Khảo sát mức sống dân cư là cuộc điều tra được thực hiện nhằm thu thập thông tin phục vụ tổng hợp và biên soạn các chỉ tiêu thống kê quốc gia về mức sống hộ dân cư đáp ứng nhu cầu thông tin thống kê trong việc đánh giá thực trạng đời sống của dân cư. Ngày 17/7/2023, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê ký Quyết định số 636/QĐ-TCTK ban hành kèm Phương án Khảo sát mức sống dân cư 2024.
Mục đích và yêu cầu khảo sát mức sống dân cư 2024
Khảo sát mức sống dân cư Việt Nam năm 2024 (viết tắt là KSMS 2024) là điều tra mẫu thuộc Chương trình điều tra thống kê quốc gia được thực hiện nhằm mục đích: (i) thu thập thông tin, tổng hợp và biên soạn các chỉ tiêu thống kê quốc gia về mức sống hộ dân cư để đáp ứng nhu cầu thông tin thống kê trong việc đánh giá thực trạng đời sống của dân cư; đo lường nghèo và phân hóa giàu nghèo trong cộng đồng dân cư; (ii) thu thập thông tin tính quyền số chỉ số giá tiêu dùng cho giai đoạn 2025-2030 phục vụ hoạch định chính sách, kế hoạch, giám sát và đánh giá một số chương trình mục tiêu quốc gia.
Yêu cầu khảo sát: Thực hiện khảo sát đúng các nội dung quy định trong Phương án; Bảo mật thông tin thu thập từ các đối tượng khảo sát theo quy định của Luật Thống kê ; Quản lý và sử dụng kinh phí của cuộc khảo sát đúng chế độ hiện hành, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả ; Kết quả khảo sát phải đáp ứng yêu cầu của người dùng tin trong và ngoài nước, đảm bảo tính so sánh quốc tế.
Phạm vi, đối tượng, đơn vị khảo sát
Phạm vi: KSMS 2024 được tiến hành trên phạm vi 63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (viết gọn là tỉnh).
Đối tượng của KSMS 2024 bao gồm: Hộ dân cư (viết gọn là hộ) và các thành viên hộ; Các xã có hộ được chọn khảo sát (viết gọn là xã).
Đơn vị khảo sát trong cuộc khảo sát này là hộ và xã được chọn khảo sát. Trong đó, hộ là một hoặc một nhóm người ăn chung, ở chung từ 6 tháng trở lên trong 12 tháng qua và có chung quỹ thu chi. Thành viên hộ là những người thỏa mãn đồng thời hai điều kiện sau: Cùng ăn, ở chung trong hộ từ 6 tháng trở lên trong 12 tháng qua; có chung quỹ thu chi, nghĩa là mọi khoản thu nhập của thành viên đều được đóng góp vào ngân sách chung của hộ và mọi khoản chi tiêu của họ đều lấy từ ngân sách đó.
Loại điều tra
KSMS 2024 là cuộc điều tra mẫu. Mẫu được thiết kế nhằm cung cấp các ước lượng tin cậy về thu nhập, nghèo đa chiều, chi tiêu, chi mua/đổi hàng hóa/dịch vụ tiêu dùng để tính toán quyền số chỉ số giá tiêu dùng và các chỉ tiêu đánh giá mức sống khác.
Thời điểm, thời kỳ, thời gian khảo sát
Thời điểm khảo sát là ngày điều tra viên (ĐTV) trực tiếp phỏng vấn và ghi phiếu tại hộ (đối với các phiếu hộ), nhân trắc viên trực tiếp cân đo các thành viên hộ dưới 16 tuổi và ghi thông tin vào phiếu (đối với nội dung về nhân trắc), đội trưởng phỏng vấn và ghi phiếu tại xã (đối với phiếu xã) trong khoảng thời gian khảo sát được quy định tại Mục 3, Phần IV Phương án này.
Các chỉ tiêu thời kỳ trong cuộc khảo sát này có thời kỳ khảo sát (tham chiếu) là 30 ngày, 3 tháng hoặc 12 tháng trước thời điểm khảo sát. Thời kỳ khảo sát được quy định cụ thể tại phiếu khảo sát.
KSMS 2024 được tiến hành trong 4 kỳ vào tháng Hai, Năm, Tám và Mười một năm 2024. Thời gian thu thập thông tin tại địa bàn mỗi kỳ là 25 ngày (bao gồm cả thời gian di chuyển), bắt đầu vào ngày 01 đến ngày 25.
Phương pháp khảo sát
KSMS 2024 áp dụng phương pháp phỏng vấn và cân đo trực tiếp. ĐTV, nhân trắc viên và đội trưởng sử dụng phiếu điện tử được cài đặt trên thiết bị điện tử thông minh (CAPI) để thu thập thông tin.
Để bảo đảm chất lượng thông tin thu thập, ĐTV, nhân trắc viên và đội trưởng không được sao chép thông tin từ các nguồn có sẵn khác vào phiếu điện tử.
Nội dung khảo sát
Nội dung khảo sát đối với hộ và các thành viên hộ gồm: Thông tin định danh của hộ; Thông tin của thành viên hộ về nhân khẩu học, giáo dục, y tế, nhân trắc, việc làm và tiền lương, tiền công; Thông tin về hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ tạo thu nhập và các khoản thu nhập khác của hộ; Thông tin về chi tiêu của hộ, gồm: chi cho ăn, mặc, ở, đi lại, giáo dục, y tế, văn hoá, ... và chi khác; Thông tin về điều kiện sống của hộ gồm: Nhà ở, điện, nguồn nước sử dụng, điều kiện vệ sinh và đồ dùng lâu bền; Thông tin về công nghệ thông tin và truyền thông.
Nội dung khảo sát đối với xã:Thu thập thông tin phản ánh điều kiện sống trong phạm vi xã ảnh hưởng đến mức sống của hộ, gồm: Tình hình chung về nhân khẩu, dân tộc; Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội chủ yếu: hiện trạng điện, đường, trường học, trạm y tế, chợ, bưu điện và nguồn nước; Tình trạng kinh tế: tình hình sản xuất nông nghiệp (đất đai, xu hướng và nguyên nhân tăng giảm sản lượng các cây trồng chính, các điều kiện hỗ trợ phát triển sản xuất như tưới tiêu, khuyến nông), cơ hội việc làm phi nông nghiệp; Một số thông tin cơ bản về trật tự an toàn xã hội, môi trường, tín dụng và tiết kiệm.
Phiếu khảo sát
Cuộc khảo sát sử dụng các loại phiếu khảo sát sau:
Phiếu số 1A/TN-QSG24-HO: Phiếu phỏng vấn hộ (thu nhập và quyền số chỉ số giá tiêu dùng).
Phiếu số 1B/TNCT24-HO: Phiếu phỏng vấn hộ (thu nhập và chi tiêu).
Phiếu số 1C/QSG24-HO: Phiếu phỏng vấn hộ (quyền số chỉ số giá tiêu dùng).
Phiếu số 2/KSMS24-XA: Phiếu phỏng vấn xã.
Phân loại thống kê sử dụng trong khảo sát
KSMS 2024 sử dụng các danh mục và bảng phân loại thống kê sau:
1. Danh mục các đơn vị hành chính Việt Nam ban hành kèm theo Quyết định số 124/2004/QĐ-TTg ngày 08 tháng 7 năm 2004 của Thủ tướng Chính phủ cập nhật đến thời điểm rà soát địa bàn mẫu.
2. Danh mục giáo dục, đào tạo của Hệ thống giáo dục quốc dân ban hành kèm theo Quyết định số 01/2017/QĐ-TTg ngày 17 tháng 01 năm 2017 của Thủ tướng Chính phủ.
3. Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam ban hành kèm theo Quyết định số 27/2018/QĐ-TTg ngày 06 tháng 7 năm 2018 của Thủ tướng Chính phủ.
4. Danh mục nghề nghiệp Việt Nam ban hành kèm theo Quyết định số 34/2020/QĐ-TTg ngày 26 tháng 11 năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ.
5. Danh mục các dân tộc Việt Nam ban hành kèm theo Quyết định số 121-TCTK/PPCĐ ngày 02 tháng 3 năm 1979 của Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê.
Quy trình xử lý thông tin
Sau khi hoàn thành việc điền thông tin của hộ khảo sát, xã khảo sát vào phiếu điện tử, ĐTV, nhân trắc viên và đội trưởng thực hiện đồng bộ dữ liệu về hệ thống máy chủ của Tổng cục Thống kê.
Giám sát viên các cấp thực hiện việc giám sát, phúc tra, kiểm tra thông tin, hoàn thiện và nghiệm thu số liệu.
Tổng hợp kết quả khảo sát
Vụ Thống kê Xã hội và Môi trường (viết gọn là Vụ XHMT) chủ trì, phối hợp với Vụ Thống kê Giá (viết gọn là Vụ TKG) và các đơn vị liên quan để thiết kế biểu tổng hợp kết quả đầu ra và hướng dẫn cách tính chi tiết cho từng chỉ tiêu tương ứng với biểu và phiếu phỏng vấn.
Cục TTDL chủ trì xây dựng phần mềm, công cụ để tổng hợp các chỉ tiêu theo mẫu biểu./.
Thu Hiền (TH)
Nguồn: Tổng cục Thống kê