tháng kể từ khi kết thúc công tác thu thập thông tin tại ĐBĐT. Kết quả sơ bộ các cấp tại địa phương sẽ được công bố vào tháng 01/2026 và kết quả chính thức cuộc TĐTNN 2025 sẽ được công bố vào tháng 3/2026.
Có thể nói, với khối lượng lớn thông tin được thu thập, kết quả TĐTNN 2025 sẽ khắc họa một bức tranh toàn cảnh về nông thôn, nông nghiệp Việt Nam. Đây sẽ là căn cứ quan trọng để các cấp lãnh đạo Đảng, Nhà nước đánh giá kết quả thực hiện các chính sách phát triển nông thôn, nông nghiệp trong thời gian qua và tiếp tục xây dựng các chính sách phát triển nông thôn, nông nghiệp cho thời kỳ mới./.
Bích Ngọc