|
Theo đăng ký của các địa phương, dự kiến đến hết năm 2024, cả nước có khoảng 79 - 79,5% số xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới (NTM), trong đó có khoảng 38% số xã đạt NTM nâng cao và 10% số xã đạt NTM kiểu mẫu. Có khoảng 305 đơn vị cấp huyện (khoảng 47%) được công nhận đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ XDNTM, trong đó, có khoảng 18 huyện (5,9%) được công nhận đạt NTM nâng cao và chưa có huyện NTM kiểu mẫu. Có thêm từ 1 - 2 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được Thủ tướng công nhận hoàn thành nhiệm vụ XDNTM (đạt khoảng 53% mục tiêu phấn đấu đến 2025).
Để về đích như kỳ vọng, các tỉnh/thành phố đã xây dựng kế hoạch thực hiện Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới năm 2024 và triển khai đồng bộ nhiều giải pháp là: Nâng cao chất lượng các tiêu chí nông thôn mới; Tập trung phát triển kinh tế nông thôn; Cải thiện cơ sở hạ tầng; Đẩy mạnh các hoạt động văn hóa, xã hội; Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin...
Tiếp nối chặng đường dài những năm qua, phong trào xây dựng NTM năm 2024 trên cả nước đã chuyển từ lượng sang chất. Các địa phương không chỉ phấn đấu đạt chuẩn NTM mà còn chú trọng nâng cao chất lượng các tiêu chí đã đạt, đặc biệt là tiêu chí về môi trường, giáo dục và y tế, nhằm duy trì, phát triển thành quả đã đạt được và hướng tới sự phát triển bền vững, tạo nền tảng vững chắc cho việc xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu.
Trong năm 2024, mục tiêu trọng tâm của nhiều tỉnh, thành phố là tiếp tục triển khai nhiều giải pháp nhằm nâng cao chất lượng các tiêu chí trong chương trình xây dựng nông thôn mới, nhằm không chỉ giữ vững các tiêu chí đã đạt được mà còn hướng đến mục tiêu phát triển toàn diện, bền vững hơn.
Để đảm bảo các tiêu chí đạt chuẩn không bị “xuống hạng”, các địa phương nỗ lực duy trì và cải thiện các tiêu chí đã đạt chuẩn, đặc biệt trong các lĩnh vực như hạ tầng giao thông, trường học, cơ sở y tế và vệ sinh môi trường. Đồng thời đẩy mạnh xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu, một số xã tiêu biểu sẽ được chọn làm điểm nhấn, xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu theo hướng xanh, sạch, đẹp, văn minh, với các tiêu chí khắt khe hơn như ứng dụng năng lượng tái tạo, xây dựng các làng nghề bền vững và phát triển du lịch nông thôn. Việc nâng cao chất lượng các tiêu chí không chỉ nhằm khẳng định những thành tựu đã đạt được, mà còn tạo động lực cho các địa phương phát triển mạnh mẽ hơn, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của người dân và thích ứng với những thách thức mới trong giai đoạn hiện nay.
Trong nỗ lực chung thúc đẩy phát triển bền vững, các địa phương xây dựng nông thôn mới hướng đến tập trung nguồn lực tăng cường đầu tư cơ sở hạ tầng xanh, nhằm nâng cao chất lượng sống, bảo vệ môi trường. Điển hình là phát triển hệ thống giao thông xanh, sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường trong xây dựng và cải tạo đường giao thông, tích hợp hệ thống cây xanh ven đường để giảm thiểu ô nhiễm không khí, khuyến khích sử dụng các phương tiện giao thông ít phát thải như xe đạp, xe điện.
Bên cạnh đó, khu vực nông thôn nhiều tỉnh, thành phố đã xây dựng hệ thống cấp thoát nước thân thiện với môi trường bằng việc lắp đặt các hệ thống thu gom và tái sử dụng nước mưa; xây dựng các hệ thống thoát nước thông minh, giảm nguy cơ ngập úng và ô nhiễm nguồn nước; sử dụng công nghệ xử lý nước thải hiệu quả, thân thiện với môi trường.
Các địa phương đồng thời đẩy mạnh xây dựng các công trình công cộng xanh như phát triển công viên, khu vui chơi với không gian xanh. Áp dụng mô hình nhà văn hóa, trường học, trạm y tế thân thiện với môi trường, sử dụng năng lượng mặt trời và hệ thống thông gió tự nhiên. Tạo các hồ điều hòa, kênh thoát nước tự nhiên để giảm thiểu nguy cơ ngập úng và cải thiện vi khí hậu. Triển khai các chợ nông thôn hoặc khu trung tâm thương mại xanh, giảm thiểu rác thải nhựa.
Cùng các giải pháp trên, các địa phương còn tăng cường ứng dụng năng lượng tái tạo trong đời sống và sinh hoạt. Đơn cử như lắp đặt các hệ thống điện năng lượng mặt trời, đặc biệt tại các hộ gia đình, trường học và trạm y tế; sử dụng năng lượng gió, sinh khối tại các vùng có điều kiện phù hợp. Đồng thời chú trọng thực hiện quản lý chất thải và tài nguyên tái chế thông qua việc tăng cường phân loại và xử lý rác tại nguồn, xây dựng các khu xử lý rác thải tập trung, thân thiện với môi trường, khuyến khích sử dụng các sản phẩm tái chế trong đời sống hàng ngày.
Việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng xanh thời gian qua đã khoác lên màu áo xanh mát cho nhiều vùng nông thôn Việt Nam, từ đó góp phần xây dựng các cộng đồng nông thôn mới hiện đại, thân thiện với môi trường, đáp ứng các mục tiêu phát triển bền vững.
Hòa chung nhịp sống của thời đại số, để tạo sự đột phá, thúc đẩy phát triển toàn diện và bền vững cho nông thôn Việt Nam, các địa phương còn tích cực chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, phát triển kinh tế - xã hội và cải thiện đời sống người dân ở khu vực nông thôn. Ứng dụng công nghệ trong quản lý và triển khai chương trình, các tỉnh, thành phố đã xây dựng cơ sở dữ liệu về dân cư, đất đai, nông sản và hạ tầng. Đồng thời, sử dụng các ứng dụng và phần mềm để quản lý, theo dõi tiến độ và triển khai các hệ thống báo cáo trực tuyến để cập nhật tiến độ và giải quyết khó khăn trong xây dựng NTM. Áp dụng các công nghệ như GIS (Hệ thống thông tin địa lý) và IoT (Internet vạn vật) để theo dõi, kiểm soát và tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên.
Trong sản xuất nông nghiệp, bên cạnh việc tiếp tục khuyến khích chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông thôn, hỗ trợ nông dân chuyển đổi cây trồng, vật nuôi theo hướng bền vững, phù hợp với nhu cầu thị trường, xây dựng các vùng sản xuất nông sản tập trung gắn với chế biến, tiêu thụ sản phẩm, các địa phương còn đẩy mạnh phát triển nông nghiệp thông minh, nông nghiệp theo hướng công nghệ cao. Ví dự như sử dụng các thiết bị cảm biến, drone và hệ thống tự động hóa để giám sát cây trồng, vật nuôi, quản lý tưới tiêu và dự báo thời tiết. Phát triển thương mại điện tử nông sản, tạo nền tảng số giúp nâng cao giá trị, phát triển thương hiệu các sản phẩm OCOP, hỗ trợ người nông dân tiêu thụ sản phẩm, giảm phụ thuộc vào thương lái. Ứng dụng blockchain để đảm bảo tính minh bạch và truy xuất nguồn gốc cho nông sản, gia tăng giá trị và niềm tin từ người tiêu dùng. Hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp, khuyến khích thế hệ trẻ sáng tạo các giải pháp công nghệ nhằm giải quyết các vấn đề nông thôn.
Cùng với đó, các tỉnh, thành phố chú trọng nâng cao chất lượng dịch vụ công với việc đẩy mạnh xâ dựng chính quyền số, tăng cường các dịch vụ công trực tuyến như cấp giấy phép, đăng ký hộ khẩu, và các thủ tục hành chính khác để tiết kiệm thời gian và chi phí cho người dân. Đồng thời, tập trung phát triển hạ tầng số, đầu tư nguồn lực phát triển mạng lưới internet tốc độ cao và phủ sóng rộng, giúp người dân nông thôn dễ dàng tiếp cận thông tin. Tăng cường áp dụng công nghệ số để giám sát và giảm thiểu tác động xấu đến môi trường.
Tăng cường đào tạo nghề cho lao động nông thôn, đặc biệt là các ngành nghề gắn với nông nghiệp công nghệ cao. Hỗ trợ người dân khởi nghiệp, phát triển kinh tế gia đình và hợp tác xã.
Hỗ trợ các mô hình phát triển du lịch nông thôn, đặc biệt ở các vùng có tiềm năng về văn hóa và cảnh quan. Từ đó tập trung giảm tỷ lệ hộ nghèo, nâng cao thu nhập của người dân nông thôn thông qua phát triển sản xuất, thúc đẩy chuyển đổi cơ cấu nông nghiệp và ứng dụng công nghệ mới.
Với cách làm hay, sáng tạo, đột phá, dám nghĩ, dám làm chương trình NTM năm 2024 đã đạt những kết quả tích cực.
Theo số liệu của Văn phòng điều phối Nông thôn mới Trung ương, tính đến ngày 20/10/2024, cả nước có 6.320/8.162 xã (77,4%) đã được chủ tịch UBND cấp tỉnh phê duyệt quyết định xã đạt chuẩn NTM; 2.182 xã (34,6%) đạt chuẩn NTM nâng cao và 480 xã (7,6%) đạt chuẩn NTM kiểu mẫu.
Về cấp huyện, có 296 đơn vị cấp huyện thuộc 58 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ/đạt chuẩn NTM (chiếm 45,96% tổng số đơn vị cấp huyện của cả nước), trong đó, đã có 11 huyện (5%) được Thủ tướng công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao.
Về cấp tỉnh, có 5 tỉnh: Nam Định, Đồng Nai, Hà Nam, Hưng Yên và Hải Dương được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ XDNTM.
Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) tiếp tục được các địa phương triển khai đồng bộ, rộng khắp. Đến nay, cả nước có 14.085 sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên, trong đó 72,1% sản phẩm 3 sao, 25,8% sản phẩm 4 sao, 2,1% sản phẩm 5 sao.
Mặc dù đã đạt được nhiều thành tựu, song chương trình xây dựng NTM vẫn gặp phải một số khó khăn, đặc biệt là tiến độ giải ngân vốn ngân sách Trung ương còn chậm, đặc biệt tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công và vốn sự nghiệp ở mức thấp.
Chúng ta đang ở cuối chặng đường của hành trình xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025. Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Minh Hoan yêu cầu ưu tiên bố trí đủ nguồn vốn ngân sách Trung ương, vốn đối ứng của địa phương, các nguồn lực huy động hợp pháp khác để thực hiện các mô hình thuộc chương trình chuyên đề. Tập trung chỉ đạo đẩy nhanh hơn nữa tiến độ thực hiện các mô hình đã được phê duyệt đảm bảo bám sát các mục đích, yêu cầu, tiến độ theo chỉ đạo của Bộ NN&PTNT để nâng cao chất lượng, hiệu quả, góp phần nâng cao đời sống, chất lượng xây dựng NTM trên địa bàn… phấn đấu hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ năm 2024 được cấp có thẩm quyền giao, làm nền tảng để phấn đấu hoàn thành mục tiêu của chương trình giai đoạn 2021-2025./.
B.N
|