Thực hiện Quyết định số 629/QĐ-TCTK ngày 14/7/2023 của Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê ban hành Phương án Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024, Tỉnh Lạng Sơn đã và đang tích cực triển khai các công việc theo hướng dẫn. Đến nay, các bước chuẩn bị cho Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024 được thực hiện đảm bảo kế hoạch và tiến độ.
Với diện tích tự nhiên hơn 8.310 km2 và đường biên giới 253 km giáp với tỉnh Quảng Tây - Trung Quốc, tỉnh Lạng Sơn có 10 huyện và 01 thành phố (trong đó có 5 huyện biên giới) với 200 đơn vị hành chính cấp xã (gồm 05 phường, 14 thị trấn và 181 xã). Dân số sơ bộ năm 2023 là 807.315 người, trong đó có 84% là đồng bào dân tộc thiểu số... Tỉnh có khoảng 1,4% dân số theo các tôn giáo: Phật giáo, Công giáo, Tin lành...
Triển khai thực hiện Phương án Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024 (ban hành theo Quyết định số 629/QĐ-TCTK ngày 14/7/2023 của Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê), UBND tỉnh Lạng Sơn đã ban hành Quyết định số 1261/QĐ-UBND ngày 11/8/2023 thành lập Tổ công tác Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024, giao Cục trưởng Cục Thống kê là Tổ trưởng Tổ công tác.
Để hoạt động hiệu quả, Cục Thống kê tỉnh đã xây dựng và ban hành Quy chế làm việc và phân công nhiệm vụ cho các thành viên Tổ công tác, trong đó quy định cụ thể về chế độ làm việc, trách nhiệm, quyền hạn, cơ chế phối hợp và phân công nhiệm vụ của Tổ trưởng, Tổ phó và các thành viên. Trên cơ sở chức năng nhiệm vụ của từng ngành để phân công các thành viên đảm nhiệm các nhiệm vụ của Điều tra DSGK 2024 cho phù hợp, đồng thời trong quá trình triển khai có sự phối hợp, chia sẻ nhằm thực hiện tốt các nhiệm vụ, góp phần thành công chung cho Điều tra DSGK 2024.
Cục Thống kê tỉnh Lạng Sơn tổ chức Hội nghị triển khai Phương án điều tra dân số nhà ở giữa kỳ năm 2024
Tỉnh tổ chức 01 hội nghị trực tiếp và trực tuyến hướng dẫn công tác lập bảng kê cho giám sát viên cấp tỉnh, giám sát viên cấp huyện và người lập bảng kê của 422 địa bàn điều tra. Công tác lập bảng kê hộ được tiến hành từ ngày 01/3 - 18/3/2024 với tổng số địa bàn điều tra toàn tỉnh là 442 địa bàn (trong đó: 147 địa bàn phiếu dài và 295 địa bàn phiếu ngắn). Đến nay công tác lập bảng kê cơ bản đã hoàn thành công tác xác định số nhà, số hộ và số nhân khẩu.
Cục Thống kê tỉnh đã xây dựng và ban hành Kế hoạch số 68/KH-CTK ngày 22/02/2024 kiểm tra, giám sát công tác lập bảng kê Điều tra DSGK 2024. Kế hoạch kiểm tra, giám sát đã nêu rõ mục đích, yêu cầu của công tác kiểm tra, giám sát, nội dung, phạm vi, đối tượng, phương pháp thực hiện và có bảng phân công cụ thể; đảm bảo việc kiểm tra, giám sát phải được thực hiện ở cả 02 cấp tỉnh, huyện với mục tiêu kịp thời, chất lượng và hiệu quả.
Căn cứ hướng dẫn của Tổng cục Thống kê và tình hình thực tế của Tỉnh, Cục Thống kê tỉnh Lạng Sơn đã hướng dẫn Chi cục Thống kê cấp huyện tuyển chọn điều tra viên thống kê, giám sát viên cấp huyện và lập kế hoạch tập huấn nghiệp vụ Tổng điều tra. Yêu cầu điều tra viên thống kê được tuyển chọn phải là người có đủ sức khỏe, đủ năng lực thực hiện công việc được giao, có trách nhiệm cao, tham gia tập huấn có kết quả tốt, đồng thời phải có thời gian tham gia điều tra 30 ngày (từ ngày 01/4 - 30/4/2024); có máy tính bảng hoặc điện thoại thông minh; đang sử dụng và sử dụng thành thạo máy tính bảng hoặc điện thoại thông minh để có thể thực hiện phiếu điện tử trong công tác thu thập thông tin; ưu tiên những người đang sinh sống tại địa phương và am hiểu tình hình dân cư trên địa bàn điều tra. Toàn tỉnh đã tuyển chọn được 147 điều tra viên để tập huấn nghiệp vụ điều tra.
Để tiếp tục triển khai hoàn thành tốt cuộc điều tra DSGK năm 2024 trên địa bàn tỉnh, Cục Thống kê tỉnh Lạng Sơn tiếp tục triển khai các công việc khác như:
Đối với công tác tuyên truyền
Xác định rõ công tác tuyên truyền đóng vai trò quan trọng để giúp người dân hiểu được mục đích, ý nghĩa của Điều tra DSGK 2024, từ đó sẽ hợp tác tốt hơn với điều tra viên, cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác cho điều tra viên.
Công tác tuyên truyền Điều tra DSGK 2024 trên địa bàn tỉnh yêu cầu phải được thực hiện thường xuyên, liên tục, trọng tâm, trọng điểm. Nội dung tuyên truyền phong phú, kịp thời, phù hợp với từng đối tượng, địa bàn, thời gian cụ thể, đảm bảo hiệu quả, thiết thực. Vì vậy, Tổ công tác đã huy động tối đa các hình thức tuyên truyền, nhằm đạt hiệu quả cao nhất là sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, các cấp chính quyền, đoàn thể và toàn thể nhân dân. Huy động toàn thể nhân dân tham gia tích cực trong việc cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác cho Điều tra DSGK 2024.
- Tuyên truyền trên các phương tiện truyền thông: Đài Phát thanh và Truyền hình Lạng Sơn đã phát tin về công tác công tác tập huấn lập bảng kê, công tác chuẩn bị, phóng sự phỏng vấn thành viên Tổ công tác cấp tỉnh; Đưa tin công tác tập huấn nghiệp vụ điều tra...
- Tuyên truyền trên Báo Lạng Sơn và ngành Thống kê: Viết tin, bài để đưa tin về công tác tập huấn lập bảng kê, công tác chuẩn bị cho điều tra của tỉnh; Đăng tin, bài về công tác điều tra trên trang web, bảng Led của Cục Thống kê.
- Tuyên truyền tại các nơi công cộng: Trên đường phố, từ ngày 25/3/2024 đến hết 25/4/2024 trên các tuyến phố của thành phố Lạng Sơn treo băng rôn lớn.
- Tuyên truyền tại cấp huyện, xã: UBND cấp huyện, cấp xã cũng đã phối hợp với các cơ quan văn hóa địa phương tuyên truyền cho cuộc điều tra; Tại các huyện, thành phố dự kiến treo băng rôn tuyên truyền trên các tuyến phố chính từ ngày 27/3 đến 25/4/2024. Tại các xã, phường, thị trấn: treo băng rôn, khẩu hiệu ở các vị trí công cộng, dân cư tập trung; Phát các bản tin, hỏi đáp về cuộc điều tra trên loa phát thanh của xã...
- Tuyên truyền khác: Cuộc họp giao ban báo chí của Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy tháng Ba.
Công tác chuẩn bị điều tra
Cục Thống kê tỉnh Lạng Sơn thực hiện cập nhật bảng kê hộ: Từ ngày 22 - 25/3/2024 do UBND cấp xã thực hiện nhằm hoàn thiện danh sách bảng kê hộ đã được lập trong tháng 3/2024. Cập nhật dữ liệu bảng kê lên trang điều hành ngày 25/3/2024. Triển khai thông tin tới các hộ và hẹn ngày phỏng vấn.
Tiếp theo đó, UBND cấp huyện, xã rà soát lại các địa bàn khó tiếp cận, mất ổn định về an ninh, chính trị báo cho Tổ công tác cấp tỉnh lưu ý, bảo đảm cho lực lượng tham gia tại địa phương.
Công tác tập huấn nghiệp vụ điều tra
Toàn tỉnh mở 10 hội nghị tập huấn nghiệp vụ điều tra, Cục Thống kê tỉnh mở 01 hội nghị và 09 huyện (trừ thành phố Lạng Sơn và huyện Cao Lộc).
Thu thập thông tin tại địa bàn điều tra
Theo kế hoạch, tỉnh Lạng Sơn sẽ tiến hành tổ chức Lễ ra quân vào sáng ngày 01/4/2024 tại các huyện, thành phố.
Thực hiện giám sát, kiểm tra, nghiệm thu số liệu ngay trong quá trình điều tra, đồng thời cập nhật thường xuyên tiến độ điều tra.
Theo đánh giá của Tổ công tác Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024, trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn, do trình độ điều tra viên không đồng đều, có sự chênh lệch giữa các vùng, khả năng tiếp thu nghiệp vụ điều tra và trình độ dân trí không đồng đều giữa các vùng miền… đang là những khó khăn đối với việc triển khai nhiệm vụ trên địa bàn Tỉnh.
Mặc dù vậy, với sự nỗ lực và tích cực của các cấp, các ngành của Tỉnh, đặc biệt là sự phối hợp chặt chẽ giữa Tổng cục Thống kê, Cục Thống kê tỉnh Lạng Sơn và các đơn vị liên quan trong triển khai thực hiện cuộc điều tra DSGK năm 2024, tính đến nay công tác triển khai chuẩn bị cho cuộc điều tra trên địa bàn Tỉnh đã hoàn tất.
Một số giải pháp nhằm triển khai hiệu quả công tác điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024 trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn
- Tăng cường công tác kiểm tra giám sát, nắm bắt những khó khăn vướng mắc trong quá trình triển khai cuộc điều tra để có biện pháp tháo gỡ kịp thời.
- Để tạo sự đồng thuận và ủng hộ của nhân dân đối với cuộc điều tra Tổ công tác cấp tỉnh đã xây dựng kế hoạch cụ thể cho công tác tuyên truyền, ngoài việc tuyên truyền trên đài phát thanh, truyền hình, báo địa phương, băng zôn, khẩu hiệu, tỉnh còn sử dụng các hình thức thông qua các cuộc họp thôn, tổ dân phố, sinh hoạt chi bộ… để người dân hiểu rõ về mục đích, ý nghĩa của cuộc Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024. Một số địa bàn người dân tộc thiểu số, hạn chế về tiếng phổ thông tỉnh sẽ huy động và sử dụng người địa phương để phiên dịch kiêm dẫn đường giúp cho điều tra viên khai thác thông tin.
Có thể thấy, Lạng Sơn là tỉnh miền núi biên giới, phía Bắc giáp tỉnh Cao Bằng, phía Đông Bắc giáp Trung Quốc, phía Đông giáp tỉnh Quảng Ninh, phía Nam giáp tỉnh Bắc Giang và phía Tây giáp tỉnh Bắc Kạn, Thái Nguyên. Nhìn chung, vị trí địa lý của Lạng Sơn có ý nghĩa quan trọng về mặt tự nhiên, kinh tế, văn hóa, xã hội và an ninh, quốc phòng, tạo ra nhiều cơ hội để phát triển kinh tế - xã hội và đặt ra nhiệm vụ trọng yếu trong bảo đảm an ninh, quốc phòng và chủ quyền biên giới quốc gia trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Tỉnh Lạng Sơn cũng đóng vai trò là một trung tâm kết nối chiến lược giữa thị trường trong nước với thị trường rộng lớn của Trung Quốc thông qua hoạt động xuất, nhập khẩu hàng hóa, nguyên, vật liệu phục vụ sản xuất và đời sống của người dân; là cửa ngõ quan trọng của nước ta với thị trường Trung Quốc và các nước Đông Bắc Á qua tuyến đường bộ. Việc triển khai cuộc điều tra dân số giữa kỳ năm 2024 trên địa bàn Tỉnh mặc dù còn gặp khó khăn về nhiều mặt, song tỉnh Lạng Sơn sẽ đảm bảo thực hiện đúng tiến độ, bảo đảm chất lượng các khâu công việc của Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024, góp phần vào thành công chung của cuộc Điều tra trên phạm vi cả nước./.
Thu Hòa
Nguồn Cục Thống kê tỉnh Lạng Sơn