Kinh nghiệm tính chỉ số giá sản xuất theo công thức Chained Laspeyers ở một số nước

1. Cơ quan Thống kê Thổ Nhĩ Kỳ
   1. Phương pháp tính PPI: Cơ quan Thống kê Thổ Nhĩ Kỳ tính PPI theo công thức Chained Laspeyers thực hiện từ năm 2003. PPI tính bằng cách sử dụng quyền số sản phẩm của doanh nghiệp, công thức chung tính PPI như sau:

 

 

• Quy trình tính PPI theo công thức Chained Laspeyers với quyền số cập nhật hàng năm, độ trễ (t - 2) gồm các bước như sau:

2. Tháng nối chuỗi: Cơ quan Thống kê Thổ Nhĩ Kỳ sử dụng tháng 12 năm (t - 1) làm tháng nối chuỗi.
3. Quyền số: Quyền số tính PPI là dữ liệu của năm (t - 2) và được cập nhật vào năm (t - 1) cùng năm với năm gốc.

4. Nguồn thông tin biên soạn quyền số: Nguồn thông tin biên soạn quyền số từ hệ thống tài khoản quốc gia (sử dụng doanh thu bán hàng của nhà sản xuất), mức độ chi tiết của quyền số phụ thuộc vào mức độ chi tiết PPI tài khoản quốc gia sử dụng, hiện tại là nhóm sản phẩm cấp 3 của CPA.
5. Năm biên soạn quyền số: Biên soạn quyền số năm tham chiếu (t - 2) và quyền số được cập nhật vào tháng 12 năm (t - 1).

• Một là, hàng năm cập nhật danh mục sản phẩm (tháng 10 đến tháng 12): Chọn sản phẩm doanh thu lớn và chọn đơn vị điều tra từ dữ liệu các ngành sản xuất năm (t - 2) để tính toán, trước khi quyết định phạm vi điều tra cũng như loại bỏ các sản phẩm không phổ biến, tồn tại trên thị trường và loại bỏ đơn vị sản xuất sản phẩm trong dàn mẫu điều tra giá sản xuất.
• Hai là, Cập nhật quyền số hàng năm (tháng 1): Tổng hợp thông tin, biên soạn quyền số cho các cấp độ tổng hợp, nguồn thông tin từ tài khoản quốc gia, hồ sơ hành chính và các nguồn khác cùng với cập nhật rổ hàng hóa đại diện tính PPI.
• Ba là, Xây dựng quyền số mới và rổ hàng mới (tháng 1).
• Bốn là, Tổng hợp PPI nối chuỗi (tất cả các tháng).
  2. Cơ quan Thống kê Croatia
     1. Phương pháp tính PPI: Cơ quan Thống kê Croatia tính PPI theo công thức Chained Laspeyres với quyền số cập nhật hàng năm, thực hiện từ năm 1998. Thời kỳ gốc là tháng 12 năm trước (t-1) và đây là tháng nối chuỗi.
     2. Tháng nối chuỗi: Croatia sử dụng một tháng nối chuỗi PPI và tháng 12 năm trước (t - 1) là tháng nối chuỗi.
     3. Quyền số: Tính PPI với quyền số là dữ liệu của năm (t - 2) được cập nhật thường xuyên và tham chiếu năm (t - 1) cùng với năm gốc hay năm cơ sở.
     4. Nguồn thông tin biên soạn quyền số: Là doanh thu bán sản phẩm của doanh nghiệp, từ kết quả điều tra Prodcom1 hàng năm.
     5. Cấp độ nối chuỗi: Nối chuỗi PPI được thực hiện ở cấp độ tổng hợp, từ cấp sản phẩm 10 chữ số theo danh mục sản phẩm quốc gia trong kết quả điều tra Prodcom đến PPI chung.
     6. Tính toán CSG cấp cơ sở: Croatia tính CSG cấp cơ sở đối với từng sản phẩm đại diện và được tính từ giá của từng sản phẩm, bằng (=) giá của sản phẩm tháng hiện tại, chia (:) giá của sản phẩm (tương ứng) của thời kỳ gốc (giá tháng 12 năm trước).
     7. Tính toán CSG cấp tổng hợp: Croatia tính CSG cấp tổng hợp từ CSG của từng nhóm sản phẩm và tính bằng phương pháp bình quân cộng gia quyền từ các CSG nhóm sản phẩm theo công thức Laspeyres biến đổi:

Công thức:
 
           

  

e. Năm biên soạn quyền số: năm tham chiếu biên soạn quyền số là (t - 2) và quyền số được cập nhật vào tháng 12 năm (t - 1).

Tóm lại: Thời gian cập nhật danh mục, quyền số và tổng hợp PPI nối chuỗi của Croatia như sau: (1) Croatia sử dụng kết quả điều tra doanh nghiệp làm dàn chọn mẫu, cụ thể: Các doanh nghiệp từ 10 lao động trở lên được chọn mẫu và chọn các doanh nghiệp chiếm 95% sản lượng bán ra trên thị trường trong nước và ngoài nước. (2) Chọn mẫu doanh nghiệp căn cứ theo tỷ trọng GO sản phẩm của doanh nghiệp chiếm trong tổng GO các sản phẩm được lựa chọn, riêng biệt cho thị trường trong nước và thị trường ngoài nước, quy trình thực hiện là:

- Bước 1: Cập nhật dàn mẫu điều tra giá các mặt hàng và doanh nghiệp sản xuất sản phẩm mới và loại bỏ doanh nghiệp sản xuất sản phẩm cũ không phổ biến trên thị trường (tháng 11 đến tháng 12).

3. Cơ quan Thống kê Áo
   1. Phương pháp tính PPI: Cơ quan Thống kê Áo tính PPI áp dụng công thức Chained Laspeyres và PPI phải đáp ứng các yêu cầu sau:

2. Tháng nối chuỗi: Sử dụng tháng 12 năm trước (t - 1) là tháng nối chuỗi.
3. Nguồn thông tin biên soạn quyền số: Nguồn dữ liệu có sẵn từ điều tra thống kê năm (t - 1) đối với CSG nhóm sản phẩm cấp 6. Nguồn dữ liệu từ tài khoản quốc gia năm (t - 3) đối với biên soạn quyền số tính CSG cấp 4; 3; 2; 1 và PPI chung.
4. Cấp độ nối chuỗi: Tính PPI nối chuỗi từ nhóm sản phẩm (CPA) cấp 6 trở lên đến PPI chung và tính PPI thị trường trong nước và PPI ngoài nước (xuất, nhập khẩu).
5. Tính toán CSG cấp cơ sở:

6. Tính toán CSG cấp tổng hợp: Cơ quan Thống kê Áo áp dụng công thức Chained Laspeyers tính toán PPI ở cấp sản phẩm có quyền số (từ cấp 6 đến PPI chung).
7. Năm biên soạn quyền số: dựa trên nguồn dữ liệu có sẵn cập nhật quyền số, từ dữ liệu điều tra năm (t - 1) đối với nhóm CSG cấp 6 số CPA và quyền số cập nhật từ tài khoản quốc gia năm (t - 3) đối với nhóm CSG cấp 4 số NACE và nhóm cấp cao hơn NACE (cấp 3 đến PPI chung).

• Bước 1. Hằng năm cập nhật giỏ hàng hóa, chọn các sản phẩm mới có doanh thu cao và các đơn vị điều tra từ kết quả điều tra doanh nghiệp năm (t - 1) và loại bỏ các sản phẩm không tồn tại hoặc không phổ biến trên thị trường, cập nhật đơn vị điều tra giá sản xuất trong dàn mẫu (tháng 11 đến tháng 12).
• Bước 2. Hằng năm cập nhật quyền số (tháng 1): kết hợp thông tin về quyền số từ tài khoản quốc gia và kết quả điều tra doanh nghiệp với giỏ hàng hóa được cập nhật (tháng 1).
• Bước 3. Nối chuỗi PPI (tất cả các tháng).
  4. Cơ quan Thống kê Na Uy
     1. Phương pháp tính PPI: Cơ quan Thống kê Na Uy tính PPI theo công thức Chained Laspeyres, quyền số được cập nhật hàng năm, thực hiện từ năm 2001. Cập nhật quyền số được thực hiện vì tính linh hoạt trong cập nhật hàng hóa đại diện mới xuất hiện trên thị trường và cập nhật đơn vị điều tra sản xuất sản phẩm mới.
     2. Tháng nối chuỗi: nối chuỗi PPI được xác định bằng cách sử dụng một tháng “overlap”. Tháng nối chuỗi là tháng 12 năm (t - 1).
     3. Quyền số: là dữ liệu năm (t - 3) và quyền số được cập nhật vào năm (t - 1), cùng năm với năm gốc hay năm cơ sở.

5. Cấp độ nối chuỗi: Nối chuỗi được thực hiện ở cấp tổng hợp PPI, đối với CPA nối chuỗi là 6 chữ số trở lên và cấp độ thứ 3 trở lên theo phân ngành kinh tế. PPI gồm: PPI thị trường nội địa (PPI trong nước) và CSG xuất khẩu.
6. Tính toán PPI cấp cơ sở: Cơ quan Thống kê Na Uy tính PPI cấp cơ sở được thực hiện theo hệ thống - HS, PPI cấp cơ sở tính toán cho các sản phẩm trong hệ thống HS và giá bình quân sản phẩm thuộc hệ thống HS được tính theo phương pháp bình quân nhân, những thay đổi về giá sản phẩm được điều chỉnh dựa trên thay đổi về chất lượng sản phẩm trước khi tính toán CSG cá thể.
7. Tính toán PPI cấp tổng hợp: hàng năm tính các CSG cá thể được liên kết với CPA (ngành sản phẩm) tương ứng để tính toán PPI cấp tổng hợp. PPI cấp tổng hợp theo ngành sản phẩm được tính toán bằng phương pháp bình quân cộng gia quyền đối với các CSG cá thể trong hệ thống HS với quyền số, từ CSG theo cấu trúc phân cấp của ISIC và các nhóm ngành chính, tổng hợp PPI chung.

• Cơ quan Thống kê Thổ Nhĩ Kỳ, thực hiện 4 bước, gồm: (i) Cập nhật danh mục sản phẩm hàng năm; (ii) Cập nhật quyền số hàng năm; (iii) Xây dựng quyền số mới và rổ hàng mới; (iv) Tổng hợp PPI và nối chuỗi PPI.
• Cơ quan Thống kê Croatia, thực hiện, gồm: (i) Cập nhật dàn mẫu điều tra các mặt hàng và doanh nghiệp sản xuất sản phẩm; (ii) Xác định thông số kỹ thuật sản phẩm mới; (iii) Cập nhật quyền số hằng năm; (iv) Nhập dữ liệu CSG sản xuất; (v) Mở trang web chuyên dụng để thu thập dữ liệu; (vi) Thu thập dữ liệu và tính PPI nối chuỗi; (vii) Phân tích các CSG sản xuất nối chuỗi.
• Cơ quan Thống kê Áo, các bước thực hiện gồm: (i) Cập nhật giỏ hàng hóa; (ii) Cập nhật quyền số; (iii) Nối chuỗi CSG sản xuất (tất cả các tháng).
• Cơ quan Thống kê Na Uy, quy trình thực hiện, gồm: (i) Tính các CSG chính từ CPA đến HS; (ii) Cập nhật quyền số (t - 3) theo CSG năm (t - 1); (iii) Tính toán quyền số cho các cấp độ trong danh mục tổng hợp.

TS. Đinh Thị Thúy Phương