Năm 2020, Quốc hội Việt Nam lần thứ ba đảm nhận trọng trách Chủ tịch AIPA, theo đó nhiều hoạt động đã được triển khai tích cực. Đặc biệt, trước bối cảnh các quốc gia ASEAN đang nỗ lực triển khai các biện pháp kiểm soát đại dịch Covid – 19, trong các ngày 08-10/9/2020, với tư cách là nước đăng cai, Việt Nam đã tổ chức thành công Đại hội đồng AIPA 41 với chủ đề “Ngoại giao Nghị viện vì Cộng đồng ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng” theo hình thức trực tuyến tại 43 điểm cầu của các quốc gia trong khu vực ASEAN và một số nước Quan sát viên với sự tham dự của gần 400 đại biểu của 30 nghị viện thành viên và các tổ chức quốc tế, trong đó có 230 đại biểu là đại biểu Quốc hội. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử 43 năm của AIPA, Đại hội đồng AIPA được tổ chức bằng hình thức trực tuyến.
Sáng ngày 08/9/2020, Lễ khai mạc Đại hội đồng AIPA 41 đã chính thức diễn ra. Phát biểu khai mạc Đại hội đồng AIPA 41, Chủ tịch Quốc hội Việt Nam, Chủ tịch Đại hội đồng AIPA 41 Nguyễn Thị Kim Ngân khẳng định, việc Đại hội đồng AIPA 41 được tổ chức trong lúc đại dịch COVID-19 vẫn đang diễn biến phức tạp thể hiện sự quyết tâm và nỗ lực của các nghị viện đồng hành cùng Chính phủ các nước ASEAN vượt qua khó khăn, đẩy lùi dịch bệnh, tiến lên phía trước vì ấm no, hạnh phúc cho mỗi người dân, vì sự hợp tác và sự phát triển của Cộng đồng ASEAN. Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cũng nhấn mạnh, sự kiện này khẳng định vai trò, trách nhiệm của Quốc hội Việt Nam và sứ mệnh quốc tế của AIPA trong các cơ chế hợp tác đa phương, là minh chứng cho tinh thần đoàn kết, hợp tác, trách nhiệm của các đại biểu Quốc hội, các nghị sỹ của dân, do dân và vì nhân dân.
Chủ tịch Quốc hội Việt Nam, Chủ tịch Đại hội đồng AIPA 41 Nguyễn Thị Kim Ngân
phát biểu tại Lễ Khai mạc Đại hội đồng AIPA 41
Tại Lễ khai mạc, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam Nguyễn Phú Trọng đã gửi Thông điệp chào mừng Đại hội đồng AIPA 41 bằng hình thức trực tuyến và cho rằng, Hội nghị AIPA lần này có ý nghĩa rất quan trọng, góp phần thực hiện thành công Tầm nhìn Cộng đồng ASESAN đến năm 2025 và định hướng phát triển sau năm 2025, ứng phó hiệu quả với những biến động phúc tạp của môi trường quốc tế, khu vực và các thách thức chưa từng có do đại dịch Covid-19 gây ra.
Với vai trò là Chủ tịch ASEAN năm 2020, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cũng đã có bài phát biểu tại Lễ khai mạc, khẳng định thời gian qua Quốc hội và Chính phủ Việt Nam đã có sự hợp tác chặt chẽ, bổ sung lẫn nhau trong việc thực hiện nhiệm vụ lập pháp, hành pháp vì mục tiêu phát triển nhanh, bền vững, cũng như thực hiện các nhiệm vụ của Tầm nhìn ASEAN 2025. Thủ tướng đánh giá cao chủ đề của AIPA 41 đã thể hiện cam kết và sự ủng hộ mạnh mẽ của AIPA và các Nghị viện thành viên, đối với nỗ lực của Chính phủ và nhân dân các nước thành viên ASEAN, hướng tới một Cộng đồng ASEAN đoàn kết, tự cường, thích ứng hiệu quả với các cơ hội và thách thức đặt ra.
Sau Lễ khai mạc Đại hội đồng AIPA 41, Phiên họp toàn thể thứ nhất đã diễn ra với sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Việt Nam, Chủ tịch AIPA 41 Nguyễn Thị Kim Ngân và sự tham dự của Lãnh đạo Nghị viện, Trưởng đoàn Nghị viện các nước thành viên AIPA 41 và Đoàn Nghị viện các nước Quan sát viên.
Tại phiên họp, Trưởng đoàn các Nghị viện thành viên AIPA đánh giá cao chủ đề của Đại hội đồng AIPA 41 phù hợp với mối quan tâm chung của các nước trong khu vực và nhu cầu xây dựng Cộng đồng ASEAN đoàn kết, thống nhất, với vai trò trung tâm ở khu vực; đồng thời thúc đẩy năng lực của ASEAN trong việc nắm bắt cơ hội, xử lý hiệu quả những thách thức. Các Nghị viện cũng đã đóng vai trò rất quan trọng trong thúc đẩy hoạt động của các thể chế đa phương và hiện thực hóa mục tiêu biến ASEAN trở thành thể chế dựa trên luật lệ và hướng đến người dân.
Hình ảnh Đại hội đồng AIPA41 tại các điểm cầu trực tuyến
Trong khuôn khổ Đại hội đồng AIPA 41, chiều ngày 8/9/2020 đã diễn ra Hội nghị Nữ Nghị sĩ AIPA (WAIPA) với chủ đề: “Tăng cường vai trò của nữ nghị sỹ trong việc đảm bảo việc làm và thu nhập cho lao động nữ”. Tại Hội nghị, các đại biểu đã nghe các báo cáo và ý kiến phát biểu của các Nghị sĩ nữ của các Nghị viện thành viên AIPA, tập trung về một số vấn đề như: Thực trạng vấn đề việc làm và thu nhập của lao động nữ của quốc gia, kinh nghiệm của các quốc gia, các nghị viện thành viên trong việc thúc đẩy bình đẳng giới trong việc tiếp cận việc làm và thu nhập; Tác động của đại dịch COVID-19 đối với vấn đề việc làm và thu nhập lao động nữ, các giải pháp ứng phó của quốc gia; Kinh nghiệm thực hiện thực hiện chức năng đại diện của nữ nghị sĩ trong vấn đề việc làm và thu nhập của lao động nữ... Các đại biểu đã kêu gọi các Nghị viện thành viên AIPA và các Quốc gia thành viên ASEAN tiến hành rà soát khung pháp lý quốc gia về việc làm và thu nhập, bảo đảm khả năng thích ứng với vấn đề giới cũng như đề xuất và thông qua quan điểm chung của ASEAN đối với Mục tiêu phát triển bền vững về bình đẳng giới; nâng cao năng lực, sự tham gia vào các khuôn khổ giám sát liên quan đến việc làm bền vững và thu nhập của lao động nữ. Sau phần thảo luận, Hội nghị đạt được sự nhất trí cao và đã thông qua Nghị quyết về “Thúc đẩy vai trò của Nữ nghị sĩ trong việc bảo đảm việc làm và thu nhập của lao động nữ”.
Cũng trong buổi chiều cùng ngày 08/9/2020 đã diễn ra Hội nghị không chính thức của các Nghị sĩ trẻ AIPA (đây là một trong hai sáng kiến quan trọng của Việt Nam) với chủ đề “Sự tham gia của Nghị sĩ trẻ AIPA vào tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN”. Hội nghị đã nghe báo cáo tham luận của các Đoàn đại biểu giới thiệu nhiều mô hình, cách làm của các Nghị viện thành viên AIPA trong việc quan tâm, phát huy vai trò nghị sĩ trẻ, với việc tiếp cận các nhu cầu chính đáng của thanh niên, tạo điều kiện để thanh niên phát triển, tham vấn thanh niên khi xây dựng chính sách, pháp luật và trao quyền cho thanh niên nhiều hơn trong tham gia các lĩnh vực của đời sống xã hội, không chỉ trong phạm vi từng quốc gia thành viên mà còn trong hợp tác, giao lưu, phát triển ASEAN.
Với sự đồng thuận cao của các đại biểu, Hội nghị đã thông qua Nghị quyết “Sự tham gia của Nghị sĩ trẻ AIPA vào tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN”. Hội nghị thống nhất tăng cường hợp tác giữa nghị sĩ trẻ AIPA và Diễn đàn Thanh niên ASEAN trong thực hiện Chương trình hành động thanh niên ASEAN giai đoạn 2016 - 2020 và các năm tiếp theo. Sáng kiến của Quốc hội Việt Nam về việc tổ chức Hội nghị Nghị sĩ trẻ AIPA được đánh giá là nhân tố mới trong kỳ đại hội đồng lần này và là dấu ấn lịch sử quan trọng trong việc hình thành cơ chế hội nghị dành cho các nghị sĩ trẻ AIPA.
Bước sang ngày làm việc thứ 2, ngày 09/9/2020, phiên họp của Ủy ban Chính trị đã diễn ra với chủ đề “Ngoại giao nghị viện vì hòa bình và an ninh bền vững trong ASEAN”. Các đại biểu đã thảo luận, trao đổi sâu rộng về chủ đề “Ngoại giao Nghị viện vì hoà bình, an ninh bền vững và thịnh vượng của Cộng đồng ASEAN” và nhấn mạnh vai trò quan trọng của Ngoại giao Nghị viện trong thúc đẩy hợp tác khu vực, thúc đẩy phát triển bền vững và nâng cao năng lực khu vực ứng phó với các thách thức về chính trị, an ninh trong bối cảnh khu vực và thế giới có nhiều biến động khó lường, với nhiều thách thức và cơ hội đan xen. Các đại biểu khẳng định cam kết mạnh mẽ của kênh lập pháp ủng hộ những nỗ lực chung của kênh hành pháp ASEAN thúc đẩy một “ASEAN gắn kết và Chủ động thích ứng” cũng như xây dựng một Cộng đồng hoà bình, ổn định, vì người dân, hướng tới người dân, tự cường và dựa trên luật lệ.
Đại diện các Nghị viện khẳng định sẽ tiếp tục ủng hộ, tăng cường năng lực của ASEAN trong việc giải quyết các thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống, lấy người dân làm trung tâm, đặc biệt là ứng phó với dịch bệnh COVID-19. Cùng với đó, đồng thuận với việc tăng cường các nỗ lực để thực hiện ngoại giao nghị viện, trong đó có việc trao đổi về những cách làm hiệu quả của các tổ chức trong khu vực và quốc tế, góp phần ổn định hòa bình và thịnh vượng chung. Cuộc họp cũng đã xem xét và thông qua 6 báo cáo gồm: Báo cáo của cuộc họp lần thứ 9, lần thứ 10, và lần thứ 11 Nhóm Tư vấn AIPA (AIPA Caucus); Nghị quyết về thông qua Báo cáo Đối thoại Lãnh đạo ASEAN-AIPA tại các Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 30, lần thứ 34 và lần thứ 36.
Phiên họp của Ủy ban Kinh tế Đại hội đồng AIPA 41 cũng đồng thời được tổ chức vào sáng ngày 09/9. Tại Phiên họp này, các nước thành viên AIPA đã có những chia sẻ kinh nghiệm và thảo luận trong việc đối phó với dịch bệnh Covid-19 và phục hồi nền kinh tế. Sau khi thảo luận, dưới sự đồng thuận cao, các nước đã thông qua dự thảo Nghị quyết về “Vai trò của Nghị viện trong thúc đẩy gắn kết và Phục hồi kinh tế ASEAN sau dịch bệnh Covid – 19”.
Ủy ban quyết nghị ủng hộ việc triển khai các sáng kiến của ASEAN nhằm chủ động và kịp thời ứng phó, đồng thời phối hợp khu vực để kiểm soát hiệu quả dịch bệnh, bảo đảm sự ổn định tài chính, kinh tế vĩ mô và từng bước khôi phục hoạt động kinh tế trong trạng thái bình thường mới. Ủy ban kêu gọi các nước thành viên ASEAN duy trì các biện pháp phòng ngừa ứng phó với đại dịch Covid-19, ban hành những chính sách về giáo dục, việc làm và cải thiện hệ thống y tế công, đồng thời, thực hiện các biện pháp chính sách phù hợp nhằm giảm tác động về mặt kinh tế của đại dịch Covid-19 đến các ngành, nghề chịu tác động mạnh nhất trong ASEAN.
Ghi nhận công nghệ số đóng vai trò quan trọng trong tăng cường liên kết kinh tế ASEAN cũng như sự sẵn sàng của ASEAN để ứng phó với các thách thức từ đại dịch Covid-19, Ủy ban quyết nghị thúc đẩy phát triển cơ sở hạ tầng số, kết nối số, an ninh và bảo mật số, kiến thức và kỹ năng số giữa các nước thành viên ASEAN để phát triển kinh tế số; tận dụng các cơ hội của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư nhằm khắc phục bất lợi từ việc đóng cửa nền kinh tế và giãn cách xã hội trong đại dịch Covid-19.
Tiếp tục chương trình nghị sự Đại hội đồng AIPA 41 do Quốc hội Việt Nam tổ chức là phiên họp của Ủy ban Xã hội được tổ chức vào chiều 9/9. Cuộc họp nhận được nhiều ý kiến, chia sẻ của các nghị viện về hậu quả mà đại dịch Covid-19 gây ra, cuộc chiến chống Covid-19, quá trình phục hồi kinh tế - xã hội hậu Covid-19; các sáng kiến y tế và cùng quan điểm các quốc gia trong ASEAN cần đoàn kết mới chiến thắng thách thức này.
Các đại biểu cũng đã thảo luận và thông qua các Nghị quyết thông qua Báo cáo Hội nghị Hội đồng AIPA về hiểm họa ma túy lần thứ ba (AIPA CODD 3) kèm theo Nghị quyết về Biến lời nói thành hành động hướng tới một Cộng đồng ASEAN không có ma túy; Nghị quyết thông qua Báo cáo kèm theo Nghị quyết Hội nghị về Đối tác nghị viện về hợp tác giáo dục và văn hóa vì sự phát triển bền vững và Nghị quyết về nâng cao vai trò của AIPA trong việc hỗ trợ Cộng đồng Văn hóa – Xã hội ASEAN ứng phó với đại dịch Covid-19. Ủy ban khẳng định vai trò quan trọng của các nghị viện thành viên ASEAN trong hỗ trợ Cộng đồng Văn hóa – Xã hội ASEAN ứng phó với đại dịch Covid-19 nhằm đạt được các mục tiêu phát triển bền vững về văn hóa, xã hội và mục tiêu Tầm nhìn 2025 về xây dựng Cộng đồng ASEAN hướng về người dân và lấy người dân làm trung tâm.
Cũng trong chiều ngày 9/9/2020 đã diễn ra phiên họp của Ủy ban Tổ chức AIPA. Tại phiên họp, các đại biểu đã thảo luận nhiều nội dung quan trọng cho sự phát triển của AIPA trong hiện tại và tương lai, trong đó có các nội dung liên quan đến vấn đề tài chính, quan hệ với các đối tác của AIPA, kết nạp các quan sát viên mới, chuyển đổi Ban Thư ký AIPA, di dời trụ sở làm việc của Ban Thư ký AIPA...
Với tinh thần đoàn kết, hữu nghị và hợp tác, kết thúc phiên họp, Ủy ban Tổ chức đã thông qua 15 nghị quyết quan trọng gồm: Báo cáo tài chính của Ban Thư ký AIPA năm tài chính 2019-2020; Dự toán ngân sách cho Ban Thư ký AIPA, quỹ đặc biệt và dự toán ngân sách bổ sung 2020-2021; Báo cáo hoạt động của Ban Thư ký năm tài chính 2019-2020; Công nhận Nghị viện Norway và Hạ viện Morocco là Quan sát viên của AIPA; Sự tham gia của Nghị sĩ trẻ AIPA vào xây dựng cộng đồng ASEAN; Thiết lập chương trình hợp tác chung giữa AIPA và ICCF; Trao tặng Giải thưởng cống hiến xuất sắc AIPA cho bà Pany Yathotou, Chủ tịch Quốc hội Lào và bà Tòng Thị Phóng, Phó Chủ tịch Quốc hội Việt Nam.
Sáng 10/9, phiên họp toàn thể thứ hai Đại hội đồng Liên nghị viện các quốc gia Đông Nam Á (AIPA 41) được tổ chức. Các đại biểu đã nghe, cho ý kiến và thông qua các báo cáo kết quả Hội nghị nữ Nghị sỹ AIPA; Phiên họp Ủy ban Chính trị, Ủy ban Kinh tế, Ủy ban Xã hội, Ủy ban Tổ chức, Hội nghị không chính thức Nghị sỹ trẻ AIPA. Kết thúc Phiên toàn thể thứ hai, các đại biểu đã thông qua Thông cáo chung của Đại hội đồng AIPA 41 và ký bằng hình thức trực tuyến.
Kết thúc phiên họp toàn thể thứ hai là Lễ bế mạc Đại hội đồng Liên nghị viện ASEAN (AIPA) lần thứ 41. Tại sự kiện, Chủ tịch Quốc hội Việt Nam, Chủ tịch AIPA 41 Nguyễn Thị Kim Ngân đã tiến hành nghi thức lễ Kết nạp quan sát viên AIPA và lễ Trao tặng giải thưởng vì sự cống hiến xuất sắc AIPA cho Chủ tịch Quốc hội nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào Pany Yathotou và Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Việt Nam Tòng Thị Phóng.
Phát biểu bế mạc, Chủ tịch Quốc hội Việt Nam, Chủ tịch AIPA 41 Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết, sau ba ngày làm việc khẩn trương, sôi nổi với tinh thần hữu nghị, hiểu biết, tin cậy và trách nhiệm của những người đại diện cho nhân dân, Đại hội đồng AIPA 41 đã hoàn thành 6 phiên họp, trao đổi thẳng thắn, bổ ích về những vấn đề chung của ASEAN và AIPA, Đại hội đồng AIPA 41 đã hoàn thành tốt đẹp các nội dung đã đề ra trong Chương trình nghị sự. Những văn kiện thông qua tại Đại hội đồng AIPA 41 là nền tảng quý báu để các quốc gia thành viên cùng nhau nghĩ về một Tầm nhìn mới cho ngoại giao nghị viện khu vực ASEAN trong tương lai để tiến tới kỷ niệm 45 năm thành lập AIPO/AIPA trong 2 năm tới. Quốc hội Việt Nam sẵn sàng cùng nghị viện các nước thành viên xây dựng Tầm nhìn mới này của AIPA để đưa AIPA bước sang một giai đoạn phát triển mới, thiết thực, hiệu quả và gắn kết hơn nữa với ASEAN.
Sau bài phát biểu bế mạc, Chủ tịch Quốc hội Việt Nam, Chủ tịch AIPA 41 Nguyễn Thị Kim Ngân long trọng trao búa chuyển giao chức Chủ tịch AIPA cho Brunei, nước chủ nhà của AIPA 42 và chức Chủ tịch AIPA tới Ngài Pehin Dato Abdul Rahman Taib, Chủ tịch Hội đồng Lập pháp Brunei Darussalam./.
|
Ngày 19/9/1995 Quốc hội Việt Nam trở thành thành viên chính thức của AIPO. Trong 25 năm là thành viên của AIPO/AIPA, Quốc hội Việt Nam không chỉ tham gia đầy đủ các hoạt động trong khuôn khổ AIPA mà còn đóng góp nhiều ý tưởng, sáng kiến thiết thực nhằm đổi mới tổ chức, hoạt động, chương trình nghị sự của AIPO/AIPA, thúc đẩy vai trò của AIPO/AIPA và sự kết nối với ASEAN trong việc giải quyết các vấn đề chung của khu vực. Đặc biệt, Quốc hội Việt Nam đã ghi dấu ấn sâu đậm thông qua việc 2 lần tổ chức thành công kỳ họp Đại hội đồng AIPO 23 (từ ngày 8-13/9/2002) và Đại hội đồng AIPA 31 (từ ngày 19-25/9/2010). |
B.N (tổng hợp)