|
Doanh nghiệp có vị trí đặc biệt quan trọng của nền kinh tế, là bộ phận chủ yếu tạo ra tổng sản phẩm trong nước (GDP). Những năm gần đây, hoạt động của doanh nghiệp đã có bước phát triển mạnh mẽ, góp phần giải phóng và phát triển sức sản xuất, huy động và phát huy nội lực vào phát triển kinh tế xã hội, góp phần quyết định vào phục hồi và tăng trưởng kinh tế, tăng kim ngạch xuất khẩu, tăng thu ngân sách và tham gia giải quyết có hiệu quả các vấn đề xã hội như: Tạo việc làm, xoá đói, giảm nghèo... Doanh nghiệp là yếu tố quan trọng, quyết định đến chuyển dịch các cơ cấu lớn của nền kinh tế quốc dân như: Cơ cấu nhiều thành phần kinh tế, cơ cấu ngành kinh tế, cơ cấu kinh tế giữa các vùng, địa phương. |
Trong nhiều năm qua, doanh nghiệp đã đóng góp trên 60% vào kết quả tăng trưởng kinh tế của cả nước, khoảng 30% tổng số lao động đang làm việc. Riêng đối với Hải Phòng, khu vực doanh nghiệp đã đóng góp trên 70% vào kết quả tăng trưởng kinh tế Hải Phòng, khoảng trên 40% tổng số lao động đang làm việc.
Trong giai đoạn 2016-2020, thành phố đã thu hút được nhiều tập đoàn kinh tế lớn, sử dụng công nghệ hiện đại đầu tư vào các lĩnh vực chế biến chế tạo, sản xuất sản phẩm có giá trị kinh tế cao như: Tập đoàn LG (Hàn Quốc) đầu tư vào Tổ hợp nhà máy sản xuất linh kiện điện tử hiện đại; Tập đoàn Vingroup đầu tư và hoàn thành đưa vào sử dụng Nhà máy sản xuất ô tô Vinfast… tạo sự chuyển biến trong tái cấu trúc lại ngành công nghiệp của thành phố, khẳng định Hải Phòng là trung tâm công nghiệp lớn của cả nước.
Để phục vụ công tác quản lý, điều hành, đánh giá và dự báo tình hình kinh tế – xã hội, lập chính sách, kế hoạch phát triển của toàn bộ nền kinh tế và từng địa phương; phục vụ tính chỉ tiêu Tổng sản phẩm trong nước (GDP), Tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (GRDP) năm 2022, các chỉ tiêu thống kê khác thuộc Hệ thống tài khoản quốc gia và các chỉ tiêu thống kê của các chuyên ngành kinh tế; biên soạn "Sách Trắng Doanh nghiệp năm 2023" và “Sách Trắng Hợp tác xã năm 2023”; cập nhật cơ sở dữ liệu làm dàn mẫu của các cuộc điều tra thống kê về doanh nghiệp, ngày 07/3/2023, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê đã ban hành Quyết định số 270/QĐ-TCTK, ban hành Phương án điều tra doanh nghiệp năm 2023.
Cùng với cả nước, Cục Thống kê thành phố Hải Phòng (viết gọn là Cục Thống kê) tiến hành điều tra từ ngày 01/4/2023 trên phạm vi toàn thành phố đối với các doanh nghiệp, hợp tác xã/liên hiệp hợp tác xã (gọi chung là doanh nghiệp) có hoạt động sản xuất kinh doanh thuộc tất cả các ngành trong Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam (VSIC 2018) trừ 3 ngành: ngành O - Hoạt động của Đảng Cộng sản, tổ chức chính trị - xã hội, quản lý nhà nước, an ninh quốc phòng, bảo đảm xã hội bắt buộc; ngành U - Hoạt động của các tổ chức và cơ quan quốc tế; ngành T - Hoạt động làm thuê các công việc trong các gia đình, sản xuất sản phẩm vật chất và dịch vụ tự tiêu dùng của hộ gia đình (do đối tượng điều tra không phát sinh trong các ngành này).
Đến nay, Cục Thống kê Thành phố Hải Phòng đã và đang tích cực chuẩn bị cho công tác triển khai điều tra Doanh nghiệp năm 2023, cơ bản thành phố Hải Phòng đã sẵn sàng cho cuộc điều tra doanh nghiệp năm 2023 trên địa bàn thành phố.
Theo kết quả rà soát, đến thời điểm tháng 12/2022, số lượng doanh nghiệp đang hoạt động trên địa bàn thành phố là 22.592 doanh nghiệp. Trong đó, doanh nghiệp đến từ khu vực ngoài nhà nước có số lượng lớn nhất với 21.779 doanh nghiệp, chiếm 96,40% tổng số doanh nghiệp; doanh nghiệp khu vực nhà nước có 85 doanh nghiệp, chiếm 0,38%; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài có 728 doanh nghiệp, chiếm 3,22%.
Đây là khối lượng doanh nghiệp khá lớn phải triển khai thu thập thông tin kịp thời, đầy đủ, đảm bảo chất lượng thông tin. Để có căn cứ và lập danh sách điều tra đảm bảo đầy đủ, không sót đối tượng điều tra, Cục Thống kê đã phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư rà soát danh sách doanh nghiệp được cấp mã số thuế mới trong năm 2022 trên địa bàn thành phố. Cùng với đó, Cục Thống kê đã ban hành Hướng dẫn số 56/HD-CTK triển khai công tác rà soát toàn bộ danh sách doanh nghiệp điều tra năm 2023 trên địa bàn toàn thành phố, các thông tin được bổ sung cập nhật đầy đủ như: Tên doanh nghiệp, thông tin điện thoại, Email, địa chỉ..... giúp điều tra viên tiếp cận doanh nghiệp tốt hơn.
Để thực hiện đúng tiến độ cuộc điều tra, Cục Thống kê đã xây dựng Kế hoạch số 01/KH-CTK về việc Điều tra doanh nghiệp năm 2023; ban hành Quyết định số 01/QĐ-CTK về việc thành lập Tổ Thường trực chỉ đạo điều tra doanh nghiệp năm 2023 nhằm giúp Cục Trưởng Cục Thống kê chỉ đạo, tổ chức thực hiện cuộc điều tra doanh nghiệp 2023 trên địa bàn thành phố theo đúng Phương án, Kế hoạch điều tra của Tổng cục Thống kê và Cục Thống kê thành phố Hải Phòng.
Trong triển khai Điều tra doanh nghiệp năm 2023, lực lượng điều tra viên đóng vai trò quan trọng, Cục Thống kê đã tuyển chọn trên 200 ĐTV và được tập huấn chuyên sâu kỹ năng nghiệp vụ và có trình độ năng lực sử dụng thành thạo chương trình phần mềm kê khai thông tin trực tuyến.
Năm 2023 là năm thứ tư công tác thu thập thông tin trong điều tra doanh nghiệp được thực hiện bằng phương pháp điều tra trực tuyến, doanh nghiệp tự cung cấp thông tin vào bảng hỏi điện tử trên website. Đây là bước cải tiến đột phá tạo thuận lợi cho doanh nghiệp chủ động cung cấp thông tin, tiết kiệm thời gian, công sức.
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện thu thập thông tin do doanh nghiệp tự cung cấp thông tin, trong thực tế phần lớn số lượng doanh nghiệp hiện nay trên địa bàn thành phố là doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, vì vậy hạ tầng công nghệ thông tin của doanh nghiệp còn thiếu và yếu; cán bộ kế toán của doanh nghiệp thay đổi thường xuyên, mặc dù đã từng tham gia điều tra doanh nghiệp. Mặt khác, điều tra doanh nghiệp là một trong những cuộc điều tra khó, phạm vi rộng, nhiều chỉ tiêu phức tạp; nhất là hiện nay công tác điều tra đều do kế toán doanh nghiệp tự kê khai, trong khi nhiều kế toán chưa hiểu sâu về nghiệp vụ thống kê nên đã ảnh hưởng phần nào đến công tác kiểm tra, hoàn thiện phiếu. Trong quá trình triển khai thu thập thông tin, có một số doanh nghiệp không sẵn sàng hợp tác để cung cấp thông tin, điều tra viên phải mất rất nhiều thời gian và công sức để thuyết phục doanh nghiệp tự điền thông tin vào phiếu điều tra cũng như kiểm tra, xác minh và hỗ trợ hoàn thiện phiếu điều tra.
Để khắc phục những khó khăn nêu trên và thực hiện thành công Điều tra doanh nghiệp năm 2023 với kết quả cao nhất, Cục Thống kê TP. Hải Phòng tập trung triển khai thực hiện theo các bước sau:
Một là, sử dụng đồng bộ nhiều hình thức tuyên truyền, phổ biến thông tin về Luật Thống kê nói chung và Điều tra doanh nghiệp 2023 nói riêng. Phối hợp với một số cơ quan báo chí, Đài Phát thanh và Truyền hình Hải Phòng đưa tin và đăng bài về cuộc điều tra; tuyên truyền trên bảng LED, trang Web, Fanpage của Cục Thống kê nhằm truyền tải thông tin tới các doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp nâng cao trách nhiệm của mình trong thực hiện tự cung cấp thông tin;
Hai là, công tác hướng dẫn, cầm tay chỉ việc sau tập huấn nghiệp vụ cho điều tra viên các cấp được chuẩn bị kỹ lưỡng, nội dung có trọng tâm, trọng điểm để giúp điều tra viên nắm bắt tốt nhất các nội dung của phiếu hỏi và quy trình thực hiện trên phần mềm thu thập thông tin. Triển khai bằng nhiều hình thức và linh hoạt như: Trực tuyến, video clip hướng dẫn nghiệp vụ; Email, Zalo của cá nhân kế toán, các đại lý thuế, Hội kế toán Thuế;
Ba là, phối hợp với các ngành chuyên môn như Cục Thuế thành phố, UBND cấp huyện, Chi cục Thuế quận, huyện, khu vực đăng nội dung điều tra lên Cổng thông tin của đơn vị và gửi thông tin đề nghị doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ cung cấp thông tin; kiểm tra việc chấp hành nghĩa vụ cung cấp thông tin của doanh nghiệp…
Đối với cấp quận, huyện, Chi cục trưởng Chi cục Thống kê trực tiếp chỉ đạo cuộc điều tra như xây dựng kế hoạch, tuyển chọn, phân công nhiệm vụ cho điều tra viên theo danh sách doanh nghiệp được giao, chịu trách nhiệm về tổ chức thực hiện cuộc điều tra trên địa bàn và báo cáo đầy đủ với Tổ Thường trực chỉ đạo của thành phố.
Với sự chỉ đạo và hướng dẫn nghiệp vụ của Tổng cục Thống kê, sự quan tâm tạo điều kiện của lãnh đạo Thành phố; sự phối hợp chặt chẽ của các Sở, ngành, đơn vị, địa phương liên quan trên địa bàn thành phố Hải Phòng, ủng hộ tích cực và trách nhiệm của cộng đồng doanh nghiệp Hải Phòng, chắc chắn sẽ thực hiện thành công Điều tra doanh nghiệp năm 2023./.
Hoàng Xuân An
Phó TP phụ trách phòng Thống kê Kinh tế - Cục Thống kê TP. Hải Phòng