Sáng ngày 16/12/2023, tại Tokyo, Nhật Bản đã Diễn đàn Kinh tế Việt Nam - Nhật Bản với sự tham dự của khoảng 600 đại biểu. Đoàn đại biểu Việt Nam do Thủ tướng Phạm Minh Chính dẫn đầu tham dự Diễn đàn. Đây là sự kiện có ý nghĩa quan trọng, diễn ra đúng dịp kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Nhật Bản và đặc biệt là chỉ chưa đầy 1 tháng sau dấu mốc lịch sử hai nước chính thức nâng cấp quan hệ lên "Đối tác Chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng tại châu Á và trên thế giới" nhân chuyến thăm Nhật Bản của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng vừa qua.
500 hoạt động kỷ niệm 50 năm quan hệ hợp tác hai nước
Tham dự và phát biểu tại Diễn đàn, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết, trong năm 2023 - kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, có gần 500 hoạt động ý nghĩa đã được tổ chức tại cả Việt Nam và Nhật Bản, góp phần tăng cường quan hệ hợp tác và làm sâu sắc tình cảm hữu nghị, sự hiểu biết giữa nhân dân hai nước.
Thủ tướng đánh giá, trải qua 50 năm vun đắp và xây dựng, quan hệ hữu nghị và hợp tác Việt Nam - Nhật Bản, tin cậy chính trị giữa hai nước ở mức rất cao. Nhật Bản hiện là đối tác kinh tế hàng đầu của Việt Nam, đứng thứ 2 về hợp tác lao động, đứng thứ 3 về hợp tác đầu tư và du lịch, đứng thứ 4 về hợp tác thương mại. Hai nền kinh tế có tính bổ trợ, bổ sung cho nhau cùng phát triển. Về đầu tư, với trên 5.200 dự án và hơn 71,5 tỷ USD vốn đăng ký, các nhà đầu tư Nhật Bản đã có mặt tại hầu hết các địa phương của Việt Nam, tham gia nhiều dự án mang tính chiến lược trong một số lĩnh vực trọng điểm. Kim ngạch thương mại song phương giữa hai nước đạt hơn 40 tỷ USD trong 11 tháng năm 2023, trong đó nhập khẩu của Việt Nam từ Nhật Bản đạt gần 20 tỷ USD. Nhật Bản còn là đối tác ký kết nhiều FTA song phương và đa phương nhất với Việt Nam, tạo nền tảng quan trọng góp phần thúc đẩy quan hệ thương mại đầu tư giữa hai nước trên tinh thần hai bên cùng có lợi, bổ trợ lẫn nhau. Đặc biệt, Việt Nam hiện có trên 500.000 người dân sinh sống, học tập, làm việc tại Nhật Bản và 22.000 người Nhật Bản làm việc, sinh sống, học tập tại Việt Nam.
Thủ tướng đánh giá, trải qua 50 năm vun đắp và xây dựng, quan hệ hữu nghị và hợp tác Việt Nam - Nhật Bản,
tin cậy chính trị giữa hai nước ở mức rất cao. Ảnh: VGP/Nhật Bắc
Chia sẻ về các yếu tố nền tảng thúc đẩy phát triển của Việt Nam, Thủ tướng Phạm Minh Chính thông tin, hiện nay Việt Nam đang tiếp tục thúc đẩy phát triển dựa trên 3 trụ cột là xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; 3 đột phá chiến lược là hoàn thiện thể chế, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và xây dựng kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, gồm cả hạ tầng xã hội, y tế, giáo dục, văn hóa…
Việt Nam đang nỗ lực xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với chủ động, tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng; xác định lấy con người làm trung tâm, là chủ thể, là mục tiêu, là động lực, là nguồn phát triển; không hy sinh tiến bộ và công bằng, an sinh xã hội và môi trường để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần.
Việt Nam đặt mục tiêu phát triển chiến lược đến năm 2030 trở thành quốc gia đang phát triển, có thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao. Trong đó, lấy nội lực là cơ bản, chiến lược, quyết định, lâu dài, ngoại lực là quan trọng, đột phá.
Việt Nam tiếp tục bảm bảo vững chắc quốc phòng, an ninh, giữ vững độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ. Thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hoà bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa dạng hoá, đa phương hóa, là bạn, đối tác tin cậy, là thành viên tích cực, có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế.
Việt Nam phát triển nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, theo hướng "dân tộc, khoa học, đại chúng", văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, văn hóa còn thì dân tộc còn, văn hóa soi đường cho quốc dân đi.
Tại Diễn đàn, Thủ tướng Chính phủ tự hào cho biết, sau gần 4 thập kỷ đổi mới, mở cửa và hội nhập, Việt Nam đã đạt được những thành tựu quan trọng có ý nghĩa lịch sử. Quy mô nền kinh tế đạt 409 tỷ USD; thu nhập bình quân đầu người trên 4.100 USD (năm 2022). Nằm trong 40 nền kinh tế lớn nhất thế giới, xếp thứ 32 trong top 100 giá trị thương hiệu quốc gia mạnh trên thế giới; top 20 nước dẫn đầu về kim ngạch thương mại (năm 2022 đạt 732,5 tỷ USD); đã ký kết 16 Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới với trên 60 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có những thị trường lớn nhất trên thế giới và ngày càng đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, các chuỗi cung ứng. Đặc biệt, Việt Nam đã có quan hệ đối tác chiến lược với 5 nước ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc; quan hệ đối tác toàn diện, đối tác chiến lược và đối tác chiến lược toàn diện với hầu hết các nước G7, G20…
Năm 2023, nền kinh tế Việt Nam tiếp tục đạt được những kết quả đáng khích lệ; tình hình KTXH tiếp tục có nhiều điểm sáng trên các lĩnh vực với kết quả "tháng sau tốt hơn tháng trước, quý sau tốt hơn quý trước". Kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát, tăng trưởng được thúc đẩy, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm. Đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân được nâng lên. Với những kết quả trên, Thủ tướng cho rằng Việt Nam là nơi trú ẩn an toàn trước cơn bão, trong bối cảnh kinh tế thế giới có nhiều rủi ro như hiện nay.
Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết thời gian tới, Việt Nam tiếp tục tái cơ cấu nền kinh tế theo hướng phát triển nhanh, bền vững; tập trung phát triển những lĩnh vực mới nổi, xu thế của thế giới như đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ. Trong quá trình đó, tiếp tục giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, phát triển hạ tầng kinh tế-xã hội…
Việc Việt Nam và Nhật Bản nâng cấp quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện là nền tảng chính trị quan trọng để tiếp tục mở rộng không gian hợp tác trong những lĩnh vực mới mà hai bên có thế mạnh. Việt Nam cần sự hỗ trợ từ phía Nhật Bản, trong đó có các doanh nghiệp, tiếp tục hợp tác, hỗ trợ trong công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; hỗ trợ về tài chính với lãi suất ưu đãi; hỗ trợ về chuyển giao công nghệ tiên tiến, quản trị hiện đại; góp ý xây dựng, hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách.
Thủ tướng cũng đề nghị phía Nhật hỗ trợ Việt Nam đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và Việt Nam sẽ cung ứng nguồn nhân lực cho các đối tác. Cùng với đó, đẩy mạnh hợp tác giữa các địa phương; thúc đẩy giao lưu nhân dân và hợp tác văn hóa. Thủ tướng đồng thời kêu gọi các doanh nghiệp Nhật Bản tiếp tục đến đầu tư và thành công tại Việt Nam, thu được kết quả ngày càng cao hơn, thành công của nhà đầu tư cũng là thành công của Việt Nam.
Tiếp tục hợp tác, hỗ trợ quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa
Sau Diễn đàn Kinh tế Việt Nam - Nhật Bản, chiều cùng ngày, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã hội đàm cùng Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio tại Phủ Thủ tướng Nhật Bản. Đây là cuộc hội đàm thứ sáu của Thủ tướng hai nước trong 2 năm qua và là lần thứ hai trong năm 2023.
Trên tinh thần "tình cảm, chân thành, tin cậy, thực chất, hiệu quả", hai nhà lãnh đạo đã trao đổi ý kiến và nhất trí sẽ cùng phối hợp chặt chẽ, chỉ đạo sát sao các bộ, ngành để cụ thể hóa các nội dung tại Tuyên bố chung về việc nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng tại châu Á và trên thế giới vừa được Lãnh đạo cấp cao hai nước thông qua cuối tháng 11 vừa qua.
Hai nhà Lãnh đạo chia sẻ nhận thức chung về việc cùng củng cố sự tin cậy chính trị, tăng cường giao lưu, tiếp xúc cấp cao thường niên qua các kênh Đảng, Chính phủ, Quốc hội… Hai Thủ tướng cũng khẳng định tăng cường hợp tác thực chất, hiệu quả trong lĩnh vực quốc phòng thông qua triển khai hiệu quả các thỏa thuận hợp tác đã ký kết.
Hai Thủ tướng đánh giá cao những tiến triển tích cực trong nhiều dự án hợp tác kinh tế trọng điểm giữa hai nước thời gian qua cũng như việc tổng giá trị vốn vay ODA trong năm 2023 lần đầu vượt 100 tỷ Yên kể từ năm 2017; khẳng định tiếp tục tăng cường liên kết kinh tế giữa hai nước, thúc đẩy hợp tác bảo đảm an ninh kinh tế; nhất trí thành lập nhóm điều phối chung giữa hai Chính phủ để thúc đẩy tiến độ và hiệu quả của một số dự án kinh tế đang triển khai giữa hai nước, trong đó có dự án Nhà máy lọc hoá dầu Nghi Sơn.
Tại buổi hội đàm, hai nhà lãnh đạo nhất trí mở rộng hợp tác
trong các lĩnh vực mới chuyển đổi xanh, ứng phó biến đổi khí hậu. Ảnh: VGP/Nhật Bắc
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đề nghị Nhật Bản tiếp tục cung cấp các khoản vay ODA thế hệ mới cho các dự án chiến lược về phát triển hạ tầng giao thông như dự án đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam, đường sắt đô thị, công nghiệp phụ trợ, cụm công nghiệp mới, ứng phó với biến đổi khí hậu, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, y tế… tại Việt Nam; hỗ trợ, tạo điều kiện đưa doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu của doanh nghiệp Nhật Bản trong lĩnh vực sản xuất ô tô, điện tử, thiết bị y tế, dệt may...; thúc đẩy thủ tục kiểm dịch để mở cửa thị trường đối với quả bưởi da xanh Việt Nam và nho Nhật Bản. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng đề nghị Nhật Bản tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi, nới lỏng và tiến tới miễn thị thực cho công dân Việt Nam nhập cảnh Nhật Bản.
Thủ tướng Kishida Fumio khẳng định Nhật Bản mong muốn hai nước cùng phát triển và đóng góp vào phát triển chung của khu vực; sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, hội nhập quốc tế sâu rộng, thực hiện thành công Chiến lược công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Bên cạnh đó, nguồn nhân lực của Việt Nam, bao gồm nguồn nhân lực chất lượng cao và thực tập sinh kỹ năng, là không thể thiếu đối với sự phát triển kinh tế-xã hội của Nhật Bản.
Tại buổi hội đàm, hai nhà lãnh đạo cũng nhất trí mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực chuyển đổi xanh, ứng phó biến đổi khí hậu… thông qua các dự án thiết thực; làm sâu sắc hơn nữa hợp tác đào tạo nguồn nhân lực, nhất là cán bộ quản lý cấp chiến lược, giao lưu văn hóa, giao lưu nhân dân, hợp tác địa phương, du lịch. Cùng với đó, hai nước tiếp tục phối hợp chặt chẽ trên các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm, đóng góp tích cực vào việc duy trì hòa bình, ổn định và phát triển ở khu vực và thế giới; ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn đa phương, tổ chức quốc tế và khu vực./.