Trong tháng Tám năm 2024, xuất khẩu của đất nước đông dân nhất thế giới - Trung Quốc bất ngờ tăng tốc, đạt mức cao nhất trong gần 2 năm trở lại đây. Qua đó, ghi thêm điểm sáng cho bức tranh kinh tế vốn ảm đạm của Trung Quốc, đồng thời mang lại một cú hích cho nền kinh tế đang bị áp lực giảm phát đè nặng.
Theo số liệu mới công bố của Tổng cục Hải quan Trung Quốc, xuất khẩu của nước này trong tháng Tám tăng gần 9% so với cùng kỳ năm trước, đạt khoảng 309 tỷ USD, cao nhất kể từ tháng 9/2022. Mức tăng trưởng xuất khẩu đạt được trong tháng Tám vừa qua vượt dự báo tăng 6,5% mà giới phân tích đưa ra, đồng thời cao hơn mức tăng 7% của tháng trước.
Trong khi đó, nhập khẩu của Trung Quốc tăng trưởng không mấy đáng kể, điều này cho thấy nhu cầu sản xuất, tiêu dùng tại nước này không mấy sáng sủa. Theo số liệu thống kê, nhập khẩu của Trung Quốc trong tháng Tám chỉ tăng 0,5%, không đạt dự báo tăng 2% và thấp hơn nhiều so với mức tăng 7,2% của tháng 7, dẫn tới mức thặng dư thương mại trong tháng đạt 91 tỷ USD.
Trong tháng 8/2024, xuất khẩu của Trung Quốc tăng gần 9% so với cùng kỳ năm trước,
đạt khoảng 309 tỷ USD, cao nhất kể từ tháng 9/2022
Trong bối cảnh cuộc khủng hoảng bất động sản kéo dài và áp lực giảm phát đang đe dọa mục tiêu tăng trưởng kinh tế cả năm khoảng 5% mà Chính phủ nước này đề ra, xuất khẩu trở thành điểm sáng hiếm hoi trong bức tranh kinh tế của Trung Quốc. Tuy nhiên, xuất khẩu của Trung Quốc dù tăng tốc mạnh, đem lại tín hiệu tích cực cho nền kinh tế nhưng các doanh nghiệp Trung Quốc đang phải giảm giá bán hàng để có được doanh số. Có thể nhận thấy điều này thông qua việc khối lượng hàng hóa xuất khẩu tăng trưởng mạnh hơn so với giá trị trong những tháng gần đây. Số liệu công bố của Tổng cục Hải quan Trung Quốc cho thấy, giá nhà sản xuất tiếp tục giảm, trong đó giá hàng hóa thành phẩm giảm 2,7% so với cùng kỳ năm ngoái.
Giới chuyên gia cho rằng, nền kinh tế Trung Quốc tiếp tục cho thấy những xu hướng không đồng nhất, nhu cầu trong nước vẫn yếu trong khi cạnh tranh xuất khẩu đang mạnh. Từ đó đặt ra câu hỏi liệu xuất khẩu của Trung Quốc có thể duy trì được sức mạnh này trong bao lâu, nhất là trong bối cảnh nền kinh tế Mỹ đang yếu đi và căng thẳng thương mại có xu hướng gia tăng.
Các chỉ số kinh tế tháng Tám của Trung Quốc tính đến thời điểm này cho thấy nền kinh tế vẫn đang chật vật để lấy lại đà tăng trưởng. Hoạt động của các nhà máy giảm tháng thứ tư liên tiếp và tốc độ lạm phát lõi giảm xuống mức thấp nhất hơn 3 năm. Bên cạnh đó, các chuyên gia kinh tế Trung Quốc nhận định, triển vọng xuất khẩu trở nên bấp bênh hơn và nhu cầu trong nước yếu - phản ánh qua tốc độ tăng trưởng nhập khẩu không đạt kỳ vọng, khả năng nền kinh tế khó đạt mục tiêu tăng trưởng 5% cả năm nay. Sự phục hồi không đều đòi hỏi các nhà hoạch định chính sách tập trung hơn vào việc kích thích nhu cầu tiêu dùng trong nước để chống lại vòng xoáy giảm phát, thông qua đẩy mạnh các biện pháp kích cầu và gấp rút thực thi các biện pháp đã được công bố.
Tốc độ tăng trưởng xuất khẩu (màu vàng) và nhập khẩu (màu xanh) hàng tháng so với cùng kỳ năm 2023
của Trung Quốc từ tháng 7/2022 đến tháng 8/2024 - Nguồn: Tổng cục Hải quan Trung Quốc/Reuters.
Trong khi đó, việc hàng giá rẻ của Trung Quốc ồ ạt xuất khẩu ra thị trường toàn cầu đang khiến ngày càng nhiều quốc gia cảm thấy lo ngại, trong đó có sự phản đối mạnh mẽ từ Mỹ, Nam Mỹ và châu Âu. Từ đó đặt ra nhiều hoài nghi về tính bền vững của chiến lược tăng trưởng kinh tế này. Để phòng vệ thương mại, một số nước đã áp thuế quan lên ô tô điện, thép và các hàng hóa khác nhập khẩu từ Trung Quốc. Nhưng bất chấp thuế quan, xuất khẩu các sản phẩm thép của Trung Quốc tăng vọt lên 9,5 triệu tấn trong tháng Tám, mức cao nhất trong 3 tháng. Xuất khẩu ô tô của Trung Quốc cũng đạt kỷ lục, chủ yếu là xe điện. Sự tăng trưởng mạnh mẽ kim ngạch xuất khẩu ô tô của Trung Quốc có thể là dấu hiệu của việc các nhà sản xuất ô tô nước này tìm cách đẩy nhanh việc xuất khẩu sang châu Âu trước khi chính sách thuế quan mới có hiệu lực.
Kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc sang tất cả các thị trường đều tăng trong tháng Tám, đặc biệt tăng trưởng xuất khẩu hai con số được ghi nhận ở thị trường Liên minh châu Âu (EU), Ấn Độ và Brazil. Xuất khẩu sang Mỹ tăng 5,1%, mạnh nhất từ tháng 9/2022. Xuất khẩu sang Nga đạt mức tăng mạnh nhất từ đầu năm đến nay. Trong số các nước EU, kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc sang Đức vượt 10 tỷ USD lần đầu tiên kể từ tháng 8/2022. Xuất khẩu sang Pháp đạt mức cao nhất hơn 2 năm.
Mức thặng dư thương mại lớn có thể làm gia tăng mối lo ngại về tình trạng dư thừa công suất của Trung Quốc. Đây cũng là chủ đề mà các nhà hoạch định chính sách Mỹ và châu Âu đặt nhiều sự quan tâm./.
T.H