Số liệu thống kê kinh tế - xã hội năm 2024 do Tổng cục Thống kê công bố mới đây cho thấy, bức tranh thị trường lao động quý IV và năm 2024 của cả nước tiếp tục có xu hướng phục hồi.
Thông tin tại cuộc Họp báo công bố số liệu thống kê kinh tế - xã hội Quý IV năm 2024, ông Phạm Hoài Nam - Vụ trưởng Vụ Thống kê Dân số và Lao động cho biết, lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên là 53,2 triệu người, tăng 390,1 nghìn người so với quý trước và tăng 625,3 nghìn người so với cùng kỳ năm 2023. Tính chung năm 2024, lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên đạt hơn 52,7 triệu người, tăng khoảng 349,2 nghìn người so với năm 2023.
Năm 2024, lực lượng lao động đã qua đào tạo có bằng, chứng chỉ ước tính đạt 28,3%, tăng 1,1 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm 2023.
Việt Nam, giống như nhiều quốc gia khác, đang trải qua quá trình phát triển kinh tế và công nghiệp hóa nhanh chóng. Trong một nền kinh tế ngày càng toàn cầu hóa và công nghiệp hóa, nhu cầu về nhân lực có trình độ cao và có kỹ năng đặc biệt là rất quan trọng. Do đó, nhận thức về sự cần thiết duy trì và phát triển kỹ năng thông qua việc học tập liên tục đang tăng lên trong cộng đồng lao động Việt Nam. Việt Nam đã chú trọng vào việc nâng cao chất lượng giáo dục và mở rộng cơ sở hạ tầng giáo dục để cung cấp cơ hội học tập cho nhiều người dân hơn. Điều này đang tạo điều kiện thuận lợi để người lao động tiếp tục học tập và nâng cao trình độ sau khi tham gia vào lực lượng lao động.
Quý IV năm 2024, lao động có việc làm đạt 52,1 triệu người, tăng 414,9 nghìn người, tương ứng tăng 0,8% so với quý trước và tăng 639,1 nghìn người, tương ứng tăng 1,24% so với cùng kỳ năm 2023. Tính chung năm 2024, lao động có việc làm đạt 51,9 triệu người, tăng 585,1 nghìn người (tương ứng tăng 1,14%) so với năm 2023. Việt Nam vẫn đang trong thời kỳ cơ cấu dân số vàng với quy mô dân số trong độ tuổi lao động dồi dào và tăng hàng năm, đây là lợi thế để bổ sung lực lượng lao động, bao gồm cả lao động có việc làm.
Tính chung năm 2024, thu nhập bình quân tháng của người lao động là 7,7 triệu đồng, tăng 8,6%, tương ứng tăng 610 nghìn đồng so với năm 2023. Thu nhập bình quân tháng của người lao động năm 2024 tăng lên ở hầu hết các ngành kinh tế, trong đó lao động làm việc trong một số ngành kinh tế ghi nhận tốc độ tăng thu nhập bình quân khá so với năm 2023 như: Ngành sản xuất và phân phối điện, khí đốt, nước nóng, hơi nước là 11,5 triệu đồng, tăng 12,5%, tương ứng tăng 1,3 triệu đồng; ngành hoạt động tài chính, ngân hàng và bảo hiểm là 12,8 triệu đồng, tăng 11,1%, tương ứng tăng 1,3 triệu đồng; khai khoáng là 11,2 triệu đồng, tăng 9,2%, tương ứng tăng 947 nghìn đồng; hoạt động kinh doanh bất động sản là 11,7 triệu đồng, tăng 9,2%, tương ứng tăng 985 nghìn đồng; ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản là 4,5 triệu đồng, tăng 8,2%, tương ứng tăng 340 nghìn đồng; ngành công nghiệp chế biến, chế tạo là 8,4 triệu đồng, tăng 7,6%, tương ứng tăng 599 nghìn đồng.
Số doanh nghiệp gia nhập thị trường tiếp tục cao hơn số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường, và tình hình xuất nhập khẩu và du lịch tiếp tục khởi sắc góp phần làm giảm tỷ lệ thất nghiệp cả nước trong quý này. Tỷ lệ thất nghiệp trong độ tuổi lao động quý IV năm 2024 là 2,22%, giảm 0,01 điểm phần trăm so với quý trước và giảm 0,04 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm trước.
Trong những tháng cuối năm do có nhiều sự kiện, ngày lễ lớn nên nhu cầu tuyển dụng lao động của các doanh nghiệp tăng lên, cùng với đó kinh tế - xã hội trong nước quý IV năm 2024 duy trì xu hướng tích cực, đạt được nhiều kết quả quan trọng. Nhờ đó, tình hình thiếu việc làm của người lao động giảm so với quý trước và cùng kỳ năm trước. Cụ thể, số người thiếu việc làm trong độ tuổi lao động quý IV năm 2024 khoảng 764,6 nghìn người, giảm 98,8 nghìn người so với quý trước và giảm 142,0 nghìn người so với cùng kỳ năm 2023. Tỷ lệ thiếu việc làm trong độ tuổi lao động quý này là 1,65%, giảm 0,22 điểm phần trăm so với quý trước và giảm 0,32 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm 2023. Đây là quý thấp nhất cả về số lượng và tỷ lệ thiếu việc làm trong độ tuổi của nước ta kể từ khi sau đại dịch Covid-19 xảy ra đến nay.
Có thể thấy, thị trường lao động vẫn tiếp tục xu hướng phục hồi, lao động có việc làm có xu hướng tăng song vẫn cho thấy còn những điểm hạn chế như:
- Chất lượng cung lao động còn nhiều bất cập, hạn chế, chưa đáp ứng cho cầu lao động của một thị trường lao động hiện đại, linh hoạt, bền vững và hội nhập. Cả nước vẫn còn 71,4% lao động chưa qua đào tạo, có bằng chứng chỉ;
- Thị trường lao động phát triển chưa bền vững khi số lao động phi chính thức làm các công việc bấp bênh, thiếu tính ổn định vẫn chiếm tỷ trọng lớn, khoảng hơn ba phần năm tổng số lao động có việc làm của cả nước;
- Theo báo cáo “Xu hướng việc làm toàn cầu cho thanh niên năm 2024” của ILO, tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên toàn cầu năm 2023 là 13% và dự kiến sẽ giảm xuống mức 12,8% trong năm 2024 và 2025. Tại Việt Nam, tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên từ 15-24 tuổi trong quý IV năm 2024 ở mức 7,96%, thấp hơn so với mức trung bình của toàn cầu nhưng vẫn duy trì mức cao. So với tỷ lệ thất nghiệp chung, tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên luôn cao hơn. Do thanh niên là lực lượng trẻ, nên nhu cầu có việc làm cao hơn các lực lượng khác, vì vậy họ bắt buộc tìm kiếm việc làm. Bên cạnh đó, họ thường được trang bị các kiến thức tốt hơn với trình độ cao hơn, có nhiều cơ hội để lựa chọn hơn nên họ có thể không chấp nhận làm các công việc tạm thời thu nhập thấp, họ sẽ trì hoãn để cho đến khi tìm được công việc như ý.
