Sau khi hoàn thành chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới (NTM) tại 139/139 xã, Hải Phòng đã bắt tay ngay vào thực hiện xây dựng NTM kiểu mẫu. Sau gần 3 năm triển khai, nhiều cách làm mới, hiệu quả được triển khai tạo được đồng thuận cao trong Nhân dân. Kết quả, ngày 15/6/2023, UBND Thành phố đã có Quyết định 1646/QĐ-UBND về việc công nhận 14 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu thuộc 4 huyện An Dương, Cát Hải, An Lão và Thuỷ Nguyên.
Làm giao thông nông thôn ở xã Đại Đồng, huyện Kiến Thụy
Cụ thể, các xã này đã hoàn thành các tiêu chí xây dựng NTM kiểu mẫu theo quy định tại Bộ Tiêu chí xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025 và được công nhận đợt này, gồm các xã: An Hòa, Đặng Cương, Đồng Thái, Quốc Tuấn (An Dương); Xuân Đám (Cát Hải); Tân Dân, Chiến Thắng (An Lão); Gia Minh, Gia Đức, Kênh Giang, Liên Khê, Lưu Kiếm, Thủy Đường, Hòa Bình (Thủy Nguyên). Theo Phó chánh Văn phòng Điều phối Nông thôn mới Hải Phòng - Phạm Đức Duyễn, từ năm 2020, TP. Hải Phòng bắt đầu triển khai xây dựng NTM kiểu mẫu thí điểm tại 8 xã. Sau quá trình triển khai và rút kinh nghiệm, Thành phố xây dựng kế hoạch mở rộng triển khai thêm 14 xã xây dựng NTM kiểu mẫu (thực hiện trong giai đoạn 2021 – 2022) và 35 xã (thực hiện trong giai đoạn 2022 – 2023). Như vậy, đến nay (tháng 6/2023) đã có 14/57 xã đã “về đích” đúng lộ trình.
Ông Nguyễn Đức Thọ, Phó chủ tịch UBND TP. Hải Phòng cho biết: “Việc triển khai Chương trình xây dựng NTM của thành phố hiện đang đi rất đúng hướng. TP. Hải Phòng là một trong những địa phương được đánh giá cao trong việc huy động nguồn lực để xây dựng NTM”. Trong đó, Thành phố tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và ưu tiên nguồn lực đầu tư cho các xã NTM kiểu mẫu. Nếu như giai đoạn xây dựng NTM, mỗi xã được Thành phố đầu tư từ 18 đến 25 tỷ đồng thì khi xây dựng NTM kiểu mẫu, bình quân mỗi xã được đầu tư 125 tỷ đồng. Điểm đặc biệt, nguồn lực này chủ yếu tập trung đầu tư vào nâng cấp đường giao thông, hệ thống chiếu sáng và môi trường. Nhiều địa phương khi đến tìm hiểu, học tập kinh nghiệm xây dựng NTM kiểu mẫu ở Hải Phòng đều đánh giá cao cách làm hiệu quả này của Thành phố.
Đường giao thông nông thôn ở các xã NTM kiểu mẫu tiệm cận tiêu chí đô thị
Cùng với sự hỗ trợ của Thành phố ở những khâu khó, người dân nông thôn cũng góp sức, chung tay cùng địa phương xây dựng NTM kiểu mẫu. Với cơ chế “Nhà nước hỗ trợ đầu tư xây dựng công trình, hỗ trợ vật kiến trúc, nhân dân hiến đất để mở rộng đường”, trong 2 năm (2020- 2021), các địa phương đã vận động 4.730 hộ dân (bình quân 591 hộ/xã) hiến tặng 125.724 m2 đất (bình quân 15.715 m2/xã) để đầu tư các công trình nông thôn mới kiểu mẫu, giải toả vật kiến trúc của 4.322 hộ dân (bình quân 540 hộ/xã), với tổng kinh phí hỗ trợ vật kiến trúc là 161,757 tỷ đồng và triển khai xây dựng hoàn thành 200 công trình.
Có thể nói, chương trình xây dựng NTM kiểu mẫu tạo nên phong trào sâu rộng, có sức lôi cuốn, nhận được sự đồng thuận ủng hộ cao từ người dân. Sau gần 3 năm triển khai, chương trình NTM kiểu mẫu bước đầu đem lại hiệu quả thiết thực: Giao thông thuận lợi, diện mạo nông thôn có biến chuyển tích cực theo hướng sáng, xanh, văn minh, hiện đại, đời sống nhân dân không ngừng được cải thiện và nâng lên. Đến thăm xã Tiên Thắng (huyện Tiên Lãng), bất cứ ai cũng đều thích thú với những con đường làng nông thôn mới với bê tông phẳng lì. Toàn xã có 31 km giao thông được cứng hoá, trong đó có trên 20 công trình giao thông với chiều rộng mặt đường từ 3,5m - 12m. Tất cả các con đường trong thôn được chính quyền và người dân chung tay trồng hoa, chăm sóc và giữ gìn vệ sinh môi trường tạo nên những tuyến đường hoa rực rỡ sắc màu. Việc mở rộng đường sá không chỉ làm cho bộ mặt làng quê khang trang, văn minh sạch đẹp, làm giá trị đất đai tăng lên mà việc đi lại, giao thương, vận chuyển hàng hóa nông sản thuận lợi hơn trước.
Người dân xã Tiên Thắng, huyện Tiên Lãng chung tay trồng hoa, chăm sóc
và giữ gìn vệ sinh môi trường các tuyến đường
Còn tại xã Xuân Đám (huyện Cát Hải), một trong 14 xã được công nhận đạt chuẩn NTM kiểu mẫu năm 2023, việc triển khai xây dựng NTM kiểu mẫu được triển khai bài bản. Trên cơ sở quy hoạch chung xây dựng đến năm 2030 và kế hoạch thực hiện giai đoạn 2020 - 2025, Xã có định hướng để người dân phát triển kinh tế bền vững, kết hợp hài hoà giữa giữ gìn bảo vệ môi trường với nuôi trồng, khai thác thuỷ sản và du lịch sinh thái. Đặc biệt, để phát triển du lịch một cách bền vững, Xã đã thực hiện không hình thành khu kinh doanh, dịch vụ, không có khu chăn nuôi, không có khu giết mổ, không có khu nuôi trồng thuỷ sản; không có rác thải rắn nguy hại trên địa bàn xã. Đất cây xanh sử dụng công cộng tại điểm dân cư nông thôn 5m2/người. Đến nay, có 7 mô hình du lịch sinh thái cộng đồng homestay được người dân đầu tư, khai thác giải quyết công ăn việc làm cho một bộ phận người dân trên địa bàn. Năm 2022 thu nhập bình quân đầu người trên địa bàn xã đạt 70,5 triệu đồng/người/năm.
Mô hình homestay tại xã Xuân Đám, huyện Cát Hải. Ảnh Vĩnh Quân
Từ kết quả ấn tượng đạt được trong giai đoạn 2022- 2023, Thành phố tiếp tục triển khai đầu tư xây dựng NTM kiểu mẫu tại 35 xã thuộc các huyện An Dương, An Lão, Thuỷ Nguyên, Vĩnh Bảo, Tiên Lãng, Kiến Thuỵ. Tuy nhiên, đến tháng 6/2023, tiến độ triển khai các dự án đầu tư xây dựng ở các xã đang chậm, khối lượng thi công trung bình ước đạt 71% kế hoạch, các huyện mới giải ngân đạt đạt 95% kế hoạch vốn đầu tư công năm 2022 và 13,44% kế hoạch vốn đầu tư công năm 2023. Vì vậy, để hoàn thành xây dựng NTM kiểu mẫu vào năm 2025, lãnh đạo Thành phố đã chỉ đạo các địa phương, đơn vị cần rà soát, rút kinh nghiệm, nhân rộng cách làm hay, mô hình hiệu quả, chỉ đạo các sở, ngành chức năng tích cực phối hợp với các địa phương còn chậm tiến độ để giải quyết, tháo gỡ vướng mắc, khó khăn. Cụ thể, Sở Công Thương phối hợp với bên tư vấn, Công ty Điện lực Hải Phòng giải quyết vướng mắc trong việc di chuyển cột điện (để mở rộng đường); Sở Tài nguyên và Môi trường phải tạo điều kiện chỉnh lý giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thẩm định đất hành lang, đất của các hộ bị thu hồi hết diện tích; Ban quản lý dự án các huyện tổ chức triển khai các công trình bảo đảm mỹ, kỹ thuật. Đối với các địa phương hiện gặp khó khăn về GPMB, để đẩy nhanh tiến độ, lãnh đạo địa phương quyết liệt chỉ đạo các ban, ngành đoàn thể chính trị, xã hội vào cuộc, huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc tập trung cao cho công tác vận động, tuyên truyền GPMB…
Trịnh Long