Cùng với các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trên cả nước, năm 2024, thành phố Cần Thơ thực hiện điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ theo phương án Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024 ban hành tại Quyết định số 629/QĐ-TCTK của Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê. Thành phố Cần Thơ thể hiện quyết tâm cao hoàn thành tốt công tác điều tra, góp phần thực hiện thành công Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.
Thành phố Cần Thơ được Đảng và Nhà nước xác định có vị trí rất quan trọng, là đô thị hạt nhân vùng đồng bằng sông Cửu Long. Thành phố quyết tâm, nỗ lực phấn đấu, tập trung thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ đề ra để xây dựng và phát triển thành phố, thực hiện thắng lợi chủ đề năm 2024 là “Tiếp tục tăng cường công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; tập trung đẩy nhanh tiến độ các công trình, dự án trọng điểm, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội Thành phố”. Theo đó, các chính sách về dân số, lao động luôn được địa phương quan tâm xây dựng và phát triển.
Toàn thành phố Cần Thơ có 09 đơn vị hành chính, gồm 05 quận và 04 huyện. Các đơn vị hành chính quận: Ninh Kiều, Bình Thủy, Cái Răng, Ô Môn, Thốt Nốt là vùng tập trung các chức năng đô thị, dân cư mật độ cao. Theo Công văn số 1570/TCTK-DSLĐ ngày 12 tháng 9 năm 2023 của Tổng cục Thống kê về việc thông báo số liệu dân số trung bình chính thức năm 2022 và sơ bộ năm 2023, dân số thành phố Cần Thơ là 1.258.876 người. Trong đó, dân số thành thị là 887.831 người, chiếm 70,53% và dân số nông thôn là 371.045 người, chiếm 29,47% so với tổng dân số.
Trong 5 năm qua, quá trình đô thị hóa diễn ra nhanh và rộng khắp, dân số thành phố Cần Thơ có sự dịch chuyển từ nông thôn ra thành thị. Theo số liệu sơ bộ năm 2023, quận Ninh Kiều đông dân số nhất với 294.874 người và huyện Phong Điền có dân số ít nhất là 97.890 người. Mật độ dân số của thành phố Cần Thơ là 869 người/km2. Ở khu vực thành thị, quận Ninh Kiều là nơi có mật độ dân số cao nhất với 10.118 người/km2. Ở khu vực nông thôn, huyện Phong Điền có mật độ dân số cao nhất với 776 người/km2.
Thành phố Cần Thơ quyết tâm hoàn thành tốt công tác điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024,
góp phần thực hiện thành công Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương
Để kết quả Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024 cập nhật kịp thời số liệu dân số và các chỉ tiêu có liên quan như đô thị hoá, lao động… một cách chính xác, phản ánh đầy đủ tình hình thực tế về dân số và nhà ở, ngay từ quý III năm 2023, Cục Thống kê thành phố Cần Thơ đã thực hiện các công tác chuẩn bị cho cuộc Điều tra này.
Có thể khẳng định, điều tra thống kê tại địa phương luôn được Ủy ban nhân dân (UBND) Thành phố quan tâm và chỉ đạo thường xuyên. Ngày 28/7/2023, UBND thành phố Cần Thơ có công văn số 2857/UBND-TH về việc điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ 2024, đề nghị Cục Thống kê thực hiện Phương án điều tra theo Quyết định của Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê. Đồng thời giao Thủ trưởng các cơ quan: Công An, Tư Pháp, Lao động - Thương binh và Xã hội, Xây dựng, Y tế và Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận, huyện hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi để Cục Thống kê thực hiện Phương án đã được phê duyệt.
Để công tác chỉ đạo cuộc điều tra được thuận lợi, kịp thời, Cục Thống kê đã tham mưu UBND ban hành Quyết định số 1863/QĐ-UBND ngày 16/8/2023 về việc thành lập Tổ công tác chỉ đạo thực hiện Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024 (Tổ Công tác). Thành phần của Tổ Công tác bao gồm: Cục trưởng Cục Thống kê là Tổ trưởng, Phó Cục trưởng Cục Thống kê làm Tổ phó, các thành viên bao gồm Lãnh đạo, Trưởng, Phó phòng các Sở, ngành có liên quan và các trưởng phòng thuộc Cục Thống kê Thành phố.
Ngày 23/01/2024, Cục Thống kê thành phố Cần Thơ đã tổ chức Hội nghị tập huấn công bố Quyết định ban hành Phương án điều tra Dân số và nhà ở giữa kỳ của Tổng cục Thống kê và nghiệp vụ lập Bảng kê cho Tổ chỉ đạo thành phố, các Chi cục Thống kê. Từ 21 đến 23/2/2024, các Chi cục Thống kê quận, huyện đồng loạt mở các lớp hướng dẫn lập Bảng kê cho điều tra viên tại địa bàn với hơn 200 điều tra viên và giám sát viên cấp huyện. Trong tháng 3/2024, sau khi dự Hội nghị tập huấn điều tra do Tổng cục Thống kê tổ chức, Cục Thống kê, các Chi cục Thống kê trên địa bàn thành phố Cần Thơ tiến hành mở các lớp tập huấn điều tra theo phân cấp cho điều tra viên và giám sát viên để kịp thời tiến hành ra quân điều tra đúng ngày 01/4/2024 theo quy định.
Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024 sẽ thu thập thông tin về 7 nội dung chính sau: Thông tin về nhân khẩu học của các thành viên hộ; thông tin về di cư; thông tin về giáo dục; thông tin về hôn nhân; thông tin về lịch sử sinh của nữ từ 10-49 tuổi; thông tin về người chết của hộ; thông tin về nhà ở và điều kiện sống của hộ.
Cuộc Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024 nhằm các mục đích: (i) Thu thập thông tin về dân số và nhà ở làm cơ sở để đánh giá tình hình thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội thời kỳ 2021 - 2025; xây dựng chính sách, lập kế hoạch dân số và nhà ở phục vụ lập Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội thời kỳ 2026 - 2030; giám sát thực hiện các Mục tiêu Phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc mà Chính phủ Việt Nam đã cam kết. (ii) Cung cấp số liệu về quy mô dân số đến cấp huyện 5 năm sau Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019; làm cơ sở rà soát, hiệu chỉnh số liệu dân số hằng năm giai đoạn 2020 - 2024; cập nhật kho dữ liệu dân số và nhà ở do Tổng cục Thống kê quản lý phục vụ nghiên cứu, phân tích và dự báo quá trình phát triển dân số và nhà ở giữa hai kỳ tổng điều tra trên phạm vi cả nước và từng địa phương; đáp ứng yêu cầu so sánh quốc tế.
Với mục tiêu hoàn thành tốt công tác điều tra Dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024 đạt hiệu quả và chất lượng cao nhất, ngành Thống kê thành phố Cần Thơ cùng với các Sở, ngành hữu quan luôn phải phối hợp nhịp nhàng, phát huy tối đa các điều kiện thuận lợi tại địa phương, đó là sự quan tâm chỉ đạo của UBND thành phố, sự hướng dẫn kịp thời của Tổng cục Thống kê trong công tác điều tra, lực lượng điều tra viên là người sinh sống tại địa bàn, am hiểu địa bàn, có sức khỏe, nhiệt tình…
Tuy nhiên, công tác điều tra tại địa bàn cũng gặp không ít khó khăn. Theo Phương án điều tra và hướng dẫn của Tổng cục Thống kê, chỉ thành lập Tổ chỉ đạo công tác thực hiện phương án cấp tỉnh, không thành lập Tổ chỉ đạo cấp huyện nên khi thực hiện điều tra và phối hợp công tác tại địa phương, các Chi cục Thống kê gặp không ít khó khăn trong chỉ đạo điều hành. Quy định tài chính về điều tra quy định 01 lớp tập huấn nghiệp vụ gồm 60 người nên trên thực tế, mỗi Chi cục Thống kê ở thành phố Cần Thơ chỉ mở được 01 lớp tập huấn nghiệp vụ. Do đó Chi cục Thống kê khu vực rất khó điều hành và tổ chức do phải trưng tập điều tra viên tại 02 quận huyện. Trên địa bàn các quận thực hiện đô thị hóa nhanh, địa bàn có khu công nghiệp, nhiều nhà trọ cho công nhân, tình hình biến động nhà trọ, dân số cao nên gây khó khăn cho điều tra viên tiếp cận và xác định nhân khẩu thực tế thường trú. Điều tra viên được tuyển chọn thường là các cán bộ đang làm việc tại UBND các xã, phường, ấp, khu vực nên họ phụ trách công tác điều tra của ngành Thống kê như là công tác kiêm nhiệm nên đòi hỏi sự nỗ lực rất lớn trong điều kiện luôn bị áp lực về thời gian…
Để công tác thu thập, xử lý, tổng hợp, phân tích, công bố kết quả điều tra được thực hiện kịp thời, chính xác, đầy đủ, thống nhất, đồng bộ, đáp ứng yêu cầu của công tác hoạch định, quản lý, điều hành của các cấp, các ngành, Cục Thống kê thành phố Cần Thơ quán triệt sự chỉ đạo của UBND thành phố cho các Chi cục Thống kê, giám sát viên và lực lượng điều tra viên phải: Thu thập thông tin đầy đủ và đúng thời gian quy định. Tăng cường công tác phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị trong công tác thống kê. Lãnh đạo các đơn vị phải phân công và giao nhiệm vụ cụ thể cho giám sát viên, điều tra viên phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương, kiểm tra số lượng hộ và nhân khẩu đúng với thực tế. Thực hiện tốt công tác tuyên truyền qua Đài phát thanh và truyền hình thành phố Cần Thơ, Báo Cần Thơ và tuyên truyền qua các băng rôn, khẩu hiệu treo tại trụ sở UBND và tại nơi tập trung đông dân cư của địa bàn điều tra.
Trong quá trình điều tra, các Chi cục Thống kê phải phối hợp với UBND quận, huyện để công tác điều hành được đảm bảo và có hiệu lực từ cấp huyện đến cấp xã, khắc phục mọi khó khăn trong quá trình điều tra. Cục Thống kê tăng cường hướng dẫn và phối hợp chặt chẽ với các Sở, ban, ngành thành phố và đề xuất các biện pháp thực hiện, giải quyết các tình huống phát sinh tại địa bàn được thống nhất, kịp thời và hiệu quả.
Kết quả điều tra Dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024 được công bố đến cấp huyện. Ngoài việc phục vụ số liệu theo mục đích của Phương án điều tra, ngành Thống kê còn cung cấp cho địa phương các chỉ tiêu quan trọng cho việc tổng hợp dân số và nhà ở, phục vụ việc xây dựng các chính sách phát triển kịp thời, phù hợp với tình hình thực tế, góp phần trong việc ban hành các Nghị quyết, xây dựng các đề án phát triển kinh tế - xã hội, các kế hoạch ngắn hạn và dài hạn của địa phương, phục vụ có hiệu quả sự chỉ đạo, điều hành của UBND thành phố Cần Thơ. Tập trung, phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu về dân số, phát triển đô thị hóa, cũng như thúc đẩy các công trình trọng điểm nhằm thu hút đầu tư, thu hút nguồn nhân lực…; tập trung quyết liệt trong việc thực hiện phát triển kinh tế - xã hội vượt kế hoạch trong năm đề ra, xứng tầm là nền kinh tế trọng điểm của vùng đồng bằng sông Cửu Long./.
Thu Hiền
Nguồn Cục Thống kê thành phố Cần Thơ