Trình bày báo cáo tại phiên họp Chính phủ thường kỳ và Hội nghị Chính phủ với các địa phương diễn ra ngày 30/9/2023, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, kinh tế vĩ mô tháng Chín và 09 tháng đầu năm 2023 cơ bản ổn định và tiếp tục duy trì chuyển biến tích cực. Nền kinh tế dần lấy lại đà tăng trưởng, quý sau tăng nhanh hơn quý trước, tháng sau tích cực hơn tháng trước; và đạt kết quả quan trọng trên nhiều lĩnh vực.
Kinh tế -xã hội tiếp tục phục hồi khả quan, tạo động lực phát triển bền vững
Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, tình hình kinh tế -xã hội tháng Chín và 09 tháng đầu năm 2023 tiếp tục phục hồi khả quan và đạt chuyển biến tích cực hơn qua từng tháng, từng quý. Tốc độ tăng trưởng kinh tế phục hồi tích cực, quý sau cao hơn quý trước: GDP quý I tăng 3,28%, quý II tăng 4,05%, quý III tăng 5,33%; tính chung 9 tháng tăng 4,24%, thuộc nhóm nước tăng trưởng cao trong khu vực và thế giới.
Kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 9 tăng 3,66% so với cùng kỳ năm trước, bình quân 09 tháng tăng 3,16%, thấp hơn nhiều mục tiêu đề ra (khoảng 4,5%).
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng phát biểu tại phiên họp
Thị trường tiền tệ cơ bản ổn định; mặt bằng lãi suất tiếp tục giảm, lãi suất tiền gửi và cho vay mới bình quân đã giảm khoảng 1,0% so với cuối năm 2022; điều hành tỷ giá phù hợp với diễn biến thị trường; bảo đảm an toàn hệ thống ngân hàng. Thu ngân sách nhà nước 09 tháng ước đạt 75,5% dự toán, trong khi miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất 152,5 nghìn tỷ đồng và dự kiến cả năm sẽ đạt dự toán thu.
Xuất nhập khẩu tiếp tục xu hướng tích cực, xuất khẩu tháng 9 tăng 4,6%, nhập khẩu tăng 2,6% so với cùng kỳ; tính chung 9 tháng xuất siêu 21,68 tỷ USD (cùng kỳ là 6,9 tỷ USD). An ninh năng lượng (điện, xăng, dầu), an ninh lương thực được bảo đảm. Thị trường lao động phục hồi tốt, cơ bản bảo đảm cân đối cung cầu lao động (lực lượng lao động tăng 760.000 người so với cùng kỳ).
Các ngành, lĩnh vực chủ yếu phục hồi, phát triển ổn định, đặc biệt là lĩnh vực công nghiệp tiếp tục tăng trở lại, giá trị tăng thêm toàn ngành công nghiệp quý III tăng 4,57% (quý II tăng 0,95%, quý I giảm 0,75%), trong đó công nghiệp chế biến, chế tạo tăng 5,61%.
Khu vực dịch vụ duy trì mức tăng khá cao, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tháng 9 tăng 2,4% so với tháng trước và 7,5% so với cùng kỳ; tính chung 9 tháng tăng 9,7%. Khách quốc tế đạt 8,9 triệu lượt, gấp 4,6 lần cùng kỳ (vượt kế hoạch năm 2023).
Nông nghiệp tiếp tục khẳng định vai trò là bệ đỡ của nền kinh tế; lúa gạo được mùa được giá; đàn lợn tăng 4,2%; sản lượng gỗ tăng 3,3%; sản lượng thủy sản tăng 2,1% so với cùng kỳ.
Đầu tư được thúc đẩy mạnh mẽ, trở thành một động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội quý I tăng 3,6%; quý II tăng 5,6%; quý III tăng 7,6%; tính chung 9 tháng tăng 5,9%. Vốn đầu tư của khu vực Nhà nước quý I tăng 11,5%; quý II tăng 13,5%; quý III tăng 18,7%; tính chung 9 tháng tăng 15,1%. Đặc biệt, giải ngân vốn đầu tư công 9 tháng đạt trên 363.000 tỷ đồng, bằng 51,38% kế hoạch, cao hơn cùng kỳ (46,7%) và số tuyệt đối cao hơn khoảng 110.000 tỷ đồng. Tổng vốn FDI đăng ký 9 tháng đạt 20,21 tỷ USD, tăng 7,7% so với cùng kỳ. Vốn FDI thực hiện đạt 15,91 tỷ USD, tăng 2,2%.
Phát triển doanh nghiệp tiếp tục xu hướng tích cực. Số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và tái gia nhập thị trường tháng 9 đạt gần 18,5 nghìn doanh nghiệp, tăng 12% so với cùng kỳ năm trước; tính chung 09 tháng đạt trên 165,2 nghìn doanh nghiệp, tăng 1,2%.
Các vấn đề liên quan đến thể chế, pháp luật, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh được tập trung hoàn thiện; xử lý quyết liệt, hiệu quả nhiều vấn đề tồn đọng, vướng mắc; đẩy mạnh đầu tư các dự án đường cao tốc liên vùng, công trình hạ tầng chiến lược, tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng cả trong ngắn hạn, trung và dài hạn.
Công tác an sinh xã hội, bảo đảm đời sống người dân được chú trọng. Các lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch, thông tin tuyên truyền tiếp tục được quan tâm, đẩy mạnh. Công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế được triển khai đồng bộ, toàn diện, hiệu quả. Các chương trình đối ngoại cấp cao của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước được tổ chức chu đáo, thành công, đạt nhiều kết quả cụ thể, thiết thực; ngoại giao kinh tế được đẩy mạnh; duy trì quan hệ đối ngoại thuận lợi, môi trường hòa bình, ổn định cho phát triển; uy tín và vị thế quốc tế của đất nước tiếp tục được củng cố và nâng lên.
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng cho biết, dù kinh tế -xã hội có sự phục hồi tích cực, tuy nhiên, khó khăn, thách thức đặt ra còn lớn, phụ thuộc nhiều vào xu hướng, bối cảnh chung toàn cầu, nên khó có thể chuyển biến nhanh trong ngắn hạn; tạo rủi ro, sức ép lên điều hành tăng trưởng, ổn định kinh tế vĩ mô, tỷ giá, các cân đối lớn về ngân sách, đầu tư, tiêu dùng, an sinh xã hội... Do đó, cần tiếp tục chỉ đạo, điều hành quyết liệt, chủ động, nhịp nhàng, chặt chẽ, đồng bộ các chính sách, cả ngắn hạn và dài hạn, tranh thủ thời gian, tận dụng mọi cơ hội để tạo bứt phá ngay trong nội tại nền kinh tế, thúc đẩy các động lực mới về kinh tế xanh, tăng trưởng xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn... nhằm phục hồi tăng trưởng nhanh và bền vững.
Ba kịch bản tăng trưởng quý IV và cả năm 2023
Trên cơ sở kết quả 9 tháng, dự báo bối cảnh, tình hình thế giới, trong nước thời gian tới, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đưa ra các kịch bản tăng trưởng quý IV và cả năm 2023.
Kịch bản 1: Tăng trưởng kinh tế cả năm khoảng 5,0%, quý IV cần tăng 7,0% (quý IV năm 2022 tăng 5,92%).
Kịch bản 2: Tăng trưởng kinh tế cả năm khoảng 5,5%, quý IV cần tăng 8,8%.
Kịch bản 3: Tăng trưởng kinh tế cả năm khoảng 6%, quý IV cần tăng 10,6%.
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, tăng trưởng quý IV phụ thuộc nhiều vào tốc độ phục hồi sản xuất công nghiệp, nhất là công nghiệp chế biến, chế tạo; sự gia tăng nhu cầu tại các thị trường xuất khẩu lớn, chủ lực của Việt Nam, hoạt động du lịch, tiêu dùng trong nước trong dịp cuối năm và cận kề Tết Nguyên đán 2024, là cơ sở để xuất khẩu, thị trường trong nước tăng trưởng nhanh hơn.
Các kịch bản đặt ra đều rất khó khăn, thách thức, yêu cầu sự chủ động, nỗ lực, quyết tâm cao của các cấp, ngành, địa phương triển khai các giải pháp, chính sách thúc đẩy mạnh tăng trưởng, phát huy hiệu quả mọi nguồn lực, tranh thủ tối đa thời cơ, cơ hội từ cả bên ngoài và bên trong nền kinh tế để phấn đấu đạt kết quả tăng trưởng cao nhất trong quý IV, đặc biệt là tạo đà cho năm 2024 và các năm tiếp theo.
Nhiệm vụ, giải pháp trong thời gian tới
Về nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm thời gian tới, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, các Bộ, ngành, địa phương cần tiếp tục đẩy mạnh thực hiện hiệu quả, thực chất, toàn diện, nhất quán các Nghị quyết, Kết luận của Đảng, Quốc hội, Nghị quyết số 01/NQ-CP, 105/NQ-CP, Chương trình phục hồi và phát triển KT-XH, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; chủ động ứng phó, thích ứng với tình hình, xử lý công việc theo thẩm quyền; hỗ trợ hiệu quả các động lực tăng trưởng về xuất khẩu, đầu tư, tiêu dùng trong nước, gắn với giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn, an sinh xã hội; siết chặt kỷ luật, kỷ cương; đẩy mạnh thực hiện các giải pháp trong trung và dài hạn, 03 đột phá chiến lược...
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tham mưu, kiến nghị nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm thời gian tới của từng Bộ, cơ quan; trong đó, lưu ý một số nhiệm vụ, giải pháp như chuẩn bị chu đáo, tổ chức thực hiện các công việc, bảo đảm tiến độ, chất lượng các nội dung phục vụ Hội nghị Trung ương 8, Kỳ họp thứ 6 của Quốc hội; tiếp tục triển khai nhanh, hiệu quả các chủ trương, chính sách của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, các Luật, Nghị quyết được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 5.
Tập trung tổ chức, thực thi một cách quyết liệt, tổng thể và đồng bộ từ tất cả các cấp, ngành, địa phương các giải pháp, chính sách đã ban hành để hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, các ngành, lĩnh vực, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, đặc biệt là các chính sách về thuế, phí, tiền tệ, thương mại, đầu tư. Tập trung thúc đẩy phát triển hiệu quả thị trường trong nước. Hỗ trợ doanh nghiệp khai thác hiệu quả thị trường nội địa. Thúc đẩy phát triển du lịch bền vững, tăng cường quảng bá, xúc tiến du lịch trong nước, thu hút khách du lịch quốc tế; phát triển các sản phẩm du lịch mới, giá trị gia tăng cao.
Tranh thủ tối đa cơ hội, xu hướng phục hồi của các thị trường để đẩy mạnh xuất khẩu. Kịp thời thông tin về thị trường, hỗ trợ doanh nghiệp đáp ứng nhanh, kịp thời các tiêu chuẩn mới của nước đối tác xuất khẩu, đẩy mạnh xuất khẩu các nhóm hàng chủ lực; hỗ trợ doanh nghiệp thông quan hàng hóa qua cửa khẩu Trung Quốc, thực hiện chính ngạch, đặc biệt là các nhóm hàng nông sản. Tạo thuận lợi hoá thương mại, thúc đẩy phát triển dịch vụ logistics, qua đó giảm chi phí, nâng cao năng lực cạnh tranh cho hàng xuất khẩu.
Huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực trong và ngoài nước cho đầu tư phát triển. Tập trung hoàn thiện cơ chế, chính sách thu hút đầu tư trong bối cảnh thuế tối thiểu toàn cầu; tăng cường xúc tiến, thu hút dự án FDI có quy mô lớn, công nghệ cao, nhất là trong các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, điện tử, bán dẫn, Hydrogen; tập trung giải quyết vướng mắc, nhất là về cơ chế, chính sách ưu đãi, thủ tục pháp lý, mặt bằng... để đẩy nhanh triển khai dự án đầu tư tại Việt Nam.
Triển khai quyết liệt, kịp thời, hiệu quả hơn nữa các giải pháp để tăng khả năng tiếp cận vốn tín dụng cho doanh nghiệp, người dân trong đó có gói tín dụng 120 nghìn tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội, các giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển thị trường bất động sản theo Nghị quyết số 33/NQ-CP.
Theo dõi chặt chẽ tình hình thị trường bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp, chủ động ứng phó với các diễn biến, yếu tố rủi ro có thể phát sinh; phát huy hiệu quả sàn giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, nghiên cứu thành lập sàn giao dịch bất động sản...
Tiếp tục tập trung xử lý các ngân hàng yếu kém, dự án, doanh nghiệp thua lỗ, kém hiệu quả. Phát huy cao nhất hiệu quả nguồn lực đầu tư của tập đoàn, tổng công ty nhà nước để góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Tiếp tục đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công; kịp thời giải quyết khó khăn, vướng mắc về cung ứng vật liệu xây dựng (đất, cát, đá…), chuyển mục đích sử dụng đất rừng, giải phóng mặt bằng… để đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm, quan trọng quốc gia, cao tốc liên vùng; rà soát, đầu tư hoàn thiện các tuyến đường gom, nút giao kết nối để phát huy tối đa hiệu quả các tuyến cao tốc đã đưa vào khai thác. Bảo đảm an toàn và tiến độ thi công công trình trong mùa thiên tai, mưa lũ hiện nay.
Bảo đảm tiến độ công tác quy hoạch, triển khai nhanh, hiệu quả Quy hoạch tổng thể quốc gia, Quy hoạch điện VIII và các quy hoạch đã ban hành; phát huy hiệu quả các Hội đồng điều phối vùng, thúc đẩy liên kết vùng gắn với tăng cường xúc tiến đầu tư.
Đẩy mạnh rà soát, sửa đổi, hoàn thiện cơ chế, chính sách, quy định pháp luật, cải cách hành chính, thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Thu hút nguồn lực tài chính xanh, tín dụng xanh ưu đãi để phát triển năng lượng tái tạo, năng lượng mới Hydrogen; xây dựng và phát triển trung tâm tài chính quy mô khu vực và quốc tế tại Việt Nam.
Bảo đảm an sinh xã hội, hỗ trợ người lao động, bảo đảm đời sống người dân. Tiếp tục chú trọng phát triển toàn diện văn hóa, nâng cao chất lượng giáo dục, y tế... Khẩn trương hoàn thiện, trình cấp có thẩm quyền Chương trình mục tiêu quốc gia về chấn hưng, phát triển văn hóa, xây dựng con người Việt Nam. Tăng cường quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường. Bảo đảm vững chắc quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội; tăng cường hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả./.
Thu Hường