Sáng 10/7/2020, tại Hà Nội, Tổng cục Thống kê (TCTK) đã tổ chức họp báo công bố Số liệu tình hình lao động việc làm quý II và 6 tháng đầu năm 2020. Ông Phạm Quang Vinh - Phó Tổng cục trưởng TCTK chủ trì cuộc họp báo. Tham dự cuộc họp báo có đại diện lãnh đạo, chuyên viên các đơn vị liên quan thuộc TCTK; đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội; đại diện tổ chức lao động quốc tế (ILO) tại Việt Nam; một số đơn vị, cơ quan truyền thông tại Hà Nội. Buổi họp báo được kết nối trực tuyến với các điểm cầu của 63 Cục Thống kê các tỉnh, thành phố trên cả nước.
Toàn cảnh buổi Họp báo
Báo cáo Tình hình lao động việc làm quý II và 6 tháng đầu năm 2020 đã nhận định, dịch bệnh Covid-19 xuất hiện ở Việt Nam từ tháng 1/2020 đã ảnh hưởng trực tiếp đến tình hình hình lao động việc làm trong các ngành và tại tất cả các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Mức độ ảnh hưởng rõ rệt nhất được thể hiện trong quý II khi dịch bệnh diễn biến phức tạp khiến Việt Nam phải áp dụng các quy định về giãn cách xã hội được thực hiện triệt để trong tháng 4 năm 2020.
Tính đến tháng 6 năm 2020, cả nước có 30,8 triệu người từ 15 tuổi trở lên bị ảnh hưởng tiêu cực bởi dịch Covid-19 bao gồm những người bị mất việc làm, phải nghỉ giãn việc/nghỉ luân phiên, giảm giờ làm, giảm thu nhập,… Ảnh hưởng do giảm thu nhập chiếm tỷ trọng cao nhất với 57,3% tổng số người bị ảnh hưởng (tương ứng 17,6 triệu người). Trong tổng số 30,8 triệu người bị ảnh hưởng, có 28,7 triệu người có việc làm; 897,5 nghìn người thất nghiệp và 1,2 triệu người nằm ngoài lực lượng lao động (không tham gia hoạt động kinh tế). Khu vực Dịch vụ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi dịch Covid-19 với 72,0% lao động bị ảnh hưởng, tiếp đến là khu vực Công nghiệp và xây dựng với 67,8% lao động bị ảnh hưởng; tỷ lệ lao động bị ảnh hưởng trong khu vực Nông, lâm nghiệp và thủy sản là 25,1%.
Ông Phạm Quang Vinh - Phó Tổng cục trưởng TCTK chủ trì buổi Họp báo
Riêng trong quý II/2020 đã ghi nhận mức giảm sâu kỷ lục của lực lượng lao động từ trước đến nay với lao động từ 15 tuổi trở lên là 53,1 triệu người, giảm 2,2 triệu người so với quý trước và giảm 2,4 triệu người so với cùng kỳ năm trước; lao động trong độ tuổi lao động quý II năm 2020 là 46,8 triệu người, giảm 2,1 triệu người so với quý trước và giảm 2,2 triệu người so với cùng kỳ năm trước. Trong cả 2 nhóm trên, lực lượng lao động nữ luôn là nhóm chịu ảnh hưởng nặng nề hơn so với lực lượng lao động nam trong bối cảnh dịch Covid-19 tác động sâu rộng tới thị trường lao động tại Việt Nam; giảm 4,9% so với quý trước và giảm 5,5% so với cùng kỳ năm trước. Các số liệu của TCTK cũng cho thấy, lao động có việc làm cũng theo đà giảm mạnh nhất trong vòng 10 năm trở lại đây; giảm 2,4 triệu người so với quý trước và giảm gần 2,6 triệu người so với cùng kỳ năm trước. Trong khi đó, tỷ lệ lao động thiếu việc làm trong độ tuổi là 1,4 triệu người, tăng 292 nghìn người so với quý trước và tăng 648,4 nghìn người so với cùng kỳ năm trước. Kéo theo đó là tỷ lệ thất nghiệp cũng cao nhất trong vòng 10 năm qua với số người thất nghiệp trong độ tuổi lao động của quý II/2020 là gần 1,3 triệu người, chiếm tỷ lệ 2,73%. Đáng nói là, tỷ lệ thất nghiệp trong độ tuổi của khu vực thành thị là 4,46%, cao hơn tỷ lệ chung 4,1% do Quốc hội đặt ra. Cùng với đó, tỷ lệ thanh niên không có việc làm và không tham gia học tập hoặc đào tạo tăng lên 0,9%, chiếm 12,7%, tương đương gần 1,37 triệu người. Đây cũng là năm đầu tiên thu nhập bình quân tháng của lao động giảm trong vòng năm qua, với mức giảm 5,1% so với cùng kỳ năm trước.
Đánh giá chung về tình hình lao động việc làm 6 tháng đầu năm 2020 của TCTK cho thấy, lực lượng lao động giảm, tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng, chứng chỉ vẫn ở mức thấp. Lao động có việc làm giảm mạnh so với 6 tháng đầu năm 2019. Thu nhập của người lao động giảm, trong đó, thu nhập bình quân tháng từ công việc của lao động có việc làm trong 6 tháng đầu năm 2020 đạt 5,5 triệu đồng, giảm 106 nghìn đồng so với cùng kỳ năm trước; thu nhập bình quân tháng của lao động làm công hưởng lương trong 6 tháng đầu năm 2020 là 6,7 triệu đồng, giảm 11 nghìn đồng so với cùng kỳ năm trước. Trong khi đó, tỷ lệ thất nghiệp trong độ tuổi lao động và tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên trong 6 tháng đầu năm 2020 đều tăng lên lần lượt là 1,14 lần và 0,43% so với cùng kỳ năm trước. Đồng thời kéo theo thực trạng lao động không sử dụng hết tiềm năng trong nền kinh tế tăng lên, trong đó đa phần là lao động trẻ dưới 34 tuổi.
Bên cạnh các số liệu được công bố, TCTK cũng đề xuất một số giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, người lao động phục hồi sản xuất, góp phần tăng trưởng kinh tế trong đó chú trọng việc đẩy mạnh các gói hỗ trợ của Chính phủ, các gói hỗ trợ đặc thù cho nhóm lao động yếu thế, hỗ trợ doanh nghiệp, nâng cao trình độ và nắm bắt nhu cầu lao động của nền kinh tế trong bối cảnh mới.
Bà Valentina Barcucci - Phó Trưởng đại diện ILO tại Việt Nam phát biểu tại buổi Họp báo
Tại buổi họp báo, đại diện Tổ chức Lao động thế giới (ILO) đã gửi lời chúc mừng và đánh giá cao công tác điều tra lao động việc làm của TCTK, đặc biệt là những số liệu báo cáo kịp thời, chính xác về những tác động của dịch bệnh Covid-19 đến lao động việc làm của Việt Nam. Những phát hiện trong báo cáo của TCTK sẽ cũng cấp thông tin vô cùng hữu ích cho các ngành, các cấp, các nhà hoạch định chính sách, kế hoạch ở Việt Nam, giúp Chính phủ nhanh chóng đưa ra các phương án kịp thời đối phó với dịch bệnh.
TCTK cũng dành nhiều thời gian trả lời thỏa đáng thắc mắc của các cơ quan truyền thông về các nội dung liên quan đến tỷ lệ thất nghiệp, tình hình cụ thể của các đối tượng lao động bị ảnh nặng và trực tiếp bởi đại dịch, các gói hỗ trợ lao động việc làm, giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực./.
Tin, ảnh: Thu Hiền