Cách đây 19 năm, ngày 20/9/2004, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 990/QĐ-TTg, lấy ngày 13/10 hằng năm là "Ngày Doanh nhân Việt Nam". Đây cũng là ngày mà vào năm 1945 Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi thư cho giới công thương Việt Nam, nhấn mạnh đến vai trò của giới doanh nhân và mối liên hệ chặt chẽ giữa sự thịnh vượng của doanh nghiệp với sự phát triển của đất nước. Kể từ năm 2004, ngày 13/10 đã trở thành Ngày Tết Doanh nhân, là ngày các doanh nhân tập hợp lại và cùng suy ngẫm mình đã làm được gì và cần tiếp tục làm gì để giúp cho nền kinh tế quốc dân thịnh vượng, để thúc đẩy Việt Nam sớm sánh vai các cường quốc năm châu.
Việt Nam có đội ngũ doanh nhân không ngừng phát triển cả về số lượng và chất lượng. Hiện cả nước có gần 900.000 doanh nghiệp đang hoạt động, khoảng 14.400 hợp tác xã và hơn 5 triệu hộ kinh doanh, khu vực doanh nghiệp đóng góp hơn 60% GDP, khoảng 30% tổng số lao động đang làm việc. Với số lượng doanh nghiệp như hiện nay, Việt Nam có đội ngũ doanh nhân là lãnh đạo doanh nghiệp đã đạt con số 2 tới 3 triệu người, nếu tính tất cả những người làm kinh doanh, những hộ kinh doanh cá thể thì đội ngũ doanh nhân có thể đạt tới 10 triệu người. Các doanh nghiệp, doanh nhân có mặt ở hầu hết các địa phương, ngành nghề, lĩnh vực sản xuất, kinh doanh tạo một nguồn nhân lực đặc biệt, đóng vai trò quan trọng trong thực hiện công nghiệp hoá, HĐH, xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ và hội nhập của nước Việt Nam thời kỳ mới.
Cùng với sự tăng lên về số lượng, đội ngũ doanh nhân và cộng đồng doanh nghiệp còn trưởng thành cả về chất lượng. Năng lực quản trị, trình độ kiến thức, kỹ năng kinh doanh và chuyên môn của doanh nhân Việt Nam ngày càng nâng cao, năng lực và khả năng hội nhập quốc tế cũng có bước tiến rõ nét. Nhiều doanh nghiệp, doanh nhân đã gây được tiếng vang, khẳng định giá trị thương hiệu vươn tầm ra khu vực và thế giới, góp phần đưa thương hiệu Việt ra toàn cầu và nâng cao vị thế nước ta trên trường quốc tế. Đồng thời thể hiện vai trò quan trọng trong phát triển các ngành nghề, kinh tế - xã hội địa phương, dẫn dắt doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nước cùng phát triển.
Trong bối cảnh mới, nhiều tấm gương, doanh nghiệp đã chủ động thích ứng, đổi mới sáng tạo, đón bắt xu hướng, tham gia các ngành kinh tế mới tạo giá trị mới, động lực mới cho tăng trưởng kinh tế. Một số tập đoàn, doanh nghiệp lớn đã chủ động chuyển đổi, đầu tư mạnh mẽ vào các ngành công nghiệp mới AI, chip bán dẫn, hydrogen như: FPT, Viettel, PVN hay Tập đoàn Green Solutions với dự án sản xuất hydro xanh từ nguồn năng lượng tái tạo đầu tiên tại Việt Nam. Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp khu vực tư nhân đã tiên phong đổi mới mô hình kinh doanh theo hướng xanh, tuần hoàn, tiêu biểu như: Vinamilk, Vĩnh Hoàn, Việt Nam Food…, qua đó đóng góp tích cực vào quá trình hiện thực hoá mục tiêu Net Zero của Chính phủ vào năm 2050.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính trò chuyện với các doanh nhân
tại buổi gặp mặt đại diện giới doanh nhân Việt Nam ngày 11/10/2023
Bên cạnh hoạt động sản xuất kinh doanh, đội ngũ doanh nhân Việt Nam ngày càng ý thức và quan tâm xây dựng đạo đức, văn hoá kinh doanh, thể hiện trách nhiệm xã hội thông qua việc chăm lo ngày càng tốt hơn cho người lao động, tích cực tham gia các chương trình xóa đói, giảm nghèo, đền ơn đáp nghĩa, chương trình vì cộng đồng, hỗ trợ nhân dân khắc phục hậu quả thiên tai, góp phần tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Điều đáng ghi nhận là trong các thời điểm khó khăn khi đất nước đối mặt với thiên tai, dịch bệnh, nhất là trong cuộc chiến chống đại dịch Covid-19 vừa qua, đội ngũ doanh nghiệp, doanh nhân nêu cao tinh thần chia sẻ, đồng hành cùng đất nước, vượt qua khó khăn, tự lực, tự cường, hỗ trợ lẫn nhau, nỗ lực thích ứng linh hoạt để duy trì sản xuất kinh doanh, tạo việc làm cho người lao động. Đồng thời, phát huy truyền thống "chia ngọt, sẻ bùi", "tương thân, tương ái", cộng đồng doanh nhân, doanh nghiệp có nhiều hoạt động hỗ trợ người dân, cộng đồng xã hội, đóng góp lớn vào Quỹ Vaccine phòng, chống COVID-19 và ủng hộ vật tư, trang thiết bị y tế cho các địa phương, thể hiện tinh thần trách nhiệm, nghĩa cử cao đẹp của doanh nghiệp, doanh nhân Việt Nam với đất nước, với Nhân dân.
Quá trình lớn mạnh của cộng đồng doanh nghiệp và doanh nhân trong thời gian qua luôn có sự đồng hành, sát cánh của Quốc hội, Chính phủ bằng việc triển khai nhiều giải pháp nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, doanh nhân phát triển; tiếp tục đẩy mạnh thực hiện 3 đột phá chiến lược (về thể chế, hạ tầng và nhân lực), giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, tạo môi trường kinh doanh thông thoáng, lành mạnh, giảm chi phí cho doanh nghiệp với tinh thần "hạ tầng thông suốt, chính sách thông thoáng, điều hành thông minh".
Ngày 10/10/2023 mới đây, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thay mặt Bộ Chính trị ký ban hành Nghị Quyết 41-NQ/TW về xây dựng và phát huy vai trò đội ngũ doanh nhân Việt Nam trong thời kỳ mới với những nội dung rất mới về quan điểm, định hướng và giải pháp phát triển của đội ngũ doanh nhân Việt Nam trong giai đoạn tiếp theo. Nghị quyết 41 là kim chỉ nam để các doanh nhân xác định hướng đi mà ở đó thấy rõ hơn trách nhiệm vinh quanh nhưng cũng rất nặng nề trong bối cảnh mới.
Thời gian tới, kinh tế thế giới và tình hình quốc tế được dự báo tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường với nhiều khó khăn, thách thức mới; tình hình trong nước khó khăn, thách thức tiếp tục nhiều hơn là thời cơ thuận lợi, do quy mô nền kinh tế còn khiêm tốn, độ mở của nền kinh tế cao, sức chống chịu với những cú sốc từ bên ngoài còn hạn chế, nhất là những vấn đề nổi lên phát sinh đột xuất; nền kinh tế của nước ta chịu tác động kép từ những yếu tố bất lợi bên ngoài, đồng thời, những hạn chế, bất cập nội tại kéo dài nhiều năm, sẽ bộc lộ rõ hơn trong khó khăn. Trước tình hình đó, Chính phủ sẽ tổ chức triển khai hiệu quả Nghị quyết 41-NQ/TW của Bộ Chính trị, tập trung vào 8 nhóm nhiệm vụ, giải pháp:
Thứ nhất, tiếp tục ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, ổn định được các cân đối lớn của nền kinh tế. Giữ vững độc lập, chủ quyền, an ninh, trật tự xã hội để cộng đồng yên tâm sản xuất kinh doanh, mở rộng thị trường; tạo công ăn việc làm cho người lao động, góp phần đảm bảo an sinh xã hội. Đẩy mạnh đối ngoại và hội nhập, hợp tác quốc tế, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển, thu hút đầu tư.
Thứ hai, tiếp tục đẩy mạnh cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh công bằng, thông thoáng, bình đẳng và minh bạch; bãi bỏ các rào cản, quy định về điều kiện kinh doanh không cần thiết, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, xây dựng nền kinh tế số, Chính phủ số, xã hội số, công dân số.
Thứ ba, tiếp tục tháo gỡ những điểm nghẽn trong huy động nguồn lực, sản xuất kinh doanh; tiếp tục tạo thuận lợi, tăng tiếp cận tín dụng cho người dân, doanh nghiệp; hướng tín dụng vào các lĩnh vực ưu tiên, động lực tăng trưởng; tạo dựng và củng cố niềm tin, tâm lý, cảm hứng kinh doanh; với phương châm "Lấy người dân, doanh nghiệp là trung tâm, là chủ thể và là mục tiêu, động lực, nguồn lực cho sự phát triển".
Thứ tư, thúc đẩy phát triển mạnh mẽ các loại thị trường, an toàn, lành mạnh, minh bạch như: thị trường vốn, bất động sản, lao động đặc biệt là thị trường lao động chất lượng cao nhằm đáp ứng yêu cầu chuyển dịch cơ cấu kinh tế phát triển theo hướng dựa trên chất lượng, hiệu quả, dựa vào đổi mới sáng tạo.
Thứ năm, Chính phủ yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương rà soát lại các vướng mắc khó khăn hiện nay của các doanh nghiệp; có kế hoạch xử lý kịp thời, hiệu quả, giải quyết dứt điểm các vướng mắc đã tồn tại từ lâu gây cản trở cho hoạt động của doanh nghiệp.
Thứ sáu, thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công để nguồn vốn này thực sự trở thành động lực quan trọng cho tăng trưởng kinh tế, không chỉ trong ngắn hạn, mà cả trong trung và dài hạn. Lấy đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư, đặc biệt thúc đẩy đầu tư của các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước, các doanh nghiệp tư nhân vừa và lớn để tạo động lực dẫn dắt, lan tỏa, tạo cơ hội để kích hoạt đầu tư của các doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Thứ bảy, đẩy mạnh triển khai có hiệu quả và thực chất Luật Hỗ trợ Doanh nghiệp nhỏ và vừa, thúc đẩy ứng dụng mạnh mẽ khoa học công nghệ, xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo; tăng cường kết nối cung - cầu lao động, đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia, khơi dậy nội lực, khuyến khích mạnh mẽ sự phát triển của doanh nghiệp trong nước, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghiệp chế tạo, công nghệ cao, công nghiệp công nghệ thông tin, hình thành các chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị trong nước và quốc tế.
Thứ tám, tăng cường triển khai hiệu quả các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp sớm phục hồi và hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới mô hình kinh doanh dựa trên xu thế chuyển đổi số, chuyển đổi năng lượng, chuyển đổi xanh, các mô hình kinh doanh bao trùm, tuần hoàn…
Những giải pháp trên khẳng định Đảng, Nhà nước luôn là điểm tựa và luôn tin tưởng đội ngũ doanh nhân Việt Nam; luôn đồng hành, sát cánh, chia sẻ với cộng đồng doanh nghiệp để xây dựng và phát triển cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân hùng mạnh và đoàn kết, từ đó cùng nắm bắt cơ hội mới, vận hội mới, nâng cao năng lực nội sinh, góp phần vào xây dựng một Việt Nam hùng cường và thịnh vượng, nhân dân hạnh phúc, ấm no./.
P.V