Ngày 15/8/2022, tại Hà Nội, Tổng cục Thống kê (TCTK) phối hợp với Ngân hàng Thế giới tổ chức lớp tập huấn về ước lượng nghèo trên khu vực nhỏ. Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Trung Tiến tham dự và chủ trì buổi tập huấn.
Tham dự buổi tập huấn có đại diện lãnh đạo và công chức của một số đơn vị liên quan thuộc cơ quan TCTK; đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Lao Động – Thương binh và xã hội, Viện nghiên cứu phát triển Mekong, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, chuyên gia cao cấp của Ngân hàng Thế giới.
Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Trung Tiến phát biểu khai mạc Lớp tập huấn
Phát biểu khai mạc buổi Tập huấn, Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Trung Tiến thay mặt Lãnh đạo Tổng cục Thống kê gửi lời chào mừng các chuyên gia của Ngân hàng Thế giới, các học viên tham dự Lớp tập huấn ước lượng nghèo trên khu vực nhỏ.
Ước lượng khu vực nhỏ là phương pháp ước lượng các chỉ tiêu cho khu vực nhỏ trong điều kiện mẫu điều tra không đủ đại diện và cần sử dụng nguồn dữ liệu của điều tra mẫu khác có chứa thông tin thay thế để tính toán chỉ tiêu, nguồn dữ liệu của Tổng điều tra.
Khảo sát mức sống dân cư cung cấp các thông tin tính tỷ lệ hộ nghèo, thu nhập bình quân đầu người, tuy nhiên mẫu khảo sát chỉ đủ đại diện để tính cho cấp tỉnh. Vì vậy, để ước tính số liệu cho cấp huyện thì cần phải sử dụng phương pháp ước lượng khu vực nhỏ trên cơ sở kết hợp dữ liệu của Khảo sát mức sống dân cư với dữ liệu của Tổng điều tra Dân số và Nhà ở, với số lượng hộ điều tra mẫu đủ lớn để có thể đại diện được cho cấp huyện. Lớp tập huấn này cung cấp cho các học viên kiến thức, kỹ năng thực hành về ước lượng nhỏ, cụ thể là ước lượng tỷ lệ nghèo cho cấp huyện của Việt Nam dựa trên dữ liệu của Khảo sát mức sống dân cư năm 2020 và Tổng điều tra Dân số và Nhà ở năm 2019.
Để giúp các học viên hiểu và sử dụng thành thạo phương pháp ước lượng khu vực nhỏ, Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Trung Tiến mong các chuyên gia của Ngân hàng Thế giới sẽ giới thiệu chi tiết phương pháp theo từng bước. Đối với các học viên, Phó Tổng cục trưởng yêu cầu các học viên tham gia đầy đủ các buổi tập huấn, tích cực trao đổi với giảng viên để hiểu, đồng thời nắm rõ phương pháp tính để có thể tự thực hành sau khi kết thúc lớp tập huấn.
Đáp từ Phó Tổng cục trưởng, đại diện Ngân hàng Thế giới gửi lời cảm ơn Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Trung Tiến và các đồng nghiệp đến từ các cơ quan đã tổ chức buổi tập huấn. Công cụ ước lượng đói nghèo khu vực nhỏ Cencus EB đã được áp dụng trên thế giới khoảng 20 năm nay, buổi tập huấn này giới thiệu công cụ mới STATA sẽ giúp linh hoạt hơn và chính xác hơn trong lập mô hình.
Chuyên gia WB giới thiệu về Bản đồ Đói nghèo
Trước khi trao đổi và chia sẻ dữ liệu, các chuyên gia giới thiệu phần lý thuyết, các ví dụ minh họa cụ thể để học viên có cái nhìn trực quan và thực hành chương trình. Các học viên tham dự đã được giới thiệu về Bản đồ nghèo đói và chuẩn bị dữ liệu để ước lượng khu vực khỏ, mục đích để phân tích tỷ lệ nghèo theo từng khu vực địa lý ở các mức tập hợp thấp nhất có thể, qua đó chọn lựa được các khu vực trọng điểm để phát triển. Theo đó, ước lượng khu vực nhỏ là ước lượng muợn điểm mạnh từ nguồn dữ liệu khác để ước lượng chính xác hơn so với ước lượng trực tiếp, đồng thời ước lượng được cho khu vực không được chọn mẫu. Qua phân tích của WB, tỷ lệ nghèo ở Việt Nam đã giảm ấn tượng nhưng vẫn tồn tại dai dẳng ở một số địa bàn cách xa những trung tâm kinh tế năng động. Việc ứng dụng Bản đồ Nghèo đói có thể cho biết các chỉ tiêu về mức độ nghèo, dinh dưỡng, vị trí của người nghèo… qua đó có thể đánh giá được Tỷ lệ nghèo, Mật độ người nghèo...
Bản đồ Nghèo đói có thể kết hợp với các dữ liệu phúc lợi khác gắn với địa lý khu vực như: Dữ liệu chi tiêu (giao thông, giáo dục, y tế…). Bản đồ Nghèo đói cũng thể hiện được sự thay đổi về tỷ lệ nghèo của khu vực khi có sự thay đổi về cơ sở hạ tầng giao thông, gia tăng giá ở các mặt hàng thiết yếu… Đồng thời, sử dụng Bản đồ Nghèo đói ở khu vực nhỏ có thể hỗ trợ tốt hơn cho việc lựa chọn hộ gia đình được hỗ trợ, xếp hạng nghèo đói và thể hiện được Chỉ số thiếu hụt đa chiều.
Các bước chuẩn bị chính khi lập Bản đồ Nghèo đói gồm: Chuẩn bị dữ liệu điều tra mẫu hộ và dữ liệu Tổng điều tra, Chuẩn bị một mô hình phúc lợi sử dụng dữ liệu khảo sát hộ gia đình, Mô phỏng (giả lập) sử dụng dữ liệu Tổng điều tra, Giai đoạn đánh giá. Dữ liệu đầu vào để xây dựng Bản đồ Nghèo đói sử dụng phương pháp ELL là kết quả Tổng điều tra và Điều tra mẫu hộ gia đình.
Các học viên tham dự Lớp tập huấn đã được minh họa đơn giản về trình tự gán dữ liệu; đồng thời dành thời gian đặt câu hỏi cho những vấn đề còn vướng mắc, trong đó có chú trọng đến thời gian, thời điểm ứng dụng phương pháp và căn cứ để xây dựng Bản đồ nghèo đói, sự chênh lệch của dữ liệu ước lượng và dữ liệu được tính toán, mối tương quan tuyến tính, bước kiểm định, đánh giá mức độ chính xác của mô hình...
Lớp tập huấn đã diễn ra nghiêm túc với sự hướng dẫn nhiệt tình của các chuyên gia của Ngân hàng Thế giới và tinh thần học hỏi tập trung của các học viên./.
Tin, ảnh: Thu Hiền