Khi công nghệ thông tin đến với đồng bào Mông ở lừng chừng núi

26/01/2021 - 03:50 PM

Trong đội công tác điều tra đánh giá các mục tiêu trẻ em và phụ nữ do Tổng cục Thống kê tiến hành, chúng tôi đến bản Mông ở thôn Khe Ron, xã Hồng Ca, huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái trong một buổi chiều tà của mùa đông tràn về. Người đầu tiên chúng tôi gặp trên con đường vào bản là cậu bé Vàng A Tuấn sinh năm 2005:

PV: Con học lớp mấy rồi?

Vàng A Tuấn ngập ngừng trả lời: Dạ cháu nghỉ học rồi ạ.

Con bỏ học thì làm gì khi tuổi còn nhỏ, sức khỏe không có?

Vàng A Tuấn: Cháu ở nhà sẽ lấy vợ và trồng cây quế với bố mẹ.

PV: Con mới có 15, mới đang ở độ tuổi vị thành niên, cơ thể còn chưa phát triển, lấy vợ với rất nhiều những trách nhiệm khác nữa, con biết điều đó không?

Vàng A Tuấn cười nhanh nhảu trả lời: Bằng tuổi con các bạn lấy vợ gần hết rồi, có đứa còn có con rồi ạ.

PV: Vậy là con đã có bạn gái rồi đúng không? Bạn gái con người cùng bản à?

Vàng A Tuấn: Vâng cháu có người yêu rồi, nhưng nhà người yêu cháu cách đây gần 40 km cơ đấy.

PV: Xa vậy, con biết bạn ấy bằng cách nào?

Vàng A Tuấn: Cháu biết người yêu qua facebook.

PV: Bao lâu các con gặp nhau một lần?

Vàng A Tuấn: Gần như tối nào bọn cháu cũng gặp nhau, cứ khoảng 6 - 7 giờ tối cháu đi, sau đó ngủ lại nhà bạn gái đến 4 - 5 giờ sáng thì về, đi vào giờ đó để không gặp công an giao thông, cháu chưa có bằng lái…

Chúng tôi đi hết ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác khi trò chuyện với đồng bào, với cán bộ thôn bản. Chuyện như của cậu bé 15 tuổi Vàng A Tuấn không hiếm gặp ở các bản vùng cao nơi người dân tộc Mông sinh sống… Nạn tảo hôn ấy một phần kéo dài đến ngày nay do nghèo đói, do tư tưởng lạc hậu và thiếu thông tin về pháp luật, về những hệ lụy từ tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.

Trên thực tế nhiều năm trở lại đây các vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đã được đầu tư phát triển mạnh hệ thống hạ tầng công nghệ thông tin, internet. Công nghệ đã đến với những bản người Mông ở trên lưng chừng núi, các cô bé cậu bé đang ở tuổi vị thành niên ở những bản người Mông được đến trường hầu hết biết tiếng Việt, nên tiếp cận công nghệ không gặp nhiều trở ngại. Cũng nhờ vậy mà tư tưởng của một số gia đình đồng bào Mông thay đổi tích cực hơn.

Giờ đây, trẻ vị thành niên trong bản đã có điện thoại thông minh, mạng xã hội phần nào đã đóng góp tích cực và đời sống tinh thần, thay đổi nhận thức của em ở các bản Mông trên đất Trấn Yên nói riêng và trên cả nước nói chung. Mạng xã hội giúp các em không còn quẩn quanh với những mối quan hệ trong bản, mà còn giúp các em có những mối quan hệ vượt ra khỏi bản hàng chục km như câu chuyện của cậu bé Vàng A Tuấn. Cũng nhờ công nghệ mà các cô bé, cậu bé đã hiểu được hệ lụy của hôn nhân cận huyết, những ảnh hưởng tới tới sức khỏe bà mẹ, trẻ em và chất lượng dân số, đời sống.

Tuy nhiên, những tác động không lành mạnh từ Internet cũng ảnh hưởng phần nào tới một số trẻ vị thành niên, nhiều trẻ quan hệ tình dục và mang thai trước hôn nhân, đua nhau lấy vợ, lấy chồng sớm, nếu như trước kia nhiều gia đình ép con cái kết hôn sớm thì giờ đây nhiều em kết hôn bất chấp sự phản đối của cha mẹ. Những đứa trẻ - con của những ông bố bà mẹ tuổi vị thành niên đều còi cọc, chậm lớn. Nhưng cô bé làm mẹ ở độ tuổi này cũng xơ xác không kém. Không giấy đăng ký kết hôn, không được làm giấy khai sinh cho con, có những bé đã hai tuổi nhưng chưa làm được giấy khai sinh vì cha mẹ trẻ tảo hôn như trường hợp của em gái Mùa Thì Dông sinh năm 2004, đã có con 1 tuổi hay em trai Sùng A Tùng sinh năm 2004 đã có con 2 tuổi, ở Thôn Khe Ron, xã Hồng Ca, huyện Trấn Yên, tỉnh yên Bái.

Những đứa trẻ chào đời được sinh tại nhà, được cắt rốn bằng dao hay kéo không được sát trùng đến nay vẫn không phải là chuyện hiếm ở những bản người Mông ở đây...

Chúng tôi rời bản Mông với nhiều tâm trạng. Nên chăng để giảm tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết của người Mông nói riêng và vùng DTTS nói chung, chúng ta nên kiên quyết xử lý và tăng mức xử phạt cao hơn với tình trạng tảo hôn? Nên chăng các chương trình nâng cao năng lực tuyên truyền cho đội ngũ cán bộ được đẩy mạnh hơn nữa để trẻ vị thành niên có kiến thức đầy đủ về Pháp luật Hôn nhân và Gia đình, về sức khỏe sinh sản… Bởi chỉ có như vậy tình trạng có thai ngoài ý muốn, nạn tảo hôn mới giảm bớt ở độ tuổi vị thành niên của người Mông nói riêng và vùng dân tộc thiểu số nói chung./.

 

Việt Hưng

 

Các bài viết khác
Liên kết website
Liên kết website
Thăm dò ý kiến

Đánh giá khách quan của bạn về thông tin chúng tôi cung cấp? Vui lòng tích vào ô bên dưới để trả lời!

Top