Thị xã Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng được ưu ái với tên gọi “thủ phủ hành tím” nhờ mô hình trồng hành tím thương phẩm được chứng nhận đạt tiêu chuẩn mỗi xã một sản phẩm (OCOP). Hiệu quả từ mô hình trồng hành tím và hành tím hữu cơ không chỉ giúp người nông dân nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống mà còn góp phần phát triển kinh tế nông thôn, đẩy nhanh tiến trình xây dựng nông thôn mới trên quê hương Vĩnh Châu.
Xác định xây dựng nông thôn mới là chương trình đột phá, là nhiệm vụ trọng tâm để phát triển kinh tế - xã hội khu vực nông thôn nói riêng và trên địa bàn nói chung, toàn thể chính quyền và người dân thị xã Vĩnh Châu tin tưởng, tập trung thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp xây dựng nông thôn. Với xuất phát điểm là địa phương có đông đồng bào dân tộc Khmer nhất của Tỉnh, nguồn ngân sách hạn chế, sản xuất nông nghiệp dễ gặp rủi ro nhưng Vĩnh Châu vẫn tập trung ưu tiên nguồn lực phát triển kinh tế nông thôn với các sản phẩm nông nghiệp chủ lực.
Tính đến năm 2023, trên địa bàn 6 xã của thị xã Vĩnh Châu đã thành lập được 28 hợp tác xã nông nghiệp; xây dựng được 5 mô hình liên kết sản xuất tiêu thụ nông sản; đồng thời phát triển các mô hình ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất các sản phẩm chủ lực của địa phương, thu hút được các doanh nghiệp lớn tham gia vào chuỗi sản xuất. Trong đó, hành tím là một trong số các sản phẩm chủ lực, có giá trị kinh tế cao đối với sản xuất nông nghiệp tại thị xã Vĩnh Châu nói riêng và toàn tỉnh Sóc Trăng nói chung. Hiện, sản phẩm Hành tím Vĩnh Châu của Hợp tác xã Hành tím Vĩnh Châu đã tìm được chỗ đứng trên thị trường tiêu thụ và Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý và được trao Giấy chứng nhận sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh.
Sản phẩm hành tím hữu cơ với ưu điểm vượt trội so với sản phẩm trồng thông thường có thể bảo quản được tối đa 6 tháng, cao hơn 2 tháng so với hành được trồng truyền thống, màu sắc và chất lượng vẫn không có sự thay đổi nên được người tiêu dùng ưu tiên lựa chọn, giá bán vì thế cũng cao hơn. Tại thời điểm giá hành tím trên thị trường dao động từ 22.000 - 25.000 đồng/kg, thì sản phẩm hành tím hữu cơ có giá cao hơn gấp 1,5 lần.
Để nâng cao chất lượng củ hành, ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Sóc Trăng đã không ngừng duy trì và nhân rộng mô hình trồng hành hữu cơ gắn với liên kết tiêu thụ. Với mô hình trồng hành tím hữu cơ, người dân được hỗ trợ vốn vay thuộc nguồn vốn Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025 và được chuyển giao các tiến bộ khoa học kỹ thuật trong khâu sản xuất. Với quy trình kỹ thuật, đảm bảo chất lượng ngay từ khâu vào giống giúp nông dân giảm thiểu những tác động bất lợi của yếu tố thời tiết, nhất là việc xây dựng các mô hình trồng hành đạt hiệu quả cao, sản xuất theo hướng sinh học... nên năng suất hành tím những năm gần đây thường cao hơn năm trước, qua đó, giúp cho nông dân tăng lợi nhuận, giảm chi phí đầu tư và đảm bảo được khâu tiêu thụ hiệu quả, ổn định.
Điển hình tại rẫy hành của ông Ong Phến ở ấp Âu Thọ A, xã Vĩnh Hải, thị xã Vĩnh Châu, nhờ có sự am hiểu về quy trình canh tác hữu cơ và áp dụng một cách bài bản hơn so với thời gian đầu tiếp cận và sử dụng hoàn toàn phân bón hữu cơ, vi sinh, trong 2 năm trở lại đây, năng suất thu hoạch năm sau luôn cao hơn năm trước. Mặc dù vụ hành tím sớm trải qua nhiều đợt mưa dầm, nhưng rẫy hành tím hữu cơ của gia đình ông vẫn cứng cây và phát triển tốt, năng suất đạt cao hơn đến 20%.
Niên vụ 2022-2023, thị xã Vĩnh Châu trồng được trên 5.000 ha hành tím; đầu năm 2023 có 1.800 ha đã được thu hoạch, năng suất bình quân đạt từ 18-20 tấn/1 ha, tăng 3-5 tấn/ha. Trong năm, bà con trồng hành thương phẩm ở thị xã Vĩnh Châu khá phấn khởi, bởi giá hành tím của niên vụ năm nay cao gần gấp đôi so với niên vụ hành năm 2021-2022, năng suất mỗi 1.000 m2 tăng từ 300-500 kg so với vụ trước; quá trình canh tác ít sâu bệnh nên chi phí đầu tư giảm.
Điều quan trọng là phần lớn diện tích trồng hành tím tại thị xã Vĩnh Châu đã được bao tiêu từ trước khi thu hoạch, đem lại tâm lý phấn khởi, an tâm cho người nông dân. Đặc biệt, mô hình trồng hành tím hữu cơ được kỳ vọng cải thiện chất lượng sản phẩm theo quy trình canh tác sạch, an toàn; góp phần gia tăng chất lượng và tính cạnh tranh của sản phẩm.
Việc doanh nghiệp trực tiếp đồng hành cùng bà con nông dân thực hiện quy trình canh tác hữu cơ sẽ là một giải pháp hữu hiệu để tìm lại “giá trị thực” cho cây trồng đặc trưng trên đồng đất Vĩnh Châu. Quy trình này không chỉ giúp khôi phục lại chất lượng củ hành tím mà còn từng bước xây dựng thương hiệu và mở ra cơ hội cho củ hành tím Vĩnh Châu gia nhập thị trường quốc tế để nâng cao giá trị thu nhập cho người nông dân.
Có thể thấy, những chính sách thiết thực từ Chương trình xây dựng nông thôn mới được triển khai kịp thời tại thị xã Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng đã tạo điều kiện giúp người dân phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập, thoát nghèo bền vững. Từ đó góp phần thay đổi diện mạo nông thôn Vĩnh Châu nói riêng và Sóc Trăng nói chung, điểm tô thêm cho bức tranh nông thôn mới chung của cả nước./.
Thu Hiền - Trịnh Diệp