Ngày 01/12/2021, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045 (Chiến lược phát triển Thống kê). Đây là căn cứ pháp lý quan trọng để hệ thống thống kê Nhà nước triển khai xây dựng thống kê Việt Nam trong giai đoạn tiếp theo.
Chiến lược Thống kê Việt Nam trong giai đoạn tới có mục tiêu hiện đại hóa Thống kê Việt Nam theo hướng đổi mới sáng tạo, phát triển nhanh và vững chắc với hệ thống tổ chức phù hợp; nguồn nhân lực chất lượng cao và chuyên nghiệp; công nghệ hiện đại; sản xuất, cung cấp và phổ biến thông tin thống kê theo chuẩn mực và thông lệ quốc tế; hình thành hệ thống thông tin thống kê quốc gia tập trung, thống nhất, thông suốt, chất lượng và hiệu quả; đáp ứng tốt hơn nhu cầu thông tin thống kê ngày càng tăng. Phấn đấu đến năm 2030, Thống kê Việt Nam đạt trình độ tiên tiến trong khu vực ASEAN và đến năm 2045 trở thành hệ thống thống kê hiện đại trên thế giới.
Trong đó, một số mục tiêu cụ thể như: Phấn đấu vào năm 2025 đạt 50%, vào năm 2030 đạt 70% số chỉ tiêu thống kê thuộc các hệ thống chỉ tiêu thống kê được biên soạn từ nguồn dữ liệu hành chính. 85% các chỉ tiêu thuộc các hệ thống chỉ tiêu thống kê được biên soạn và công bố theo tiêu chuẩn thống kê Việt Nam vào năm 2025; đạt 95% vào năm 2030. 80% các sản phẩm thống kê được cung cấp tới người sử dụng thông tin thống kê kịp thời vào năm 2025; đạt 95% vào năm 2030…
Đề triển khai và hoàn thành các mục tiêu đã đề ra, ngày 05/7/2022, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã ký Quyết định số 1271/QĐ-BKHĐT ban hành Kế hoạch thực hiện Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Ngày 16/9/2022, Tổng cục trưởng TCTK đã ký Quyết định số 879/QĐ-TCTK Ban hành Kế hoạch thực hiện Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045 của Tổng cục Thống kê. Trong đó, giao Viện Khoa học Thống kê giúp Lãnh đạo Tổng cục theo dõi, đôn đốc, kiểm tra các đơn vị thực hiện kế hoạch; định kỳ hàng năm tổng hợp và báo cáo kết quả thực hiện.
Kế hoạch thực hiện Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045 của Tổng cục Thống kê nêu rõ nội dung các công việc cần thực hiện, đơn vị thực hiện (đơn vị chủ trì, phối hợp), thời gian bắt đầu triển khai, thời gian hoàn thành và các sản phẩm chính của các nhiệm vụ được xác định.
Một số nhóm nhiệm vụ giải pháp chính của Kế hoạch thực hiện Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045 của Tổng cục Thống kê bao gồm:
(1) Hoàn thiện thể chế, đổi mới mô hình tổ chức, phát triển nguồn nhân lực: Trong đó về hoàn thiện thể chế: Sửa đổi Luật Thống kê và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều và phụ lục Danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia của Luật Thống kê; Xây dựng, sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thi hành Luật Thống kê và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều và Phụ lục Danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia của Luật Thống kê.
Về đổi mới mô hình tổ chức: Sửa đổi, bổ sung Quyết định số 10/2020/QĐ-TTg ngày 18/3/2020 về việc quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Tổng cục Thống kê thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Kiện toàn mô hình tổ chức theo Quyết định sửa đổi, bổ sung Quyết định số 10/2020/QĐ-TTg ngày 18/3/2020 về việc quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Tổng cục Thống kê thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư.
Về phát triển nguồn nhân lực: Thu hút, trọng dụng nhân lực trình độ cao, chuyên nghiệp; Tăng cường huy động và sử dụng các chuyên gia, nhà khoa học về khoa học thống kê, khoa học dữ liệu, công nghệ thông tin; Ưu tiên sử dụng nhân lực tại chỗ đối với các vùng khó khăn; Biệt phái công chức thống kê; đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng; Nâng cấp hệ thống đào tạo, chương trình, nội dung, hình thức, cấp độ đào tạo, bồi dưỡng…
(2) Xây dựng, hoàn thiện, ban hành và áp dụng các tiêu chuẩn, quy trình, mô hình thống kê: Xây dựng, hoàn thiện và ban hành đồng bộ các tiêu chuẩn thống kê; Triển khai áp dụng thống nhất các tiêu chuẩn thống kê; Xây dựng, hoàn thiện và ban hành đồng bộ các quy trình sản xuất thông tin thống kê; Triển khai áp dụng thống nhất các quy trình sản xuất thông tin thống kê; Nghiên cứu, xây dựng, ban hành và áp dụng các mô hình thống kê hiện đại.
(3) Hiện đại hóa hoạt động thu thập, xử lý và quản trị dữ liệu: Đa dạng hóa hình thức và ứng dụng tối đa công nghệ thông tin trong hoạt động thu thập, xử lý dữ liệu thống kê; Ưu tiên sử dụng dữ liệu hành chính, dữ liệu sẵn có của các cơ quan quản lý nhà nước cho hoạt động thống kê; Tích hợp các cuộc điều tra và ứng dụng tối đa công nghệ thông tin trong tất cả các bước của quy trình điều tra; Ứng dụng khoa học thống kê, khoa học dữ liệu để khai thác nguồn dữ liệu lớn, dữ liệu mới cho hoạt động thống kê; Quản trị dữ liệu theo hướng tập trung và mở; Xây dựng Đề án xây dựng cơ sở dữ liệu thống kê quốc gia; Xây dựng Trung tâm dữ liệu thống kê; Xây dựng cơ chế cung cấp, khai thác, chia sẻ dữ liệu thống kê của Trung tâm dữ liệu.
(4) Đổi mới hoạt động xác định nhu cầu, phân tích, dự báo, biên soạn và phổ biến thông tin thống kê: Đổi mới hoạt động xác định nhu cầu sử dụng thông tin thống kê; Nâng cao chất lượng hoạt động phân tích và dự báo thống kê; Đổi mới hoạt động biên soạn thông tin thống kê; Đổi mới hoạt động phổ biến thông tin thống kê; Đẩy mạnh công tác truyền thông nhằm nâng cao nhận thức vai trò, tầm quan trọng của công tác thống kê.
(5) Đẩy nhanh tư liệu hóa, chuyển đổi số trong công tác thống kê: Nghiên cứu, đề xuất xây dựng sửa đổi quy chế, chính sách về công nghệ thông tin để đảm bảo thực hiện tư liệu hóa và chuyển đổi số trong công tác thống kê; Xây dựng cơ sở hạ tầng tạo nền tảng chuyển đổi số trong công tác thống kê; Tư liệu hóa công tác thống kê.
(6) Mở rộng, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động hợp tác quốc tế, thống kê nước ngoài trong công tác thống kê: Duy trì và tăng cường quan hệ hợp tác song phương, đa phương với các cơ quan thống kê, tổ chức quốc tế, đối tác phát triển; Tham gia tích cực, có trách nhiệm vào các hoạt động của thống kê Liên hợp quốc và khu vực; Đẩy mạnh cung cấp hỗ trợ kỹ thuật cho các quốc gia trong khu vực và trên thế giới; Tăng cường nâng cao vị thế Thống kê Việt Nam trong cộng đồng thống kê khu vực và thế giới; Đẩy mạnh biên soạn và phổ biến thông tin thống kê Việt Nam cho quốc tế; Thu thập, biên soạn, phổ biến số liệu và kiến thức thống kê của các nước và các Tổ chức quốc tế cho người dùng tin trong nước…
(7) Đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo: Tăng cường nghiên cứu, ứng dụng phương pháp luận, chuẩn mực, quy trình thống kê tiên tiến; Nghiên cứu khoa học dữ liệu, dữ liệu mới; Nghiên cứu, áp dụng phương pháp đo lường các hiện tượng mới phát sinh; Mở rộng các hoạt động hợp tác; Hình thành mạng lưới các nhà khoa học, chuyên gia về khoa học thống kê, khoa học dữ liệu, công nghệ thông tin và chuyển đổi số…
(8) Tăng cường kiểm tra, giám sát, thanh tra chuyên ngành thống kê: Tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát việc cung cấp thông tin của các tổ chức, cá nhân; Đẩy mạnh kiểm tra việc sử dụng số liệu, thông tin thống kê nhà nước đã được cấp có thẩm quyền công bố; Tổ chức kiểm tra việc tuân thủ Luật Thống kê trong sản xuất thông tin thống kê của hệ thống thống kê nhà nước.
(9) Tăng cường cơ sở vật chất và huy động các nguồn lực tài chính phục vụ công tác thống kê: Đảm bảo kinh phí thực hiện Chiến lược; Tập trung xây dựng và phát triển hạ tầng số, nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin trong công tác thống kê; Xây dựng trung tâm dữ liệu thống kê tập trung từ nguồn vốn đầu tư công; Hiện đại hóa cơ sở vật chất, phương tiện và trang thiết bị phục vụ công tác quản lý nhà nước về thống kê.
Ngoài ra, Kế hoạch cũng nêu rõ các hoạt động triển khai thực hiện và theo dõi đánh giá thực hiện Chiến lược. Bao gồm việc thành lập Ban chỉ đạo thực hiện Chiến lược và tổ chức hội nghị triển khai thực hiện Chiến lược; Tổ chức theo dõi, đánh giá và tổng kết thực hiện Chiến lược./.
Thu Hòa (TH)