Công viên địa chất Đắk Nông có diện tích hơn 4.700km2, nằm trải dài trên địa bàn 6 huyện, thị xã gồm: Krông Nô, Cư Jút, Đắk Mil, Đắk Song, Đắk Glong và thị xã Gia Nghĩa của tỉnh Đắk Nông, có khoảng 65 điểm di sản địa chất, địa mạo, bao gồm hệ thống gần 50 hang động với tổng chiều dài hơn 10.000 mét, các miệng núi lửa, thác nước…, trong đó có 7 điểm di sản địa chất tầm quốc tế. Nơi đây từ lâu đã nổi tiếng là một vùng đất đỏ trù phú với hệ sinh thái rừng nhiệt đới, nơi lưu trữ các giá trị đặc trưng về đa dạng sinh học cùng với nhiều nét độc đáo về văn hóa, địa chất, tự nhiên cũng như dấu tích hoạt động của người tiền sử.
Công viên Địa chất Đắk Nông nằm giữa vùng đất có bề dày lịch sử văn hóa với những giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể như: Không gian Văn hóa Cồng chiêng Tây Nguyên, Sử thi Ót N’drong, Khu Bảo tồn thiên nhiên Nam Nung, Vườn Quốc gia Tà Đùng, Rừng đặc dụng, cụm thác Đ’ray Sáp,Trinh Nữ, Gia Long và Vườn Quốc gia Yok Đôn (Đắk Lắk)… Đây chính là yếu tố làm tăng thêm giá trị cho công viên này.
Độc đáo “Trường ca của Lửa và Nước”
Đến với Công viên Địa chất Đắk Nông là đến với âm hưởng “Trường ca của Lửa và Nước”, “Bản giao hưởng của Làn gió mới” và lắng nghe“Âm vang từ Trái Đất”. Điểm nổi bật nhất làm nên tuyến du lịch độc đáo“Trường ca của Lửa và Nước” là hệ thống hang động núi lửa bazan hoang sơ, phân bố dọc sông Krông Nô được phát hiện từ năm 2007. Đây là hệ thống hang động núi lửa dài và đẹp nhất Đông Nam Á, có hàng chục hang động lớn nhỏ khác nhau với tổng chiều dài khoảng 25 km từ miệng núi lửa Buôn Choáh dọc theo sông Sêrêpốk đến khu vực thác Đray Sáp. Bên trong các hang động có nhiều cấu tạo đặc trưng của quá trình phun trào núi lửa như ngấn dung nham, dòng chảy dung nham, hố sụt cùng các di tích thực vật và quá trình đông cứng dung nham bazan xảy ra cách đây hàng triệu năm. Hệ thống hang động núi lửa Krông Nô còn có nhiều di vật khảo cổ là bằng chứng con người tiền sử sinh sống tại đây từ hậu kỳ đồ đá cũ (6.000 năm) đến hậu kỳ đá mới và sơ kỳ kim khí (4.000 đến 3.000 năm trước công nguyên).
Miệng núi lửa ở công viên địa chất Đắk Nông, nguồn Internet
Trên hành trình trải nghiệm tuyến “Trường ca của Lửa và Nước”, du khách sẽ bị níu chân bởi cảnh quan cánh đồng lúa ven núi lửa tại xã Nâm N’đir (Krông Nô). Từ góc nhìn này, trông xa về phía bên phải, du khách sẽ nhìn thấy dòng sông Krông Nô hùng vĩ, trước mặt là một cánh đồng bao la nằm quanh những ngọn núi lửa đã tắt từ hàng triệu năm trước. Toàn bộ cánh đồng lúa này có diện tích hàng trăm ha. Vào bất kỳ thời điểm nào trong năm, nơi đây cũng đều tạo nên một bức tranh sống động, làm nao lòng người.
Một điểm đến hấp dẫn khác trong hành trình này là Khu vườn âm thanh (Phonofolium), được đặt tại Trung tâm thông tin Công vên Địa chất toàn cầu Đắk Nông. Đây là một công trình nghệ thuật tương tác giữa cây sống phản ứng với những cảm ứng của con người để tạo ra âm thanh. Công trình nghệ thuật này mang lại cho du khách cảm nhận về mối quan hệ giữa những tác động của cơ thể người với thiên nhiên nhằm đem lại những trải nghiệm mới lạ và độc đáo cho khách tham quan.
Cũng trong tuyến du lịch“Trường ca của nước và lửa”, du khách sẽ khám phá thêm nhiều điểm du lịch đầy thú vị: Mỏ cao lanh nằm trên địa bàn xã Đắk Ha (Đắk Glong), Làng nghề đan lát người M’nông, căn cứ địa Nâm Lung, trang trại dê hữu cơ Duy Hùng, mỏ nguyên liệu nhôm, đi bộ đường rừng, thác Đray Sáp, Núi lửa Nâm Kar, Trung tâm thông tin Đray Sáp, thác Gia Long và hang động núi lửa.
Hòa cùng “Bản giao hưởng của làn gió mới”
Nếu những ngọn núi lửa hùng vĩ, những thác nước tuyệt đẹp và hệ thống hang động núi lửa bazan làm nên tuyến du lịch thứ nhất ở Công viên địa chất Đắk Nông thì tuyến du lịch thứ hai có tên gọi “Bản giao hưởng của làn gió mới” lại là hành trình về nguồn, nơi chứa đựng các giá trị văn hóa bản địa của đồng bào dân tộc M’nông, Êđê như: Sử thi, nghệ thuật cồng chiêng, dệt thổ cẩm, đan lát truyền thống... và các di tích lịch sử thời kỳ chống Pháp và chống Mỹ.
Tại đây du khách sẽ được khám phá núi lửa Băng Mo gắn liền với truyền thuyết của người dân bản địa liên quan tới tín ngưỡng đa thần. Núi lửa Băng Mo có hình dạng tương đối tròn và rõ nét, đường kính 242 m, cao 40 m và dốc 15o ở độ cao khoảng 407 m so với mực nước biển. Miệng núi lửa khá tròn trịa và có thể tìm thấy xỉ, tro, đá điển hình của kiểu phun trào trung tâm. Với bề mặt đá mới bị phong hóa một phần (những mảnh đá bazan còn tươi vẫn nằm rải rác trên bề mặt miệng núi lửa) và hình dạng miệng núi lửa vẫn còn rõ nét, núi lửa này có lẽ trẻ hơn nhiều, được hình thành khoảng 200.000-600.000 năm trước.
Ghi đậm dấu ấn trong“Bản giao hưởng của làn gió mới” còn có Cầu Serepok, nơi ghi dấu lịch sử phát triển của vùng đất và con người Tây Nguyên, được chính quyền thực dân Pháp xây dựng vào năm 1941 và vắt kiệt sức lao động của các tù chính trị và người dân địa phương trong suốt 16 năm. Đây là bằng chứng lịch sử cho sự kiện quân và dân ta mở mũi tiến công quan trọng tiến về giải phóng Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk), hướng về Sài Gòn (nay là Thành phố Hồ Chí Minh) giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. Đồng hành cùng người dân Tây Nguyên xây dựng và phát triển kinh tế, cây cầu này vẫn còn khá nguyên vẹn cho dù đã trải qua hơn 100 năm tồn tại. Đến nay mặc dù không còn được sử dụng, nhưng nó vẫn còn đó trong ký ức về một thời kỳ lịch sử của nhiều thế hệ người dân địa phương sống hai bên sông.
Cầu Sêrêpốk, nguồn Internet
Rảo bước qua cầu Sêrêpốk, hành trình “Bản giao hưởng của làn gió mới” còn thu hút du khách với nhiều điểm du lịch hấp dẫn như: Núi lửa Ea T’ling, Làng người Ê đê, Thác Trinh Nữ, Vườn xoài Đắk Mil, Nhà ngục Đắk Mil, Di tích lịch sử đường Trường Sơn và điểm khai thông liên lạc đường Bắc Nam, Rừng cao su, Trang trại nông nghiệp organic Thu Thủy, Điểm tiếp xúc dung nham và cát kết, Mỏ đá Saphia Trường Xuân, Núi lửa Thuận An, Hồ Tây Đắk Mil, Đồi chiến thắng 722 Đắk Sắk…
Lắng nghe “Âm vang từ trái đất”
Đây là tên gọi của tuyến du lịch thứ ba và cũng là tuyến cuối cùng trong hành trình chinh phục công viên địa chất Đắk Nông. Tuyến du lịch này mang đến những trải nghiệm về cảnh quan thiên nhiên như: Triển lãm các loại cà phê, Bảo tàng văn hóa Đắk Nông, Chùa Pháp Hoa, Điểm gỗ hóa thạch, Nhà trưng bày đàn đá, Nhà trưng bày cồng chiêng của người Mạ, Thác đá cột Liêng Nung, Cây thần linh, Trạm thủy điện, Điểm cảnh quan hồ Tà Đùng, Quán cà phê ngắm cảnh, Miếu thần đá, Cảnh quan thác nước granite, Vườn sầu riêng... và thưởng thức nhạc cụ truyền thống dân tộc tại nhà trưng bày các nhạc cụ cổ xưa, cồng chiêng người Mạ và nhà triển lãm âm thanh...
Điểm gỗ hóa thạch xã Đắk R’moan (TP. Gia Nghĩa) là một trong những điểm du khách đáng dừng chân tại Công viên địa chất Đắk Nông. Gỗ hóa thạch nơi đây có nhiều hình dáng đẹp, độc đáo và có nhiều vân bên trong. Không giống như các mẫu gỗ hóa thạch chứa nhiều silicat, gỗ hóa thạch trong vùng Công viên địa chất Đắk Nông đặc biệt hơn cả vì khoáng vật thay thế là hydroxit sắt, nên thường có màu nâu đỏ đặc trưng. Các tầng chứa gỗ hóa thạch này có thể được hình thành từ các pha phun trào núi lửa khác nhau và cách nhau hàng triệu năm tuổi. Khi đến đây, ngoài việc chiêm ngưỡng các loại gỗ hóa thạch đặc trưng của Công viên địa chất Đắk Nông, du khách thể quan sát được gỗ hóa thạch từ Công viên địa chất Lesvos (Hy Lạp) khu vực nổi tiếng với rừng hóa đá nhờ vào sự hợp tác giữa mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu.
Với những trải nghiệm rất thú vị về con người, lịch sử, văn hóa, địa chất, địa mạo nơi đây qua 3 hành trình du lịch, Công viên Địa chất toàn cầu Đắk Nông đã và đang là một điểm du lịch hấp dẫn thu hút du khách trong nước và quốc tế./.
|
Với sự hội tụ tất cả các giá trị tiêu biểu cả về địa chất, địa mạo, văn hóa cũng như đa dạng sinh học đặc trưng của khu vực, tháng 7/2020, Ủy ban Chương trình và Quan hệ quốc tế của Hội đồng Chấp hành UNESCO lần thứ 209 đã thông qua Quyết định của Hội đồng công nhận Công viên Địa chất Đắk Nông là Công viên Địa chất toàn cầu. Đây là Công viên Địa chất toàn cầu thứ 3 ở Việt Nam sau Công viên Địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn (tỉnh Hà Giang) và Công viên Địa chất toàn cầu Non nước Cao Bằng (tỉnh Cao Bằng). |
Quỳnh Chi