Trách nhiệm của cộng đồng vì một môi trường xanh

15/03/2023 - 02:59 PM
Mt trái ca tăng trưng kinh tế - xã hi chính là vic môi trưng ngày càng ô nhim, thm chí đe da ngưc li đến đi sng ca con ngưi, gây ra nhng tn tht cho xã hi thit hi ln v kinh tế. Chính vì vy, đ góp phn thc hin các mc tiêu phát trin bn vng, đòi hi mi t chc, nhân doanh nghip cn cùng chung tay, có trách nhim và hành đng c th đ góp gió thành bão, bo v môi trưng.

Môi trưng đang ngày càng ô nhi
m

Ti Vit Nam hin nay, tình trng ô nhim môi trưng vn tiếp tc gia tăng din biến phc tp dưi nhiu hình thc. Bên cnh ô nhim không khí, môi trưng còn b gây hi bi nhiu ngun ô nhim khác, ô nhim ngun nưc mt trong các khu đô th, khu dân cư, nht trên các kênh, mương, ao, h; cùng vi đó là rác thi sinh hot, ô nhin rác thi nha… Theo Báo cáo thưng niên v ch s môi trưng (EPI), Vit Nam là mt trong 10 nưc ô nhim không khí hàng đu ca châu Á vi nguyên nhân ch yếu là do bi, bi mn (PM 10, PM 2.5); Cht lưng không khí đang ngày càng xu đi, đc bit ti 2 đô th ln là Th đô Hà Ni thành ph H Chí Minh, khi nhiu thi đim ch s báo cáo cht lưng không khí hàng ngày (Air Quality Index - AQI) ti các thành ph này dao đng trong mc 150-200, mc báo đng rt nguy him.

Tc đ đô th hóa phát trin kinh tế nhanh chóng đã góp phn thay đi mô hình sn xut tiêu dùng cũng như gia tăng các ngun thi. Tng lưng rác thi hàng năm ti Vit Nam đã tăng gp đôi trong vòng 15 năm qua d báo s tăng t 27 triu tn năm 2018 lên 54 triu tn vào năm 2030. Trong đó, đến 85% lưng rác thi ca Vit Nam hin đang đưc x lý bng công ngh chôn lp. Phương pháp này đưc cho là khá đơn gin nhưng li khá tn kém gây lãng phí tài nguyên đt đai. Ch riêng Hà Ni thành ph H Chí Minh mi năm đã phi chi khong 1,2-1,5 nghìn t đng kinh phí thu gom, x rác thi, chiếm 3,5% ngân sách. Chưa k nếu không đưc xtt, không khí ngun nưc ngm th b nh hưng nghiêm trng trong quá trình rác phân hy. Mt khác, ngun nưc mt ca Vit Nam cũng đang trong tình trng báo đng do nưc thi, khí thi cht rn t nhiu đô th, khu công nghip làng ngh không h thng x lý tp trung mà trc tiếp x ra sông, h, kênh, mương.

Không ch đô th, ti nhiu vùng nông thôn, h thng x cht thi ca con ngưi gia súc, gia cm không đưc xây dng theo tiêu chun th thm xung đt hoc b ra trôi đã làm cho tình trng ô nhim ngun nưc v mt hu cơ vi sinh vt ngày càng cao. Đng thi vic lm dng thuc bo v thc vt, s dng nhiu không đúng cách các hóa cht trong nuôi trng thy sn đã nhng tác đng tiêu cc không nhỏ đến ngun nưc ngm nưc mt, gây nh hưng đến sc khỏe con ngưi.

 
Trách nhiệm của cộng đồng vì một môi trường xanh
Ảnh minh họa, nguồn internet

Nguyên nhân gây ra tình trng ô nhim môi trưng ch yếu đến t các hot đng kinh tế, đi sng hàng ngày ca con ngưi như: Sn xut công - nông nghip, giao thông vn ti, xây dng cơ s h tng, rác thi sinh hot, cht phá rng… Các vn đ v môi trưng không ch làm nh hưng ln đến tăng trưng ca đt nưc mà còn gây thit hi tài chính cho nn kinh tế, đe da nghiêm trng đến môi trưng sng nh hưng trc tiếp đến sc khỏe ngưi dân. Các chuyên gia cho rng, nếu không các bin pháp tích cc bo v môi trưng, Vit Nam s phi chu thit hi khong 6-7% GDP vì môi trưng b hy hoi ô nhim; nếu tính c chi phí y tế đ cha bnh thì con s này s khong 8-10% GDP. Thng kê t B Y tế và B Tài nguyên và Môi trưng, khong 9 nghìn ngưi t vong mi năm do ngun nưc v sinh kém; khong 20 nghìn ngưi mc bnh ung thư mi phát hin mà mt trong nhng nguyên nhân chính là do ô nhim ngun nưc; 44% tr em b nhim giun 27% tr em trên 5 tui b suy dinh dưng ti Vit Nam do thiếu nưc sch v sinh kém; khong 21% dân s đang s dng ngun nưc b nhim Asen. Đó là nhng con s đáng bun. Điu này cho thy, bo v môi trưng hin nay đã tr thành yêu cu bc thiết, là nghĩa v, trách nhim quyn li ca mi ngưi, cn s tham gia tích cc ca c cng đng vi nhng gii pháp cơ bn trong bo v môi trưng phát trin bn vng.

Nâng cao trách nhim bo v môi trưng ca cng đng

Đi vi cá nhân: Con ngưi là nhân t quan trng hàng đu trong vic khc phc hu qu bo v môi trưng. Mi cá nhân trong xã hi cn nâng cao ý thc nhn thc bo v môi trưng cũng như cùng nhau lan tỏa trách nhim thông qua các hành đng c th. Bi ch nhn thc đúng, suy nghĩ đúng mi hành đng đúng mi mt hành đng nhỏ s góp mt phn ln vào vic hình thành nếp sng văn minh, trách nhim hơn vi môi trưng. Mt s gii pháp đt ra vi các cá nhân đ th hin trách nhim vi môi trưng th k đến: Vt rác đúng nơi quy đnh, đúng quy cách. Nói không vi rác thi nha, nht đ nha dùng 1 ln vì nhng đ vt bng nha phi mt hàng chc hàng trăm, thm chí hàng nghìn năm mi th phân hy sinh hc nên chúng th tn ti trong môi trưng gây hi cho loài ngưi cũng như rt nhiu sinh vt sng trong nưc, trong đi dương. Thay vào đó là s dng các sn phm tái chế, thân thin vi môi trưng, gi gìn v sinh chung ti nơi mình sinh sng. Bên cnh đó, cn nâng cao ý thc s dng tiết kim hiu qu ngun năng lưng, đin hình như vic tt ngun thiết b, rút phích cm khi không s dng các thiết b đin (tivi, điu hòa, qut, sc đin, mát tính…). Chuyn đi sang s dng năng lưng sch, năng lưng tái to như đin gió, đin mt tri… nhm hn chế khai thác tài nguyên hóa thch đ sn xut đin. Nâng cao ý thc trng rng bo v rng, tích cc trng cây xanh ti nơi nơi làm vic đ góp phn thanh lc không khí. Các hot đng như Gi Trái đt, mt chai nha đi mt cây xanh… đã dn nhn đưc s hưng ng tích cc t qun chúng nhân dân, nht vi thế h tr, qua đó giúp nâng cao ý thc bo v môi trưng đi vi thế h ch nhân tương lai ca đt nưc.

Đi vi doanh nghip: Nhng năm tr li đây, trong bi cnh hi nhp kinh tế quc tế, Vit Nam đã tham gia nhiu Hip đnh thương mi (FTA). Cùng vi các cam kết thun li v kinh tế, doanh nghip cũng cn thc hin nhiu cam kết v bo v môi trưng, phát trin bn vng. Tuy nhiên, hu hết hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip li là nguyên nhân chính phát sinh ra nhiu yếu t nh hưng đến môi trưng, nht v vn đ cht thi, hóa cht. Nhiu doanh nghip vn chưa chú trng đu tư cho vic x rác thi nưc thi theo quy đnh, thm chí doanh nghip đã xây dng h thng x lý nhưng vn x thng ra môi trưng. Các cht thi trong quá trình sn xut công nghip nông nghip không đưc x đúng quy chun đã góp phn gây suy thoái, ô nhim môi trưng xung quanh như môi trưng đt, môi trưng nưc, không khí, làm nh hưng đến sc khỏe ca con ngưi. vy, doanh nghip cn nâng cao trách nhim bo v môi trưng bng vic tuân th các quy đnh pháp lut v môi trưng. Bên cnh vic đu tư phát trin sn xut kinh doanh, doanh nghip cn th hin trách nhim ca mình vi các tác đng ti môi trưng cuc sng cng đng thông qua các hành vi kim soát ô nhim x lý, tái chế cht thi, tiết kim tài nguyên.

Ngày nay, s thay đi tích cc v hành vi ca ngưi tiêu dùng đã to ra c áp lc đng lc cho doanh nghip trong vic thc hin trách nhim xã hi vi vn đ bo v môi trưng. Nhiu doanh nghip đã đu tư kinh doanh trong lĩnh vc môi trưng hoc đi mi công ngh sn xut, quy trình sn xut, phương thc qun lý đ đáp ng các yêu cu v bo v môi trưng trong quy trình sn xut và kinh doanh. Đc bit, kinh doanh trong lĩnh vc cung ng dch v môi trưng đang dn tr thành lĩnh vc tính hp dn cao, đưc nhiu doanh nghip tham gia đu tư phát trin. Mt s lĩnh vc phát trin mnh phi k đến như: Thu gom, vn chuyn cht thi rn, cơ s x cht thi rn; thu gom, vn chuyn cht thi rn nguy hi; x lý nưc tha sinh hot tp trung; x lý nưc thi sinh hot quy mô nhỏ phân tán…

Báo cáo ca T chc Tài chính quc tế (IFC) Ngân hàng Thế gii cho biết, ưc tính Vit Nam lãng phí gn 3 t USD mi năm vì không tái chế rác thi sinh hot lãng phí hơn 30 t USD mi năm cht thi hu cơ không đưc tái chế. Quá trình tái chế rác thi th thu đưc khong 35% thành phân vi sinh, 5% thành ht nha, s còn li đưc đt thành tro x biến thành gch. T l tái chế t rác đưc khong 95%, còn li mt phn rt nhỏ 5% đưc chôn lp. Trong khi đó, giá phân khong 3 triu đng/tn, giá ht nha khong 10 triu đng/tn, chưa k s gch đưc tái s dng trong các hot đng xây dng khác ca doanh nghip. vy, s dng rác thi như nguyên liu cho mt ngành kinh tế mi cũng th coi là mt tim năng khai thác đ doanh nghip đu tư phát trin.

Trong mi n lc khc phc thit hi vì mt môi trưng xanh, Đng Chính ph luôn gi vai trò quan trng trong đnh hưng tư tưng vi các chính sách kp thi h tr ngưi dân doanh nghip, hưng đến tăng trưng xanh cho phát trin bn vng. Trong năm 2022, Chính ph đã ban hành Quyết đnh s 450/
QĐ-TTg ngày 13/4/2022 phê duyt Chiến lưc bo v môi trưng quc gia đến năm 2030, tm nhìn đến năm 2050 vi quan đim đu tiên môi trưng là điu kin, nn tng, yếu t tiên quyết cho phát trin bn vng kinh tế - xã hi. Bo v môi trưng va là mc tiêu, va là nhim v, cn đưc đt v trí trung tâm ca các quyết đnh phát trin. Phát trin kinh tế phi hài hòa vi thiên nhiên, tôn trng quy lut t nhiên, không đánh đi môi trưng ly tăng trưng kinh tế. Vn đ bo v môi trưng cũng đưc nhn mnh là trách nhim ca c h thng chính tr ca toàn xã hi. Chiến lưc đt ra mc tiêu tng quát là ngăn chn xu hưng gia tăng ô nhim, suy thoái môi trưng; gii quyết các vn đ môi trưng cp bách; tng bưc ci thin, phc hi cht lưng môi trưng; ngăn chn s suy gim đa dng sinh hc; góp phn nâng cao năng lc ch đng ng phó vi biến đi khí hu; bo đm an ninh môi trưng, xây dng phát trin các mô hình kinh tế tun hoàn, kinh tế xanh, cac-bon thp, phn đu đt đưc các mc tiêu phát trin bn vng 2030 ca đt nưc.

Đ đt đưc mc tiêu trên, Chiến lưc đưa ra mt s nhim v trng tâm, trong đó tp trung phát trin kinh tế theo hưng sinh thái, tun hoàn, tăng trưng xanh, thúc đy sn xut tiêu dùng bn vng; thc hin phân vùng môi trưng, nâng cao hiu qu đánh giá môi trưng chiến lưc, đánh giá tác đng môi trưng, qun lý da trên giy phép môi trưng; ch đng kim soát các cơ s nguy cơ gây ô nhim môi trưng cao; ngăn chn các tác đng xu; ch đng phòng ngang phó s c môi trưng, kim soát các vn đ môi trưng xuyên biên gii. Đng thi, Chiến lưc tp trung gii quyết các vn đ môi trưng trng đim, cp bách; khc phc ô nhim, suy thoái môi trưng; duy trì, ci thin cht lưng v sinh môi trưng; bo tn thiên nhiên đa dng sinh hc, thúc đy bo v môi trưng trong khai thác, s dng tài nguyên; ch đng bo v môi trưng đ góp phn nâng cao năng lc thích ng vi biến đi khí hu gim phát thi khí nhà kính…

Lut Bo v môi trưng năm 2020 đã chính thc đưc thc hin t ngày 1/1/2022 vi nhiu chính sách, gii pháp đt phá, đánh du giai đon chuyn đi mnh m trong công tác bo v môi trưng, hưng ti mc tiêu cao nht ci thin cht lưng môi trưng, bo v sc khỏe ngưi dân, cân bng sinh thái, bo tn đa dng sinh hc phát trin kinh tế bn vng, trong đó, doanh nghip ngưi dân s đóng vai trò trung tâm. Qua đó, vai trò, trách nhim ca cng đng vì mt môi trưng xanh đưc khng đnh, góp phn nâng cao ý thc ca cng đng trong bo v môi trưng./.

Minh Hà
Các bài viết khác
Liên kết website
Liên kết website
Thăm dò ý kiến

Đánh giá khách quan của bạn về thông tin chúng tôi cung cấp? Vui lòng tích vào ô bên dưới để trả lời!

Top