Sau 76 năm kể từ ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi thi đua ái quốc (11/6/1948), đất nước ta đã và đang phát động nhiều phong trào thi đua trên tất cả các lĩnh vực, tạo nên sức mạnh vật chất và tinh thần to lớn, cổ vũ động viên Nhân dân cả nước, khơi dậy lòng yêu nước thương dân, ý chí tự lực, tự cường, huy động hiệu quả sức người, sức của, sức mạnh của Nhân dân vượt qua mọi khó khăn, thách thức, gian khổ, làm nên thắng lợi vẻ vang của cách mạng Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Thi đua yêu nước đã trở thành truyền thống quý báu, một tài sản vô giá, một nét đẹp văn hóa đậm đà bản sắc của dân tộc Việt Nam ta. Điển hình như phong trào "Mỗi người làm việc bằng hai vì miền Nam ruột thịt" được phát động từ lời hiệu triệu của Chủ tịch Hồ Chí Minh vào năm 1964, phong trào "3 sẵn sàng", "5 xung phong", "3 đảm đang"... đã góp phần quan trọng vào sự nghiệp bảo vệ độc lập, chủ quyền, giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.
Trong thời kỳ hòa bình, đổi mới, các phong trào "Cả nước chung tay xây dựng nông thôn mới", "Nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi", "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư" và gần đây là "Cả nước đoàn kết, chung sức đồng lòng thi đua phòng, chống và chiến thắng đại dịch COVID-19", "Đẩy mạnh phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại và thực hành tiết kiệm, chống lãng phí"… đã tạo động lực, truyền cảm hứng, phát huy nội lực cho xây dựng, phát triển đất nước, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, chăm sóc, bảo vệ sức khỏe cho Nhân dân.
Phát động tốt các phong trào thi đua yêu nước, Việt Nam đã trở thành một hình mẫu về xóa đói, giảm nghèo, thực hiện các mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ, phát triển đất nước, khôi phục và hàn gắn vết thương chiến tranh. Đặc biệt luôn quan tâm và có nhiều chủ trương, chính sách hỗ trợ người nghèo, đối tượng yếu thế, phát triển kinh tế - xã hội ở các vùng khó khăn, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào các dân tộc thiểu số; có hàng chục triệu hộ nghèo đã thoát nghèo, nhiều hộ có cuộc sống trung bình, khá giả; nhiều địa bàn nghèo thoát khỏi tình trạng khó khăn, một số địa bàn đạt chuẩn nông thôn mới. Việt Nam đã hoàn thành sớm mục tiêu Thiên niên kỷ của Liên Hợp Quốc về xoá đói, giảm nghèo, được cộng đồng quốc tế đánh giá là điểm sáng về giảm nghèo trên thế giới. Kết quả này khẳng định ý chí, quyết tâm cao của toàn Đảng, cả hệ thống chính trị, của toàn quân và toàn dân ta trong công cuộc xoá đói, giảm nghèo, thể hiện tính ưu việt và bản chất tốt đẹp của chế độ ta, không hy sinh công bằng, tiến bộ xã hội, không hy sinh an sinh xã hội, không hy sinh môi trường để chạy theo tăng trưởng đơn thuần.
Việc hỗ trợ nhà ở cho gia đình có công, hộ nghèo, hộ cận nghèo là việc làm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, thể hiện trách nhiệm và đạo lý "Đền ơn đáp nghĩa" và "Thương người như thể thương thân", góp phần mang lại mái ấm tình thương cho người bị thiên tai, hỏa hoạn, biến đổi khí hậu, cho người nghèo, người yếu thế để không ai bị bỏ lại phía sau. Với nhiều chương trình, đề án hỗ trợ nhà ở cụ thể, đặc biệt là 3 Chương trình mục tiêu quốc gia, từ năm 2011 đến nay, ngân sách nhà nước và xã hội hóa đã hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà ở cho 820.000 hộ gia đình người có công, hộ nghèo trong cả nước; Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp đã hỗ trợ xây dựng nhà ở đại đoàn kết cho 670.000 hộ nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn.
Theo kết quả rà soát của các bộ, ngành, địa phương, số hộ nghèo, cận nghèo cần hỗ trợ về nhà ở hiện nay là trên 315.000 hộ; các địa phương đang nỗ lực triển khai để đến hết năm 2025 hỗ trợ nhà ở cho khoảng 145.000 hộ nghèo, cận nghèo (theo chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, cận nghèo trên địa bàn các huyện nghèo và hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo vùng dân tộc thiểu số và miền núi thuộc 3 Chương trình mục tiêu quốc gia).
Cũng trong thời gian qua, nhiều địa phương đã có những cách làm sáng tạo, huy động nguồn lực lớn của Nhà nước và Nhân dân để xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, hộ cận nghèo như tỉnh Điện Biên đã xóa 5.000 căn, Nghệ An đã xóa trên 5.600 căn; các bộ ngành Trung ương, doanh nghiệp cùng tích cực tiên phong trong xóa nhà tạm, nhà dột nát, nhất là Bộ Công an, Bộ Quốc phòng… Tuy nhiên, đến nay vẫn còn khoảng 170.000 hộ nghèo, hộ cận nghèo chưa thuộc đối tượng hỗ trợ, phải sống trong những căn nhà tạm, nhà dột nát, một bộ phận người dân còn thiếu hạ tầng thiết yếu, các dịch vụ xã hội cơ bản như nước sạch, điện, phủ sóng truyền thông, y tế, giáo dục...
Để hỗ trợ các hộ nghèo có nhà ở ổn định, an toàn, từng bước nâng cao mức sống, góp phần giảm nghèo bền vững, cả hệ thống chính trị, toàn xã hội, toàn dân cần chung tay có hành động cụ thể để giải quyết dứt điểm nhà tạm, nhà dột nát cho các hộ nghèo, hộ cận nghèo và người có khó khăn về nhà ở để toàn dân được hưởng thành quả của độc lập tự do, thành quả của quá trình đổi mới của đất nước.
Nghị quyết số 42-NQ/TW ngày 24/01/2023, của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng chính sách xã hội, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới đã đặt ra mục tiêu đến năm 2030 (kỷ niệm 100 năm ngày thành lập Đảng) "xoá bỏ hoàn toàn tình trạng nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, hộ cận nghèo, người dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai, biến đổi khí hậu".
Cụ thể hóa Nghị quyết 42, tại Phiên họp Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương ngày 10/8/2023, Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương đã quyết định phát động phong trào thi đua cả nước chung tay "xóa nhà tạm, nhà dột nát" trong năm 2025 và ngay sau đó là sự chuẩn bị khẩn trương của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương và các bộ ngành, địa phương.
Mới đây, ngày 13/4/2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Chủ tịch Hội đồng Thi đua – Khen thưởng Trung ương đã phát động phong trào thi đua cả nước chung tay “xóa nhà tạm, nhà dột nát” trong năm 2025 với mục tiêu là vận động xây dựng, sửa chữa 170.000 căn nhà cho hộ nghèo, hộ cận nghèo trên cả nước từ nay đến hết năm 2025. Đây là sự kiện quan trọng có ý nghĩa nhân văn, sâu sắc trong không khí cả nước đang thi đua sôi nổi hướng tới kỷ niệm 49 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước và 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ "lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu".
Đây là sẽ cuộc tổng khởi công mạnh mẽ, không chỉ thể hiện sự quyết tâm, đồng lòng của cả hệ thống chính trị, của toàn dân, mà đòi hỏi sự nỗ lực vươn lên từ chính các hộ nghèo, với tinh thần Điện Biên Phủ, đoàn kết để chiến thắng đói nghèo. Nhà nước hỗ trợ, cộng đồng giúp đỡ cùng hộ gia đình tham gia đóng góp để xây dựng nhà ở.
Ngày 13/4/2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Chủ tịch Hội đồng Thi đua – Khen thưởng Trung ương
phát động phong trào thi đua cả nước chung tay “xóa nhà tạm, nhà dột nát” trong năm 2025
Để tạo khí thế thi đua sôi nổi và triển khai hiệu quả Phong trào xóa nhà tạm, nhà dột nát, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đề nghị các cấp, các ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị, người dân và doanh nghiệp trong cả nước phát huy tính chủ động, sáng tạo, linh hoạt, trách nhiệm với cộng đồng xã hội, nhất là với người nghèo, tập trung thực hiện tốt mục tiêu phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước trong năm 2025. Thủ tướng yêu cầu phát huy các nguồn lực của nhà nước, của xã hội, doanh nghiệp và của toàn dân; phát huy truyền thống, văn hóa, tinh hoa tốt đẹp của dân tộc về tinh thần tương thân tương ái "là lành đùm lá rách", "lá rách đùm lá rách hơn" để có đủ nguồn lực thực hiện thành công mục tiêu đề ra. Đồng thời thực hiện 3 bảo đảm là: (i) Bảo đảm các quy định, cơ chế, chính sách phù hợp, hiệu quả để thực hiện chương trình; (ii) Bảo đảm không hình thức, màu mè, công trình phải có chất lượng và đúng đối tượng thụ hưởng; (iii) Bảo đảm sử dụng hiệu quả các nguồn lực, công khai minh bạch, chống tiêu cực, lãng phí, tham nhũng.
Phong trào xóa nhà tạm, nhà dột nát sẽ đa dạng hóa nguồn lực, có tính toàn dân, toàn diện, rộng khắp, bao trùm. Dù ngân sách còn khó khăn, Chính phủ khẳng định vẫn dành một nguồn lực đáng kể cho thực hiện các chính sách an sinh xã hội. Trung ương sẽ dành nguồn vốn ngân sách theo các Chương trình, đề án hỗ trợ về nhà ở cho người dân, nhất là 03 Chương trình mục tiêu quốc gia, các dự án hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo. Bên cạnh đó, Thủ tướng kêu gọi “mọi người dân, doanh nghiệp, ai có gì góp nấy, ai có công góp công, ai có của góp của, ai có nhiều góp nhiều, ai có ít góp ít, tạo phong trào, xu thế vì người nghèo, vì phong trào xóa nhà tạm, nhà dột nát”.
Thời gian triển khai không dài, trong bối cảnh nguồn lực hạn hẹn, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các ban, bộ, ngành Trung ương, các cấp ủy, tổ chức Đảng, chính quyền địa phương tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý có hiệu quả các nguồn lực để hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo; đồng thời triển khai đồng bộ các giải pháp để hỗ trợ người dân có công ăn, việc làm, sinh kế, không chỉ thoát nghèo và tiến tới có cuộc sống ấm no, đủ đầy hơn. Tiếp tục rà soát, đánh giá, thực hiện có hiệu quả 03 Chương trình mục tiêu quốc gia, các dự án hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo thuộc Chương trình. Nghiên cứu thành lập Quỹ chung tay "xóa nhà tạm, nhà dột nát" trên phạm vi cả nước; có tổ chức lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện phù hợp, có hiệu quả.
Tin tưởng rằng, với sự chung tay góp sức, đồng lòng, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp, người dân, Phong trào thi đua cả nước chung tay "xóa nhà tạm, nhà dột nát" sẽ lan tỏa rộng khắp trong xã hội, cộng đồng với tinh thần toàn dân, toàn diện, chung sức đồng lòng vì người nghèo và sẽ thành công tốt đẹp, đạt hiệu quả thực chất, vì cuộc sống ấm no, hạnh phúc của Nhân dân, vì đất nước hùng cường, thịnh vượng./.
P.V