Trong bối cảnh kinh tế gặp nhiều khó khăn do tác động của đại dịch Covid-19, các doanh nghiệp Việt Nam vẫn tìm thấy cơ hội khi đẩy mạnh đầu tư ra nước ngoài. Theo các chuyên gia kinh tế, dư địa và tiềm năng thị trường quốc tế còn rất lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh đầu tư vươn ra thị trường nước ngoài.
Doanh nghiệp Việt Nam đầu tư ra nước ngoài đạt hiệu quả tích cực
Trong những năm qua, bên cạnh việc mở rộng tiếp nhận nguồn vốn đầu tư nước ngoài, Việt Nam cũng ngày càng có nhiều doanh nghiệp đổ vốn đầu tư vào các dự án ngoài nước để mở rộng cánh cửa kinh doanh, góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế.
Ảnh minh họa
Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong 7 tháng đầu năm 2021, tổng vốn đầu tư Việt Nam ra nước ngoài cấp mới và tăng thêm 570,1 triệu USD, tăng gần 2,3 lần so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, có 28 dự án được cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư mới, với tổng vốn đăng ký đạt 145,3 triệu USD, bằng 70,4% so với cùng kỳ và 11 lượt dự án điều chỉnh vốn đầu tư với tổng vốn tăng thêm là 424,8 triệu USD, tăng 9,1 lần so với cùng kỳ. Về ngành nghề, trong 7 tháng các nhà đầu tư Việt Nam đã đầu tư ra nước ngoài ở 12 lĩnh vực, trong đó lĩnh vực hoạt động chuyên môn, khoa học công nghệ dẫn đầu với 3 lượt dự án điều chỉnh vốn, tổng vốn đầu tư cấp mới và tăng thêm là 270,8 triệu USD, chiếm 47,5% tổng vốn đầu tư. Lĩnh vực bán buôn, bán lẻ đứng thứ 2, với tổng vốn đầu tư 148,6 triệu USD, chiếm 26,1%; tiếp theo là các lĩnh vực nông, lâm nghiệp, thủy sản; hoạt động hành chính và dịch vụ hỗ trợ,...
Về thị trường, các doanh nghiệp Việt Nam đã đầu tư vào 18 quốc gia, vùng lãnh thổ, trong đó, Mỹ là thị trường nhận vốn đầu tư nhiều nhất của các doanh nghiệp Việt Nam với 3 dự án đầu tư mới và 2 dự án điều chỉnh vốn, tổng vốn đầu tư đăng ký đạt 302,8 triệu USD, chiếm 53,1% tổng vốn đầu tư. Đứng thứ hai là Campuchia với tổng vốn đầu tư 89,2 triệu USD, chiếm 15,6% tổng vốn đầu tư. Tiếp theo lần lượt là Lào, Canada… với vốn đầu tư đạt 47,8 triệu USD và 32,1 triệu USD.
Lũy kế đến ngày 20/07/2021, Việt Nam đã có 1.423 dự án đầu tư ra nước ngoài còn hiệu lực, tổng vốn đầu tư là 21,8 tỷ USD. Lĩnh vực được doanh nghiệp Việt Nam đầu tư ra nước ngoài tập trung nhiều nhất là khai khoáng (36,3%); nông, lâm nghiệp, thủy sản (15,3%). Các địa bàn nhận đầu tư của Việt Nam nhiều nhất lần lượt là Lào (23,8%); Campuchia (13,1%); Nga (12,9%)…
9 tháng đầu năm 2021, tính chung tổng vốn đầu tư của Việt Nam ra nước ngoài (vốn cấp mới và tăng thêm) đạt 572,3 triệu USD, tăng 32,4% so với cùng kỳ năm trước. Trong 9 tháng đầu năm có 20 quốc gia và lãnh thổ nhận đầu tư của Việt Nam, trong đó Mỹ dẫn đầu với 302,8 triệu USD, chiếm 52,9% trong tổng vốn đầu tư. Tiếp nối các tập đoàn lớn của Việt Nam đang gặt hái thành công khi đầu tư ra nước ngoài như: Tập đoàn Viễn thông quân đội (Viettel), Công ty Cổ phần sữa Việt Nam (Vinamilk), Tập đoàn TH…, Tập đoàn Vingroup và Công ty VitaDairy đã thổi thêm một “luồng gió” mới vào thị trường đầu tư ra nước ngoài của doanh nghiệp Việt trong những tháng đầu năm 2021. Chỉ trong tháng 3/2021, Vingroup đã đóng góp lớn vào khoản đầu tư ra nước ngoài của Việt Nam khi đăng ký đầu tư 4 dự án ra nước ngoài và tăng vốn đầu tư ở Mỹ, Đức với tổng vốn đăng ký lên tới 448,5 triệu USD. Cụ thể, Vingroup có 3 dự án ở Pháp, Hà Lan và Canada, với vốn đầu tư mỗi dự án là 32 triệu USD. Một dự án ở Singapore, vốn đầu tư 20,5 triệu USD. Trong điều chỉnh tăng vốn cho dự án đầu tư, Vingroup đã mạnh tay đầu tư thêm 300 triệu USD vào dự án tại Mỹ và tăng vốn thêm 32 triệu USD vào dự án của Vinfast tại Đức. Hiện Vingroup đang đẩy nhanh chiến lược mở rộng hoạt động kinh doanh tại các thị trường trọng điểm như: Mỹ, Canada, Pháp, Hà Lan và Đức. Vingroup tập trung đầu tư vào lĩnh vực ô tô với mục tiêu từng bước đưa VinFast trở thành hãng ô tô điện thông minh toàn cầu. Cũng trong tháng 3/2021, Công ty VitaDairy đã chính thức công bố sở hữu trang trại bò sữa tại bang Tasmania (Australia). Trang trại hiện có 1.000 con bò sữa và đã bắt đầu cho sữa non để chuyển về Việt Nam sản xuất.
Đánh giá về bức tranh đầu tư ra nước ngoài của các doanh nghiệp Việt Nam trong 7 tháng đầu năm 2021, các chuyên gia kinh tế cho rằng, trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp trên thế giới nhưng số vốn đầu tư ra nước ngoài của các doanh nghiệp Việt Nam tăng lên cho thấy các nhà đầu tư Việt Nam vẫn nhìn thấy rất nhiều cơ hội ở bên ngoài. Hoạt động đầu tư ra nước ngoài của các doanh nghiệp Việt Nam không chỉ đầu tư vào những thị trường truyền thống quen thuộc mà còn đầu tư vào những thị trường lớn, có trình độ công nghệ, khoa học kỹ thuật cao như: Mỹ, Canada, châu Âu... Theo các chuyên gia đây là tín hiệu tốt, cho thấy chất lượng đầu tư ra nước ngoài của các doanh nghiệp Việt Nam đang dần được cải thiện. Bên cạnh đó, trình độ đầu tư của các doanh nghiệp Việt Nam cũng có sự chuyển biến về chất, khi lĩnh vực đầu tư chuyển hướng từ lĩnh vực nông nghiệp với giá trị gia tăng thấp sang lĩnh vực dẫn đầu là công nghệ tạo cơ hội lớn cho hoạt động liên kết, nhập khẩu công nghệ về ứng dụng phục vụ phát triển trong nước.
Nỗ lực đầu tư ra nước ngoài của các doanh nghiệp Việt đã đạt được kết quả tích cực. Đơn cử, Viettel Global trong quý II có doanh thu thuần đạt 5.259 tỷ đồng, tăng mạnh 22% so với mức 4.321 tỷ đồng của cùng kỳ; lợi nhuận trước thuế đạt 1.194 tỷ đồng. Lũy kế 6 tháng đầu năm, Viettel Global có doanh thu hợp nhất đạt gần 9.900 tỷ đồng, tăng 15%; lãi gộp đạt 4.063 tỷ đồng, tăng gần 800 tỷ đồng; Vinamilk quý II/2021, các chi nhánh nước ngoài của Công ty đạt doanh thu thuần 859 tỷ đồng, tăng 12,8% so với cùng kỳ năm ngoái.
Bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động đầu tư ra nước ngoài của các doanh nghiệp Việt Nam vẫn còn các rào cản khiến nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong triển khai dự án tại nước ngoài như: Sự khác biệt về thị trường, rào cản ngôn ngữ, văn hóa, thủ tục pháp lý, biến động kinh tế, chính trị tại địa bàn đầu tư và việc không lường hết các rủi ro tiềm ẩn…
Thêm vào đó là tiềm lực tài chính của đại đa số các doanh nghiệp Việt Nam còn yếu; các doanh nghiệp Việt Nam còn thiếu kinh nghiệm đầu tư ra nước ngoài; năng lực cạnh tranh, trình độ quản lý của các doanh nghiệp Việt Nam còn thấp; thiếu sự liên kết và hợp tác với nhau để hỗ trợ cùng phát triển…
Cơ hội đẩy mạnh đầu tư vươn ra thị trường nước ngoài
Để khuyến khích, tạo điều kiện, cơ hội thuận lợi cho các doanh nghiệp đầu tư ra nước ngoài, trong thời gian qua, nhiều chủ trương, chính sách về hoạt động doanh nghiệp đầu tư ra nước ngoài đã được Đảng và Nhà nước Việt Nam ban hành. Đến nay, hệ thống chính sách hỗ trợ, thúc đẩy doanh nghiệp Việt đầu tư ra nước ngoài ngày càng hoàn thiện, trong đó đáng chú ý là việc ban hành Luật Ðầu tư (sửa đổi) có hiệu lực từ ngày 1/1/2021 đã có những sửa đổi, bổ sung tạo cơ hội thuận lợi thúc đẩy, hỗ trợ hoạt động đầu tư ra nước ngoài giúp doanh nghiệp Việt Nam mở rộng đầu tư vốn, nâng cao năng lực cạnh tranh và tăng khả năng hội nhập quốc tế.
Bên cạnh đó để khắc phục những rủi ro trong hoạt động đầu tư ra nước ngoài, mới đây, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đã kiến nghị Chính phủ giao cơ quan chức năng rà soát, đánh giá xu hướng đầu tư ra nước ngoài đối với một số lĩnh vực kinh doanh bất động sản, đầu tư của cá nhân, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam đầu tư ra nước ngoài để có giải pháp quản lý và xử lý kịp thời những vấn đề mới phát sinh. Đồng thời, thúc đẩy đàm phán, sớm ký kết các hiệp định khuyến khích và bảo hộ đầu tư với các nước có nhiều hoạt động đầu tư của doanh nghiệp Việt Nam hoặc đối tác tiềm năng nhằm tạo khuôn khổ pháp lý, thúc đẩy hợp tác đầu tư thuận lợi, an toàn và hiệu quả.
Sự phát triển nhanh của nền kinh tế Việt Nam với việc ngày càng hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới thông qua việc tham gia ký kết hàng loạt các hiệp định song phương, đa phương, đang tạo tiền đề thuận lợi cho hoạt động đầu tư ra nước ngoài của các doanh nghiệp Việt.
Những năm qua, tiềm lực tài chính của các doanh nghiệp trong nước liên tục gia tăng. Những doanh nghiệp thành công trong đẩy mạnh đầu tư vươn ra thị trường nước ngoài đã ghi dấu ân, nâng cao vị thế doanh nghiệp và hình ảnh quốc gia Việt Nam trên trường quốc tế. Mặt khác, các doanh nghiệp Việt Nam cũng đã thấy rõ lợi ích của việc đẩy mạnh đầu tư ra nước ngoài có thể giúp doanh nghiệp tìm được những kênh đầu tư sinh lời tốt và đem về Việt Nam những kinh nghiệm từ nước ngoài, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ, để đóng góp vào phát triển của đất nước./.
Minh Ngân