Khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu sự bền vững trong xây dựng nông thôn mới

11/06/2019 - 04:12 PM
Tĩnh một trong những địa phương dẫn đầu trong phong trào xây dựng khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu. Xuất phát từ thực tiễn địa phương thường xuyên chịu tác động của biến đổi khí hậu thời tiết cực đoan, cùng tính bền vững chưa cao của kết quả những năm đầu thực hiện chương trình xây dựng NTM, năm 2014, Tĩnh đã mạnh dạn xây dựng thí điểm 5 khu dân NTM kiểu mẫu 240 vườn mẫu đại diện cho ba vùng sinh thái với những chính sách cụ thể nhằm khuyến khích người dân tích cực tham gia. Giai đoạn đầu thực hiện (2014-2016), Tĩnh hỗ trợ 300 triệu đồng/khu dân NTM kiểu mẫu; 20 triệu đồng/vườn mẫu (mỗi 10 vườn) đối với phấn đấu đạt chuẩn trong năm năm kế tiếp, tập trung hỗ trợ chủ yếu cho các nội dung như: Quy hoạch, làm hàng rào xanh, hỗ trợ giống cây, ứng dụng tiến bộ khoa học - công nghệ vào sản xuất... Tiếp sau đó, Tĩnh ban hành bộ tiêu chí về khu dân kiểu mẫu, vườn mẫu chính sách thưởng theo kết quả đầu ra, mỗi khu dân NTM kiểu mẫu đạt chuẩn thưởng 300 triệu đồng, mỗi vườn mẫu đạt chuẩn thưởng 05 triệu đồng. Với những bước đi, cách làm cụ thể, sáng tạo, thực hiện tốt quy chế dân chủ sở, xây dựng khu dân mẫu, vườn mẫu của tỉnh Tĩnh đã trở thành phong trào rộng khắp, đi vào chiều sâu, mang lại hiệu quả cao hơn, hài hòa hơn về KT-XH - môi trường gặt hái được những kết quả đáng mừng, không chỉ góp phần đưa chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng Nông thôn mới (NTM) của Tỉnh phát triển nhanh, bền vững còn được chọn làm gương điển hình để triển khai nhân rộng trong cả nước.
 
Tính đến năm 2018, toàn tỉnhTĩnh1.116/1.802 (chiếm 62%) thôn triển khai xây dựng khu dân cư kiểu mẫu và trên 8.200 vườn triển khai thực hiện vườn mẫu, trong đó có 228 khu dân cư, 2.300 vườn mẫu đạt chuẩn. Sự hình thành các khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu đã tạo nên làng quê trù phú trên mảnh đất “chảo lửa, túi mưa”, đồng thời tạo sự chuyển biến lớn về nhận thức, ý thức của người dân trong việc phát triển kinh tế, làm thay đổi được tập quán của người dân từ sản xuất truyền thống tự cung tự cấp sang sản xuất hàng hóa, kết nối thị trường; khai thác, phát huy hiệu quả tiềm năng đất vườn và tận dụng được lao động nhàn rỗi, từ đó từng bước nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho nhân dân trong tỉnh. Tĩnh hiện trên 1.200 vườn cho doanh thu từ 500 triệu đồng/năm trở lên, trong đó có 261 vườn cho doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm. Thu nhập bình quân/vườn vùng đồng bằng đạt trên 70 triệu đồng, miền núi và bán sơn địa trên 150 triệu đồng. Song song cùng hiệu quả kinh tế, việc xây dựng các khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu đồng thời giúp Tĩnh khôi phục, phát huy các giá trị văn hóa truyền thốnghình thành nét văn hóa cộng đồng NTM văn minh.
 
Tiêu biểu, tại thôn Sơn Bình, Thượng Lộc (thuộc huyện Can Lộc, tỉnh Tĩnh), hình khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu đã gây ấn tượng bởi không gian, cảnh quan, môi trường những kết quả về phát triển kinh tế, văn hóa. Tính đến năm 2018, 100% các vườn hộ của thôn được quy hoạchthực hiện tuân thủ quy hoạch, trong đó có 15 vườn mẫu đạt chuẩn. Trên địa bàn có 19 mô hình sản xuất cho thu nhập trên 100 triệu đồng, thu nhập bình đầu người 33,2 triệu đồng/năm. Hệ thống đường giao thông trục thôn, ngõ xóm tổng chiều dài 7,8 km được tông hóa; 100% các tuyến đường đều xây bồn hoa, trồng hàng rào xanh, đảm bảo chuẩn theo quy định. Trong khi đó, thôn Phong Giang,Tiên Điền (thuộc huyện Nghi Xuân,Tĩnh) lại gây chú ý bởi cách xây dựng khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu tập trung vào nâng cấp các tuyến đường, chỉnh trang vườn hộ, khuôn viên nhà văn hóa thôn, khởi tạo xây dựng hình lưu trú tại gia (homestay)… trở thành điểm đến của không ít du khách trong ngoài nước.
 
Tại tỉnh Quảng Ninh, trên cơ sở bộ tiêu chí quốc gia, Tỉnh đã chủ động xây dựng bộ tiêu chí mới giai đoạn 2016-2020, gồm 20 tiêu chí, 53 chỉ tiêu, trong đó có tiêu chí số 20 về xã NTM kiểu mẫu, khu dân cư (thôn) NTM kiểu mẫu, vườn mẫu NTM. Thực hiện tiêu chí mới này, ngoài việc tập trung đầu tư nguồn lực, các địa phương trong tỉnh triển khai xây dựng kế hoạch, xác định lộ trình thực hiện xây dựng điểm thôn (khu) NTM kiểu mẫu, vườn mẫu NTM, hộ gia đình kiểu mẫu... Đối với xây dựng vườn mẫu NTM, các địa phương tập trung triển khai quy hoạchthực hiện quy hoạch vườn hộ, chỉnh trang lại vườn hộ để trồng các loại câygiá trị kinh tế; ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào canh tác vườn hộ, đặc biệt thực hiện ứng dụng hệ thống tưới nước tự động; xây dựng môi trường, cảnh quan vườn hộ, di chuyển chỉnh trang lại chuồng trại chăn nuôi, đầu tư và cải tạo hệ thống thoát nước thải đảm bảo vệ sinh, không gây ô nhiễm môi trường, thu gom và phân loại chất thải rắn… Với sự chung sức của người dân và chính quyền các cấp, năm 2018, tỉnh Quảng Ninh đã và đang thực hiện 1.094 vườn mẫu, trong đó có 351 vườn đạt chuẩn.
 
Một địa phương khác cũng đạt được kết quả thành công trong xây dựng khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu tỉnh Quảng Nam. Năm 2016, Quảng Nam ban hành Quyết định số 2663/QĐ-UBND về Bộ tiêu chí khu dân NTM kiểu mẫu giai đoạn 20162020 và huy động tối đa nguồn lực cho thực hiện NTM. Theo đó, tổng kinh phí huy động được là gần 260 tỷ đồng, trong đó ngân sách nhà nước các cấp hỗ trợ 73,3 tỷ đồng, nhân dân đóng góp 11,2 tỷ đồng, còn lại là lồng ghépvận động từ các kênh khác.
 
Theo báo cáo kết 3 năm thực hiện Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới của tỉnh Quảng Nam, toàn tỉnh hiện 135 thôn đăngxây dựng khu dân NTM kiểu mẫu. Bình quân chung số tiêu chí đạt chuẩn của 01 khu dân NTM kiểu mẫu 5,83 tiêu chí/10 tiêu chí, tăng 2,53 tiêu chí so với trước khi thực hiện hình; đã 57 thôn (năm 2017: 20 thôn năm 2018: 37 thôn) được công nhận đạt chuẩn khu dân NTM kiểu mẫu. Cùng với đó, Quảng Nam vận động người dân tập trung thực hiện hình vườn mẫu nhằm phát huy lợi thế sẵn của địa phương. Đến nay, dáng vóc những khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu đã và đang tạo sức bật mạnh mẽ trong việc hoàn thiện, nâng cao các tiêu chí NTM cũng như góp phần giữ gìn, phát huy các giá trị văn hóa, nét đặc thù của từng vùng, miền xứ Quảng, quan trọng hơn nâng cao đáng kể thu nhập của người dân nông thôn. Đến cuối năm 2018, theo số liệu sơ bộ của Cục Thống tỉnh Quảng Nam, thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn đạt 31,58 triệu đồng/người/năm (tăng 10,472 triệu đồng so với năm 2015 tăng 3,98 triệu đồng so với năm 2017).
 
Một trong những địa bàn khởi sắc nhờ phong trào xây dựng khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu của tỉnh Quảng Nam là thôn Đại Bình (thuộc xã Quế Trung, huyện Nông Sơn). Khác với hình ảnh xưa kia, khu dân cư Đại Bình ngày nay đã hình thành nhiều khu vườn chuyên canh các loại cây ăn quả đặc sản bản địa, vừa tạo cảnh quan vừa mang lại hiệu quả kinh tế cao. Hiện toàn thôn22ha bưởi trụ, 6ha sầu riêng10ha cam, quýt, lòn bon…, hàng năm cho thu nhập 6 - 8 tỷ đồng. Cùng với đó là sự xuất hiện ngày một nhiều nhà vườn cung cấp các dịch vụ ẩm thực, homestay… thu hút lượng lớn khách du lịch.
 
Còn tại tỉnh Đồng Nai, việc xây dựng khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu được triển khai theohình“sángxanhsạch – đẹp – an toàn”, thực hiện thí điểm tại 4 khu dân cư thuộc các xã, huyện khác nhau. Bên cạnh đó, Đồng Nai đưa ra tiêu chí đạt chuẩn kiểu mới giai đoạn 2016-2020 đối với các tiêu chí thuộc 3 nội dung: Môi trường cảnh quan; văn hóa; an ninh trật tự và an toànhội. Thực hiện tiêu chí mới, tỉnh đặt ra lộ trình thực hiện cụ thể gồm 3 giai đoạn: Năm 2018, hoàn thành Bộ tiêu chí khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu tạm thời giai đoạn 2018-2020; Năm 2019-2020, hoàn thành thực hiện thí điểm đối với 04 khu dân cư kiểu mẫu được chọn; Năm 2020, tổng kết nhân rộnghình. Đi vào triển khai thực tế, Đồng Nai đã xây dựnghình khu dân cư tự quản bảo vệ môi trường với nhiều cách làm hay khác nhau. Toàn tỉnh hiện có 749 mô hình khu dân cư tự quản bảo vệ môi trường, kết quả đó đã góp phần nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi, thói quen của người dân theo hướng văn minh, hiện đại.
 
thể nói, phong trào xây dựng khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu đã thực sự lan tỏa trong cả nước, màu áo mới cho các miền quê nông thôn Việt Nam, mang lại cảnh quan tươi đẹp, môi trường sạch sẽ, giàu bản sắc văn hóa đặc trưng, duy trì được các mô hình sản xuất nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp… an toàn, gắn kết với thị trường và đem đến cho người nông dân đời sống tinh thần lành mạnh, phấn khởi.
 
Tuy nhiên, trên thực tế việc xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu, vườn mẫu tại một số địa phương cũng phải đối mặt không ít khó khăn như: Nguồn kinh phí hỗ trợ thực hiện xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu, vườn mẫu còn hạn chế; việc thực hiệnhình vườn mẫu gặp khó khăn trong tìm kiếm thị trường tiêu thụ nông sản …Điều này đòi hỏi các tỉnh, thành phố cần nhanh chóng những giải pháp tháo gỡ kịp thời để phong trào xây dựng khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu làn tỏa sâu rộng hơn.
 
Trong thời gian tới xây dựng khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu, vườn mẫu vẫn được coi là nền tảng quan trọng để hướng tới xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu và huyện nông thôn mới kiểu mẫu. Do đó, các bộ, địa phương cần xây dựng NTM gắn với tái cơ cấu nông nghiệp, phát triển kinh tế nông thôn và quá trình đô thị hoá; nghiên cứu, phát triển các mô hình khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu gắn kết với du lịch trải nghiệm (Homestay); thúc đẩy liên kết sản xuất, coi trọng hỗ trợ các mô hình hợp tác xã kiểu mới, kết nối với doanh nghiệp và thị trường.
 
Mục tiêu hướng tới xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu là nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân nông thôn, tạo dựng mối quan hệ đoàn kết, gắn bó tình làng nghĩa xóm, sẵn sàng giúp đỡ, chia sẻ. vậy, các tỉnh, thành phố cần đưa ra các tiêu chí, chỉ tiêu phù hợp điều kiện thực tiễn, văn hóa của từng vùng, miền để phát huy tối đa lợi thế của địa phương, bảo đảm công bằng, chất lượng trong việc xem xét, công nhận khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu để từ đó nhận được sự đồng thuận cao của người dân địa phương và là hình mẫu cho các địa phương khác học tập, noi theo. Trong đó, chú trọng các nội dung liên quan trực tiếp đến chất lượng cuộc sống của người dân, như: Việc làm cho người lao động, nâng cao thu nhập, mức hưởng thụ văn hóa của người dân, giữ gìnphát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp cảu cộng đồng; công tác bảo vệ môi trường, xây dựng cảnh quan sáng - xanh - sạch - đẹp; xây dựng mối quan hệ tình làng, nghĩa xóm tốt đẹp; công tác đảm bảo an toàn an ninh trật tự ở khu dân cư nông thôn../.
 
Bích Ngọc

Các bài viết khác
Liên kết website
Liên kết website
Thăm dò ý kiến

Đánh giá khách quan của bạn về thông tin chúng tôi cung cấp? Vui lòng tích vào ô bên dưới để trả lời!

Top