Dịch Covid-19 đang "phủ bóng đen" lên kinh tế toàn cầu

16/04/2020 - 04:38 PM
Theo các chuyên gia kinh tế, dù vẫn còn quá sớm để đánh giá triển vọng của thị trường toàn cầu, song đại dịch viêm phổi cấp do virut Corona (Covid – 19) gây ra ở Trung Quốc và đang lan rộng khắp thế giới, không chỉ ảnh hưởng tiêu cực tới nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới mà còn tác động mạnh đến nền kinh tế toàn cầu ngay trong những ngày đầu năm 2020.
 
Dịch Covid-19 diễn biến khó lường

Theo Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc (NHC), tính đến ngày 9/3/2020, tổng số ca nhiễm và số người chết trong dịch Covid-19 của Trung Quốc lần lượt là 80.735 và 3.119. Các chuyên gia cho biết, mặc dù có xu hướng bị kiềm chế ở Trung Quốc, song mối đe dọa của dịch Covid -19 không thuyên giảm và đang lan rộng ra nhiều nước châu Á, châu Âu và Mỹ. Tính đến ngày 9/3/2020, thế giới đã có 110.026 người mắc bệnh và 3.828 người tử vong; 103 quốc gia/vùng lãnh thổ trên toàn cầu ghi nhận trường hợp mắc bệnh.

 
Dịch Covid-19 đang

Ảnh minh họa, nguồn Internet

Hàn Quốc được coi là ổ dịch lớn nhất ngoài Trung Quốc. Theo hãng thông tấn Yonhap, Hàn Quốc là nước có số ca nhiễm Covid 19 nhiều nhất sau Trung Quốc và đã phải nâng mức cảnh báo lên mức cao nhất. Số ca nhiễm Covid-19 tại nước này đã tăng lên nhanh chóng, lúc đầu từ vài chục và tăng dần lên đến vài nghìn trường hợp. Tính đến ngày 9/3/2020, Hàn Quốc đã có 7.382 người mắc bệnh và 53 người đã tử vong.

Còn tại châu Âu, theo đài NPR (Mỹ), Italy đã nhanh chóng trở thành điểm nóng mới của dịch Covid-19 khi có thêm hàng nghìn ca nhiễm bệnh. Tính đến ngày 9/3/2020, Italy có 7.375 ca nhiễm Covid-19 và 366 người chết, là nước có số ca tử vong cao nhất ngoài Trung Quốc. Tại thời điểm này, Italy là một trong những quốc gia ở châu Âu bị tác động mạnh nhất bởi dịch bệnh. Nhiều nước liên minh châu Âu đã lo ngại dịch bệnh sẽ lan rộng vì tại khu vực này, người dân và du khách có thể đi lại tự do giữa các nước.

Iran là quốc gia có số ca tử vong cao thứ hai ngoài Trung Quốc và đang trở thành mối đe dọa cho cả khu vực Trung Đông. Theo kênh CNBC (Mỹ), tính tới 9/3/2020, Iran xác nhận ca tử vong thứ 194 ở nước này do Covid -19 và 6.566 ca nhiễm bệnh. Trong đó, Thứ trưởng y tế Iran cũng nhiễm virut và có thể đã lây nhiễm cho nhiều người khác.

Tốc độ lây lan virut nhanh chóng ở Iran cho thấy rủi ro lớn cho cả khu vực Trung Đông. Một số nước như Iraq, Kuwait, Afghanistan, Bahrain, Liban, các tiểu vương quốc Arab thống nhất và Oman đã có những ca 
nhiễm bệnh Covid-19 đầu tiên. Tất cả đều liên quan tới Iran, làm dấy lên lo ngại dịch bùng phát rộng hơn ra toàn khu vực.
 
Trước những diễn biến phức tạp và khó lường của dịch Covid -19, Tổ chức Y tế Thế giới (WTO) đã tuyên bố, thế giới cần nỗ lực hơn nữa nhằm ngăn chặn sự lây lan của dịch Covid-19 và chuẩn bị cho nguy cơ xảy ra đại dịch toàn cầu.
Thiệt hại kinh tế khổng lồ
Trước diễn biến nghiêm trọng của dịch bệnh viêm phổi cấp do virus Corona tại Trung Quốc, nhiều chuyên gia kinh tế đưa ra ước tính về thiệt hại kinh tế mà nước này có thể phải gánh chịu dù con số khó tính toán chính xác ở thời điểm hiện tại.

Một số cơ quan truyền thông nhà nước Trung Quốc và các nhà kinh tế dự báo rằng tốc độ tăng trưởng kinh tế của nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới này có thể giảm tới 2 điểm phần trăm trong quý đầu năm 2020, so với mức 6% của quý IV/2019. Mức giảm này tương đương với khoản tổn thất 62 tỷ USD. Đây có thể vẫn chưa là con số cuối cùng khi vẫn còn quá sớm để xác định chính xác mức độ tác động từ dịch viêm phổi cấp do virus Corona gây ra đối với các doanh nghiệp và ngành nghề.

Cơ quan Tình báo Kinh tế (EIU) ước tính, dịch bệnh Covid-19 có thể làm Trung Quốc giảm từ 0,5 đến 1 điểm phần trăm tăng trưởng GDP thực tế trong năm 2020, thậm chí sẽ chỉ còn tăng trưởng khoảng 4,9% GDP; trong đó, chịu ảnh hưởng nặng nề nhất là du lịch và vận tải (hàng không và công ty lữ hành). Thậm chí, nền kinh tế Trung Quốc có thể bước vào trạng thái “ngủ đông”…

Hiện nay, có hơn 300 trong tổng số 500 tập đoàn hàng đầu thế giới đang đầu tư tại Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc. Tình hình dịch bệnh đã khiến nhiều nhà máy, xí nghiệp buộc phải đóng cửa, tạm ngừng sản xuất. Nhà sản xuất ô tô Honda Motor cho biết sẽ hoãn khởi động trở lại hoạt động sản xuất tại nhà máy của hãng ở tỉnh Hồ Bắc. Toyota Motor sẽ kéo dài thời gian đóng cửa các nhà máy ở Trung Quốc. Nhà sản xuất ô tô điện Tesla của Mỹ buộc phải tạm thời đóng cửa nhà máy xây dựng mới ở Thượng Hải. Hoạt động sản xuất của Apple cũng bị gián đoạn do các nhà cung cấp ở Vũ Hán phải ngừng hoạt động… Điều này khiến nền kinh tế Trung Quốc và thế giới chịu nhiều tổn thất nặng nề.

Dịch Covid-19 làm gia tăng nguy cơ suy thoái ở các quốc gia khác. Theo phân tích của trang Nikkei Asian Review và Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế Nhật Bản dựa trên số liệu từ Ủy ban châu Âu, nếu sản lượng chế tạo của Trung Quốc giảm 10 tỷ USD thì Hàn Quốc thiệt hại đến 500 triệu USD, các quốc gia và vùng lãnh thổ của thế giới có thể lên đến khoảng 6,7 tỷ USD; nếu khi tính đến cả ảnh hưởng gián tiếp có thể lên đến khoảng 65 tỷ USD.

Mỹ chịu tác động bởi sự gián đoạn nguồn cung linh kiện từ Trung Quốc (Apple phụ thuộc vào nguồn cung từ Trung Quốc cho các sản phẩm như điện thoại thông minh); Đài Loan (Trung Quốc) là nhà cung cấp chính các linh kiện điện tử cho Trung Quốc và hoạt động thương mại với đại lục chiếm đến 36% tổng kim ngạch thương mại của Đài Loan. Con số này với Hàn Quốc là 28%, Nhật Bản là 22%, Đức là 6%...

Viện Nghiên cứu Daiwa dự báo, trong kịch bản lạc quan nhất, nếu Covid -19 được chặn đứng trong vòng ba tháng tới, dịch bệnh này vẫn sẽ khiến Nhật Bản thiệt hại hơn 9 tỷ USD và khiến GDP của nước này giảm 0,14% trong năm 2020, do du khách Trung Quốc tới nước này có thể giảm 1 triệu lượt.

Không chỉ Trung Quốc, Nhật Bản có nguy cơ chịu tác động từ dịch bệnh Covid-19, tăng trưởng kinh tế của Hàn Quốc dự báo sẽ giảm khoảng 0,1-0,2% trong năm 2020 trong bối cảnh dịch đang lây lan nhanh chóng. Nền kinh tế Hàn Quốc đang chịu “tổn thương” khi dịch bệnh trở nên khó kiểm soát, bởi Trung Quốc hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của xứ “kim chi”. Các chuyên gia dự báo kim ngạch xuất khẩu của Hàn Quốc sẽ giảm từ 150 -250 triệu USD và sản xuất công nghiệp của Hàn Quốc sẽ bị ảnh hưởng vì sự bùng phát dịch ở Trung Quốc.

Đặc biệt, các nhà sản xuất thiết bị điện, ô tô của Hàn Quốc đang đau đầu do thiếu nguyên liệu nhập khẩu từ Trung Quốc. Đơn cử, các nhà máy của Huyndai tại Hàn Quốc buộc phải ngừng sản xuất vì thiếu phụ tùng. Nhu cầu tiêu dùng cũng sụt giảm do người dân ở nhà để tránh dịch bệnh, nhất là khi Tổng thống Hàn Quốc xác nhận tình hình dịch Covid-19 "rất nghiêm trọng".

Có thể nói, dịch bệnh Covid -19 đang và sẽ tác động ngày càng tiêu cực và toàn diện đến tăng trưởng kinh tế toàn cầu, đặc biệt tại những nước có người nhiễm bệnh và các quốc gia khác có quan hệ kinh tế chặt chẽ với các nước này. Điều này sẽ đe dọa đà phục hồi kinh tế vốn đang rất mong manh của kinh tế toàn cầu. Trước bối cảnh đó, một loạt các tổ chức kinh tế lớn trên thế giới đã bước đầu đưa ra dự báo về ảnh hưởng của dịch bệnh tới tăng trưởng kinh tế thế giới nói chung và Trung Quốc nói riêng. Hầu hết các tổ chức quốc tế đều đưa ra nhận định không mấy khả quan về tình hình kinh tế thế giới trong nửa đầu năm 2020. Theo đó, nền kinh tế toàn cầu được dự báo sẽ rơi vào thời kỳ tồi tệ nhất kể từ sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008.

Cơ quan xếp hạng tín nhiệm Moody’s (Mỹ) dự báo, đại dịch sẽ khiến kinh tế thế giới nói chung và Mỹ nói 
riêng rơi vào suy thoái trong nửa đầu năm 2020.
 
Nhóm các chuyên gia của Bank of America dự báo, tăng trưởng GDP toàn cầu năm nay sẽ chỉ đạt 2,8%, mức thấp nhất kể từ năm 2009. Họ cũng cho rằng nền kinh tế Mỹ sẽ tăng trưởng chậm nhất trong vòng 4 năm qua.

Trong khi đó, các chuyên gia kinh tế của Công ty tư vấn Oxford Economics (Anh) ước tính, dịch Covid-19 có thể khiến nền kinh tế toàn cầu thiệt hại 1.100 tỉ USD do năng suất lao động sụt giảm, sản xuất đình trệ, chuỗi cung ứng bị gián đoạn, thương mại và đầu tư giảm, ngành du lịch bị trúng đòn…Kinh tế Mỹ và khu vực đồng Euro cũng sẽ bị suy thoái trong nửa đầu năm 2020.

Theo hãng tin Bloomberg, dịch Covid-19 có thể ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế toàn cầu, thậm chí gây thiệt hại lớn gấp 3 - 4 lần so với dịch SARS (Hội chứng hô hấp cấp) từng xảy ra vào năm 2003. Ước tính, tổn thất do dịch Covid-19 gây ra có thể lên đến 160 tỷ USD. Các chuyên gia Bloomberg cho rằng, nền kinh tế Trung Quốc tăng trưởng nhanh chóng trong 17 năm qua nên tác động của dịch bệnh tại TP. Vũ Hán (tỉnh Hồ Bắc) sẽ ảnh hưởng tới tăng trưởng toàn cầu đáng kể hơn nhiều so với dịch SARS năm 2003.

Kể từ năm 2003 (thời điểm dịch SARS bùng phát tại Trung Quốc), hiện tỷ trọng sản lượng kinh tế toàn cầu của Trung Quốc đã tăng gấp 4 lần, lên khoảng 17%. Trung Quốc đang là thị trường lớn nhất của xe hơi và chất bán dẫn, nhà chi tiêu lớn nhất cho du lịch quốc tế, nhà xuất khẩu hàng may mặc và dệt may hàng đầu. Bloomberg cho hay, nhiều cửa hàng, công xưởng lớn đã đóng cửa tại Trung Quốc để theo dõi tình hình dịch bệnh. Starbucks đóng cửa hơn 2.000 cửa hàng, trong khi McDonald’s cũng đóng cửa hàng trăm nhà hàng. Walt Disney cũng đóng cửa công viên giải trí ở Thượng Hải và Hong Kong (Trung Quốc). Trong khi đó, Apple đang đối mặt với việc thiếu công nhân cho các dây chuyền lắp ráp. Các công ty có hoạt động sản xuất và kinh doanh liên quan nhiều với Trung Quốc, từ Starbucks đến Tesla, hiện vẫn chưa công bố dự đoán về mức độ ảnh hưởng do nCoV.

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) nhận định, dịch Covid-19 có thể khiến tốc độ tăng trưởng của kinh tế toàn cầu năm 2020 giảm khoảng 0,1 điểm phần trăm so với mức dự báo 3,3% đưa ra vào tháng 1/2020. Riêng kinh tế Trung Quốc, nơi khởi phát dịch bệnh, có thể chỉ tăng trưởng 5,6% trong năm nay, giảm 0,4 điểm phần trăm so với dự báo được đưa ra hồi tháng 1.

Có thể nói, dù còn quá sớm để có con số thống kê đầy đủ và chi tết về tác động của Covid-19 gây ra cho kinh tế thế giới, song nó đã và đang trực tiếp gây ra những hệ lụy ban đầu cho hoạt động sản xuất kinh doanh và chuỗi cung ứng toàn cầu. Vì vậy, thời điểm này, các quốc gia cần chuẩn bị các kịch bản để ứng phó hiệu quả với tình hình dịch bệnh, sẵn sàng hồi phục sản xuất kinh doanh khi dịch bệnh đi qua./.

 
Tiến Long
 

Tiến Long
 
Các bài viết khác
Liên kết website
Liên kết website
Thăm dò ý kiến

Đánh giá khách quan của bạn về thông tin chúng tôi cung cấp? Vui lòng tích vào ô bên dưới để trả lời!

Top