Ngày 28/11, Diễn đàn Mua bán-Sáp nhập doanh nghiệp Việt Nam 2023 (M&AVietnam Forum 2023) lần thứ 15 do Báo Đầu tư tổ chức diễn ra tại Trung tâm Hội nghị GEM, Thành phố Hồ Chí Minh. Đây là kênh kết nối cơ hội đầu tư cho các doanh nghiệp, nhà đầu tư trong nước và nước ngoài và cũng là diễn đàn mở của các nhà quản lý, chuyên gia, nhà đầu tư về hoạt động M&A.
Phát biểu tại Diễn đàn, ông Lê Trọng Minh, Tổng biên tập Báo Đầu tư cho biết, sau khi gia nhập WTO, cùng với nỗ lực đẩy mạnh cải cách của Chính phủ để thúc đẩy thu hút đầu tư nước ngoài và hội nhập với nền kinh tế toàn cầu, môi trường giao dịch M&A cũng bắt đầu phát triển mạnh mẽ. Đến đầu những năm 2010, Việt Nam chứng kiến sự gia tăng liên tiếp của hoạt động M&A cả về khối lượng và giá trị giao dịch được thúc đẩy bởi chủ trương đẩy mạnh cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước và mở rộng cánh cửa gia nhập các ngành kinh tế chủ chốt.
Các thương vụ M&A tạm giảm tốc trong các năm 2013-2014 do kinh tế Việt Nam bắt đầu ngấm hậu quả của cuộc khủng hoảng toàn cầu năm 2007, rồi nhanh chóng bắt nhịp trở lại từ năm 2015, đạt đến đỉnh cao vào năm 2017. Từ năm 2022, cùng với xu thế chung của thế giới, hoạt động M&A tại Việt Nam cũng đang rơi vào nhịp điều chỉnh mới.
Thị trường M&A Việt Nam bắt đầu phát triển chuyên nghiệp hơn khi các nhà đầu tư nước ngoài chuyển khuynh hướng đầu tư thăm dò sang tìm kiếm các khoản đầu tư chiến lược lâu dài hơn. Giá trị các thương vụ đạt mức cao kỷ lục, với các thương vụ lớn trải rộng nhiều lĩnh vực khác nhau. Nhiều thương vụ có giá trị lên đến hàng tỷ đô la Mỹ đã diễn ra trong giai đoạn 2015-2021.
Cùng với sự lớn mạnh về quy mô, thị trường M&A Việt Nam cũng đã có sự thay đổi về chất với các công ty trong nước trở nên tự tin và chuyên nghiệp hơn, trong khi nhà đầu tư nước ngoài ngày càng xem Việt Nam là thị trường chiến lược quan trọng trong khu vực.
Diễn đàn M&A Việt Nam 2023: Chung tay cùng thịnh vượng
Theo ông Lê Trọng Minh, kinh tế Việt Nam đang phải trải qua một giai đoạn khó khăn do những tác động kép từ sự bất định bên ngoài và những hạn chế nội tại. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn được coi là một điểm đến hấp dẫn với giới đầu tư quốc tế. Sự chững lại hiện nay chỉ là một động thái tạm thời trong một chu kỳ rộng hơn, với 2023 là một năm thị trường M&A được kỳ vọng sẽ tìm lại cân bằng để tiến tới phát triển bền vững.
Dù còn nhiều ẩn số cần giải đáp, nhưng khả năng phục hồi và tăng tốc trở lại với thị trường M&A Việt Nam trong thời gian tới khá rõ ràng. Nhất là khi xem xét những yếu tố hậu thuẫn mạnh mẽ như việc thực thi các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã tham gia, sự chuyển dịch chuỗi cung ứng toàn cầu, cũng như những lĩnh vực được các nhà đầu tư lớn đặc biệt quan tâm như năng lượng sạch, năng lượng tái tạo, công nghệ, bất động sản, sản xuất xanh và đặc biệt là ngành sản xuất chất bán dẫn, chip…
Bên cạnh đó, nhu cầu về vốn, bí quyết công nghệ và các chiến lược tái cấu trúc của ngày càng nhiều doanh nghiệp Việt Nam cũng hứa hẹn thêm nhiều cuộc kết duyên tốt đẹp trong thời gian tới…
Diễn đàn M&A năm 2023 được tổ chức trong bối cảnh thị trường M&A đang có phần hạ nhiệt. Theo dữ liệu từ KPMG Việt Nam, trong 10 tháng đầu năm 2023 thị trường M&A Việt Nam có 265 giao dịch, đạt giá trị hơn 4,4 tỷ USD, giảm 23% so với cùng kỳ năm trước. Giá trị trung bình các thương vụ đạt 54,5 triệu USD cho thấy sự chuyển hướng của nhà đầu tư sang các khoản đầu tư chiến lược, cần nhiều tiềm lực tài chính hơn.
Riêng thị trường huy động vốn thông qua hình thức chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) ở Đông Nam Á cũng cho thấy sự ổn định, nhưng tổng số vốn IPO huy động chạm mức thấp nhất trong 8 năm qua.
Theo số liệu từ Deloitte (tính đến ngày 15/11/2023), các công ty ở Đông Nam Á đã huy động được khoảng 5,5 tỷ USD thông qua các thương vụ IPO từ đầu năm đến nay, giảm so với mức 7,6 tỷ USD huy động được từ 163 thương vụ IPO trong cả năm 2022. Trong đó, Việt Nam chỉ có 3 thương vụ niêm yết IPO huy động được khoảng 7 triệu USD trong 10,5 tháng đầu năm 2023.
Những điều kiện bất lợi này, cùng với diễn biến giảm điểm của VN-Index kể từ nửa đầu năm 2022, đã khiến những công ty có mong muốn IPO phải trì hoãn kế hoạch và chờ thời điểm thích hợp để niêm yết.
Trong bối cảnh này, hiện Chính phủ đã đưa ra một số biện pháp nhằm kích thích nền kinh tế và nhiều chủ trương nhằm nhằm nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam, củng cố niềm tin của các nhà đầu tư vào năm 2024. Điều này cho thấy khi thị trường khó khăn, sẽ có nhiều doanh nghiệp phải tiến hành hoạt động M&A. Có thể một số doanh nghiệp sẽ có những động thái tích cực, phá băng và sớm đưa thị trường trở lại trạng thái sôi động. Hơn nữa, thời điểm này được cho là cơ hội cho các nhà đầu tư có tiền thực hiện mua các dự án hấp dẫn, với định giá tài sản hợp lý hơn.
Những dấu hiệu trên cho thấy thị trường M&A tại Việt Nam được dự báo vẫn sôi động, nhất là trong bối cảnh nguồn vốn trong nước bị thắt chặt, nhiều doanh nghiệp buộc phải tái cấu trúc, bán bớt tài sản, kêu gọi đầu tư do sức ép về tài chính.
Với chủ đề “Chung tay cùng thịnh vượng”, Diễn đàn thu hút hơn 500 khách tham dự và cùng nhau thảo luận chuyên sâu các cơ hội M&A tại Việt Nam, với 2 phiên thảo luận xoay quanh các chủ đề: Sức bật mới cho thị trường M&A và Cộng hưởng sức mạnh./.
PV