Điều tra doanh nghiệp là cuộc điều tra quan trọng thuộc Chương trình điều tra thống kê quốc gia được ngành Thống kê thực hiện hằng năm. Kết quả điều tra ngoài việc dùng để biên soạn các chỉ tiêu thống kê về tình hình, kết quả sản xuất kinh doanh (SXKD) của doanh nghiệp (DN), hợp tác xã (HTX), còn dùng để biên soạn 2 ấn phẩm rất quan trọng hằng năm là Sách Trắng Doanh nghiệp và Sách Trắng Hợp tác xã.
Thực hiện phương án Điều tra DN năm 2024 ban hành theo Quyết định số 638 ngày 17/7/2023 của Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê, cuộc Điều tra DN năm nay tiếp tục thu thập thông tin các tập đoàn, tổng công ty, DN, HTX và các chi nhánh hạch toán độc lập nhằm mục đích: Phục vụ công tác quản lý, điều hành, đánh giá và dự báo tình hình kinh tế - xã hội, lập chính sách, kế hoạch phát triển của toàn bộ nền kinh tế và từng địa phương; Phục vụ tính chỉ tiêu Tổng sản phẩm trong nước (GDP), Tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (GRDP) năm 2023, các chỉ tiêu thống kê khác thuộc Hệ thống tài khoản quốc gia và các chỉ tiêu thống kê của các chuyên ngành kinh tế; Biên soạn "Sách Trắng Doanh nghiệp năm 2024" và “Sách Trắng Hợp tác xã năm 2024”; Cập nhật cơ sở dữ liệu làm dàn mẫu của các cuộc điều tra thống kê về doanh nghiệp và đáp ứng nhu cầu của các đối tượng dùng tin khác.
Điều tra doanh nghiệp năm 2024 được tiến hành trên phạm vi 63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đối với các doanh nghiệp có hoạt động sản xuất kinh doanh thuộc tất cả các ngành trong Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam (VSIC 2018) trừ 3 ngành: Ngành O - Hoạt động của Đảng Cộng sản, tổ chức chính trị - xã hội, quản lý nhà nước, an ninh quốc phòng, bảo đảm xã hội bắt buộc. Ngành U - Hoạt động của các tổ chức và cơ quan quốc tế; Ngành T - Hoạt động làm thuê các công việc trong các gia đình, sản xuất sản phẩm vật chất và dịch vụ tự tiêu dùng của hộ gia đình.
Điều tra doanh nghiệp năm 2024 thu thập các thông tin về:
- Thông tin nhận dạng: Thông tin định danh của đơn vị điều tra; ngành hoạt động sản xuất, kinh doanh; loại hình doanh nghiệp; cơ sở trực thuộc của doanh nghiệp;
- Thông tin về lao động và thu nhập của người lao động: Số lao động; thu nhập của người lao động;
- Thông tin về kết quả, chi phí sản xuất kinh doanh: Kết quả hoạt động, chi phí sản xuất kinh doanh; vốn đầu tư; sản lượng sản xuất của sản phẩm; tiêu dùng năng lượng; các chỉ tiêu thống kê chuyên ngành trong Hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia phân tổ theo Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam và Hệ thống ngành sản phẩm Việt Nam;
- Thông tin về hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu dịch vụ của doanh nghiệp.
Đây là cuộc điều tra thực hiện điều tra toàn bộ kết hợp với điều tra chọn mẫu, sử dụng phương pháp điều tra gián tiếp thông qua hình thức thu thập thông tin trực tuyến qua phiếu điều tra trực tuyến web-form.
Năm 2024, Điều tra Doanh nghiệp có một số điểm mới, góp phần nâng cao hiệu quả và tính chính xác của dữ liệu thu thập. Đó là, cải tiến nội dung và giải thích chi tiết bảng hỏi, giúp các doanh nghiệp dễ dàng nắm bắt yêu cầu và cung cấp thông tin chính xác; bổ sung thông tin lao động là người nước ngoài, phản ánh bức tranh đa dạng của thị trường lao động Việt Nam trong thời kỳ hội nhập. Bên cạnh đó, Điều tra DN năm 2024 thu thập bổ sung một số thông tin phục vụ biên soạn các chỉ tiêu liên quan đến tài khoản quốc gia, góp phần hoàn thiện hệ thống thống kê quốc gia, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội; điều tra thêm 2 phiếu chuyên ngành, nhằm nâng cao độ sâu và chi tiết của dữ liệu thu thập, phục vụ tốt hơn cho công tác quản lý và hoạch định chính sách.
Do tính chất quy mô không giống nhau nên các địa phương trong cả nước có thời gian tiến hành điều tra khác nhau. Cụ thể, tại 2 thành phố lớn là Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, thời gian tiến hành điều tra dài nhất, từ ngày 01/4 đến hết ngày 31/7. Đối với các tỉnh, thành phố có số lượng doanh nghiệp từ 5.000 doanh nghiệp trở lên, thời gian tiến hành từ ngày 01/4 đến hết ngày 30/6; Các tỉnh, thành phố còn lại thời gian tiến hành chỉ từ ngày 01/4 đến hết ngày 30/5.
Điều tra doanh nghiệp năm 2024 là cuộc điều tra quy mô lớn và có nhiều nội dung chuyên sâu. Các thông tin thu thập của cuộc điều tra này bao trùm toàn bộ các thông tin về tình hình sản xuất kinh doanh của các tập đoàn; tổng công ty; doanh nghiệp; hợp tác xã và các chi nhánh hạch toán độc lập trực thuộc doanh nghiệp, giúp tổng hợp nên bức tranh chung về tình hình sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp trên cả nước.
Đây là cuộc điều tra có ý nghĩa quan trọng đối với ngành Thống kê, các nhà nghiên cứu và các nhà hoạch định chính sách. Do đó, ngành Thống kê làm tốt từ công tác chuẩn bị là chọn mẫu, cập nhật danh sách đơn vị điều tra, rà soát danh sách doanh nghiệp tăng mới trong năm 2023; tuyển chọn giám sát viên và điều tra viên thống kê; tập huấn nghiệp vụ và hướng dẫn sử dụng phần mềm cho đến công tác thu thập thông tin; kiểm tra, giám sát.
Từ kinh nghiệm các cuộc điều tra trước, để thực hiện thành công Điều tra DN năm 2024, nội dung cuộc điều tra được tuyên truyền tới các DN, để họ nắm bắt những điểm mới, đặc biệt là xác định đúng ngành sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp cũng như xác định đúng loại hình kinh tế, đúng tình trạng hoạt động của doanh nghiệp mình. Từ đó cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác theo tình hình thực tế tại doanh nghiệp, góp phần vào thực hiện thắng lợi cuộc điều tra, giúp vẽ nên bức tranh toàn diện và chân thực về nền kinh tế Việt Nam.
Công tác kiểm tra, giám sát được thực hiện toàn diện, triệt để ở tất cả các khâu
nhằm bảo đảm chất lượng thông tin Điều tra Doanh nghiệp năm 2024
Tại các Cục Thống kê tỉnh, thành phố, tổ chức tốt tập huấn nghiệp vụ, chỉ đạo các đơn vị liên quan trong Cục phối hợp chặt chẽ để công tác điều tra triển khai được thuận lợi. Các giám sát viên, điều tra viên nghiên cứu kỹ nội dung phiếu hỏi, cách thức thu thập thông tin trong phần mềm điều tra để thực hiện đúng yêu cầu nội dung Phương án.
Nhằm bảo đảm chất lượng của cuộc điều tra, công tác kiểm tra, giám sát được thực hiện toàn diện, triệt để ở tất cả các khâu của cuộc điều tra (việc tổ chức các lớp tập huấn, thu thập thông tin của đơn vị điều tra, số lượng và chất lượng thông tin do đơn vị cung cấp) bằng hình thức trực tuyến trên trang Web điều hành tác nghiệp kết hợp kiểm tra, giám sát trực tiếp công tác tập huấn và thu thập thông tin, nhằm hạn chế tối đa tình trạng DN điền sai thông tin, sai phạm vi, xác định sai mã ngành sản xuất kinh doanh, mã ngành sản phẩm. Để đảm bảo chất lượng thông tin thu thập, công tác kiểm tra giám sát chất lượng phiếu điều tra được thực hiện ngay trong quá trình thu thập thông tin, giám sát viên thường xuyên kiểm tra dữ liệu trên chương trình phần mềm và kịp thời yêu cầu đơn vị điều tra, điều tra viên xác minh hoàn thiện phiếu điều tra khi có sai sót, nhầm lẫn hoặc phát sinh lỗi trong nhập dữ liệu.
Đối với GSV cấp huyện, kiểm tra tiến độ thực hiện điều tra hàng ngày của ĐTV được phân công phụ trách; kiểm tra chất lượng thông tin, thông báo cho ĐTV những thông tin trong phiếu cần kiểm tra, xác minh để hoàn thành phiếu; thông báo cho ĐTV những vấn đề nghiệp vụ cần lưu ý hoặc trả lời những câu hỏi của ĐTV liên quan đến nghiệp vụ và kỹ thuật sử dụng phần mềm; báo cáo với GSV cấp tỉnh về những vấn đề nghiệp vụ phát sinh hoặc những vấn đề kỹ thuật sử dụng phần mềm trong quá trình điều tra để thống nhất thực hiện.
Đối với GSV cấp tỉnh, kiểm tra tiến độ thực hiện điều tra hàng ngày của cấp huyện, ĐTV được phân công phụ trách; kiểm tra chất lượng thông tin trên phiếu điều tra khi chương trình kiểm tra báo lỗi phiếu điều tra của các doanh nghiệp và thông báo tới GSV cấp huyện về những thông tin trong phiếu cần kiểm tra, xác minh lại để hoàn thành phiếu; thông báo cho GSV cấp huyện những vấn đề nghiệp vụ cần lưu ý; trả lời những câu hỏi của GSV cấp huyện liên quan đến nghiệp vụ và kỹ thuật sử dụng phần mềm; báo cáo với GSV cấp Trung ương về những vấn đề nghiệp vụ phát sinh hoặc những vấn đề kỹ thuật sử dụng phần mềm trong quá trình điều tra để thống nhất thực hiện tại địa phương.
Đối với GSV cấp Trung ương, giám sát, kiểm tra tiến độ thực hiện điều tra hàng ngày của các địa phương; kiểm tra chất lượng thông tin trên phiếu điều tra khi chương trình kiểm tra báo lỗi phiếu điều tra của các doanh nghiệp và thông báo tới GSV cấp tỉnh về những thông tin trong phiếu cần kiểm tra, xác minh lại để hoàn thành phiếu; thông báo cho GSV cấp tỉnh những vấn đề nghiệp vụ cần lưu ý, trả lời những câu hỏi của GSV cấp tỉnh liên quan đến nghiệp vụ và kỹ thuật sử dụng phần mềm để thống nhất thực hiện trên toàn quốc.
Làm tốt công tác kiểm tra, giám sát là một trong những yếu tốt quan trọng quyết định sự thành công của Điều tra DN năm 2024, từ đó sẽ cho chúng ta bức tranh toàn cảnh về tình hình sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp trên cả nước./.
Các Cục Thống kê tỉnh, thành phố tiến hành rà soát doanh nghiệp mới thành lập trong năm 2023 tại địa bàn tỉnh, thành phố. Tiến hành xác minh các thông tin chủ yếu có liên quan gồm: Tên doanh nghiệp, địa chỉ, loại hình doanh nghiệp, ngành kinh tế, tình trạng hoạt động của doanh nghiệp và một số thông tin khác để làm cơ sở xác định đơn vị điều tra cho cuộc điều tra doanh nghiệp năm 2024 và phục vụ cho quy trình thực hiện phiếu điều tra web-form (phiếu điều tra trực tuyến). Tổng số đơn vị trong cuộc điều tra doanh nghiệp năm 2024 trên phạm vi cả nước có khoảng 930 nghìn đơn vị điều tra.
Trong cuộc điều tra doanh nghiệp năm 2024, ngành Thống kê huy động khoảng 6480 điều tra viên và 2332 giám sát viên trong khâu thu thập thông tin tại địa bàn. |
B.N