Việt Nam - Năm Chủ Tịch ASEAN và vai trò của thống kê với các nước trong khu vực

18/02/2021 - 02:57 PM
Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) được thành lập ngày 08 tháng 8 năm 1967 tại Băng-cốc, Thái Lan. Sau hơn năm mươi năm kể từ ngày thành lập, ASEAN không ngừng phát triển, trở thành một cộng đồng gắn kết về chính trị, liên kết về kinh tế, cùng chia sẻ trách nhiệm xã hội, hướng tới con người và lấy con người làm trung tâm, tạo nền tảng quan trọng để mang lại lợi ích chung cho tất cả các quốc gia thành viên.
Những thành tựu đạt được nói trên có sự đóng góp to lớn của Thống kê ASEAN nói chung và Thống kê Việt Nam nói riêng. Kể từ khi thành lập vào năm 1997 đến nay, Thống kê ASEAN luôn nỗ lực củng cố và hoàn thiện khuôn khổ thể chế, tăng cường xây dựng năng lực, hài hòa hóa số liệu cả ở cấp khu vực cũng như từng Hệ thống thống kê quốc gia để đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu thông tin của các đối tượng dùng tin.

 
Việt Nam - Năm Chủ Tịch ASEAN và vai trò của thống kê với các nước trong khu vực

Những thành tựu đạt được của Hệ thống Thống kê cộng đồng ASEAN

Năm 2010, Khung hợp tác thống kê ASEAN giai đoạn 2010 - 2015 được thông qua tại Hội nghị thượng đỉnh ASEAN lần thứ 17, đặt nền tảng cho việc tăng cường tổ chức và nâng cao năng lực thống kê của ASEAN hướng tới thành lập Hệ thống Thống kê cộng đồng ASEAN.

Năm 2011, Hệ thống Thống kê cộng đồng ASEAN chính thức được thành lập, mở ra một giai đoạn phát triển mới cho Thống kê ASEAN.

Sau mười năm thành lập, Hệ thống Thống kê cộng đồng ASEAN đã đạt được những kết quả đáng khích lệ, thể hiện trên những mặt cụ thể sau:

Thứ nhất, đã ban hành nhiều văn bản pháp lý quan trọng làm cơ sở cho hoạt động của Hệ thống Thống kê cộng đồng ASEAN, gồm: Chiến lược phát triển Thống kê ASEAN giai đoạn 2011-2015 được phê duyệt vào năm 2011, Các nguyên tắc hoạt động thống kê của ASEAN vào năm 2012, Chính sách và Hướng dẫn về chia sẻ, bảo mật và phổ biến số liệu thống kê ASEAN vào năm 2013, Chiến lược phát triển Thống kê ASEAN giai đoạn 2016-2025 vào năm 2015.

Thứ hai, tăng cường năng lực để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng đối với số liệu ASEAN. Hệ thống Thống kê cộng đồng ASEAN đã nỗ lực hoàn thiện phương pháp luận, nâng cao tính sẵn có, tính kịp thời và khả năng so sánh của các số liệu thống kê thuộc các lĩnh vực như: Thống kê về thương mại quốc tế về hàng hóa và dịch vụ, thống kê đầu tư trực tiếp nước ngoài, tài khoản quốc gia, các chỉ tiêu phát triển bền vững (SDGs) nhằm phục vụ tiến trình hội nhập của ASEAN.

Thứ ba, đẩy mạnh công tác phổ biến, truyền thông số liệu thống kê ASEAN. Hệ thống Thống kê cộng đồng ASEAN tập trung phát triển công nghệ thông tin, cơ sở dữ liệu và công nghệ chia sẻ số liệu, tăng cường phổ biến số liệu thông qua cơ sở dữ liệu thống kê ASEAN, các trang thông tin điện tử của khu vực và quốc gia, các ấn phẩm, báo cáo thống kê ASEAN, tờ rơi, infographics, videographics…

Thứ tư, thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các quốc gia. Hệ thống Thống kê cộng đồng ASEAN đã thông qua sáng kiến ASEAN giúp ASEAN triển khai các hoạt động như hỗ trợ công nghệ thông tin và truyền thông cho các nước Cam-pu-chia, Lào, Mi-an-ma và Việt Nam (CLMV) trong thực hiện các hoạt động thống kê của khu vực, hỗ trợ xây dựng năng lực cho các nước CLMV…

Với những nỗ lực không mệt mỏi, Hệ thống Thống kê cộng đồng ASEAN ngày càng phát huy vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin quan trọng phục vụ quá trình hoạch định chính sách và giám sát tiến trình hội nhập của khu vực và quốc gia.

Thống kê Việt Nam trong vai trò Chủ tịch ASEAN về Thống kê

Năm 2020 đánh dấu mốc quan trọng đối với Thống kê Việt Nam. Đây là năm Thống kê Việt Nam đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN về Thống kê trong bối cảnh chung Việt Nam đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN. Năm 2020 cũng là năm kỷ niệm 5 năm thành lập cộng đồng ASEAN,10 năm thành lập Hệ thống Thống kê cộng đồng ASEAN và cũng là năm toàn thế giới tôn vinh ngày Thống kê thế giới.

Nhận thức được tầm quan trọng của năm đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN 2020 về Thống kê, Tổng cục Thống kê đã sớm xây dựng, trình Bộ trưởng Đề án “Chuẩn bị và đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN của Việt Nam năm 2020”(gọi tắt là Đề án) và đã được Bộ trưởng ban hành vào tháng 6 năm 2019. Thống kê Việt Nam cũng đăng ký thực hiện sáng kiến quốc gia “Thiết lập Hệ thống thông tin thống kê về Phát triển bền vững của ASEAN” trong năm đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN về Thống kê. Trên cơ sở chủ đề quốc gia “Gắn kết và chủ động thích ứng” trong năm Chủ tịch ASEAN, Thống kê Việt Nam đã chọn chủ đề “Cùng nhau gắn kết nâng cao năng lực Hệ thống Thống kê cộng đồng ASEAN để đáp ứng tốt hơn nhu cầu dữ liệu ngày càng tăng”. Đồng thời, Thống kê Việt Nam cũng nhanh chóng ban hành Kế hoạch chi tiết tổ chức thực hiện Đề án.
Tuy nhiên, dịch Covid-19 bùng phát và diễn biến phức tạp trên toàn cầu, các kịch bản đã đề ra trong Kế hoạch chi tiết đều không còn phù hợp. Trong bối cảnh đó, Thống kê Việt Nam đã thể hiện được vai trò gắn kết và dẫn dắt các quốc gia thành viên trong việc triển khai các hoạt động, thể hiện ở những điểm sau:

Một là, nhanh chóng chuyển toàn bộ các phiên họp của các Nhóm công tác ASEAN do Việt Nam chủ trì từ hình thức trực tiếp sang hình thức trực tuyến, áp dụng triệt để hình thức trao đổi qua thư điện tử để xin ý kiến của các quốc gia thành viên đối với những vấn đề quan trọng, cần sự đồng thuận cao. Qua đó, Thống kê Việt Nam đã chủ trì, phối hợp tốt với Bộ phận Thống kê của Ban Thư ký ASEAN và các quốc gia thành viên hoàn thành các tài liệu cho bốn hoạt động ưu tiên trong năm Việt Nam đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN gồm: (1) Báo cáo đầu kỳ và cổng cơ sở dữ liệu trực tuyến các chỉ tiêu SDG của ASEAN; (2) Khung khái niệm về sử dụng dữ liệu lớn (big data) để tăng cường số liệu thống kê chính thức của Hệ thống Thống kê cộng đồng ASEAN; (3) Đánh giá giữa kỳ Chiến lược phát triển Thống kê ASEAN giai đoạn 2016-2025 và sửa đổi kế hoạch công tác giai đoạn 2021- 2025; (4) Khung sáng kiến ASEAN giúp ASEAN về xây dựng năng lực thống kê. Có thể nói, mặc dù đây là lần đầu tiên các quốc gia thành viên phải tổ chức các phiên họp nhóm bằng hình thức trực tuyến, nhưng nhờ sự phối hợp nhịp nhàng và vai trò dẫn dắt của nước chủ nhà, tất cả các cuộc họp đều đạt kết quả cao.

Hai là, kết nối chặt chẽ với các quốc gia thành viên trong triển khai sáng kiến quốc gia“Thiết lập Hệ thống thông tin thống kê về Phát triển bền vững của ASEAN” nhằm đảm bảo sáng kiến được thực hiện đúng tiến độ. Nhờ đó, đến ngày 23 tháng 10 năm 2020, Thống kê Việt Nam đã tổ chức thành công Lễ công bố“Báo cáo đầu kỳ và Cơ sở dữ liệu trực tuyến của các chỉ tiêu phát triển bền vững của ASEAN”. Lễ công bố nhận được đánh giá cao của Ban Thư ký ASEAN, các Ban ngành của ASEAN, các quốc gia thành viên và các Tổ chức quốc tế, đối tác phát triển.

Ba là, tổ chức thành công Hội nghị Ủy ban Hệ thống Thống kê cộng đồng ASEAN lần thứ 10 kết hợp với Diễn đàn cấp cao về Hệ thống Thống kê cộng đồng ASEAN và Hệ thống Thống kê Việt Nam cả bằng hình thức trực tiếp và trực tuyến với sự tham gia của 150 đại biểu đến từ Tổng cục Thống kê; các Bộ, ngành; các trường đào tạo Thống kê; các Viện nghiên cứu; các tổ chức quốc tế tại Việt Nam; các cơ quan báo chí và truyền thông tại đầu cầu Việt Nam và gần 100 đại biểu đến từ các Cơ quan Thống kê quốc gia thành viên ASEAN; thành viên các Nhóm công tác của ASEAN tại các quốc gia thành viên; Ban thư ký ASEAN; các Tổ chức quốc tế ngoài lãnh thổ Việt Nam và một số Cơ quan Thống kê các nước có mối quan hệ chặt chẽ với cộng đồng Thống kê ASEAN. Đây là lần đầu tiên sau 10 năm thành lập, Hệ thống Thống kê cộng đồng ASEAN tổ chức được một diễn đàn cấp cao để kết nối giữa các nhà sản xuất và sử dụng số liệu ở cấp khu vực và quốc gia nhằm cùng nhau chia sẻ, trao đổi những thành tựu, khó khăn, thách thức của người sản xuất số liệu cũng như trao gửi những yêu cầu, kỳ vọng của người dùng tin. Mặc dù các sự kiện này được tổ chức trong bối cảnh đặc biệt do ảnh hưởng của dịch COVID-19 bằng hình thức chưa có tiền lệ nhưng đã đạt được những kết quả quan trọng, có ý nghĩa to lớn đối với Thống kê cộng đồng ASEAN cũng như Thống kê Việt Nam.

Năm 2020 khép lại với thành công của năm Việt Nam đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN về Thống kê. Với những đóng góp và nỗ lực của Thống kê Việt Nam, Việt Nam đã phát huy những thành quả, tiếp nối nỗ lực của các kỳ Chủ tịch tiền nhiệm, cùng các quốc gia thành viên xây dựng một Hệ thống Thống kê cộng đồng ASEAN đoàn kết, vững mạnh; phát triển cộng đồng ASEAN tự cường, sáng tạo, gắn kết, bản sắc, trách nhiệm và có khả năng thích ứng cao./.

 
TS. Hoàng Thị Thanh Hà
Q.Vụ trưởng Vụ Thống kê nước ngoài và Hợp tác quốc tế - TCTK
 
 
 
Các bài viết khác
Liên kết website
Liên kết website
Thăm dò ý kiến

Đánh giá khách quan của bạn về thông tin chúng tôi cung cấp? Vui lòng tích vào ô bên dưới để trả lời!

Top