Hệ thống chỉ tiêu thống kê cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã là một trong những nguồn thông tin đầu vào quan trọng của Hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia và Hệ thống chỉ tiêu thống kê Bộ, ngành; đáp ứng yêu cầu thông tin thống kê phục vụ sự lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của các cơ quan Đảng, chính quyền các cấp ở địa phương; đồng thời, phục vụ nhu cầu thông tin thống kê của các tổ chức, cá nhân khác.
Ngày 24/2/2023, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 05/2023/QĐ-TTg về Hệ thống chỉ tiêu thống kê cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã. Quyết định này có hiệu lực từ ngày 15/4/2023, thay thế Quyết định số 54/2016/QĐ-TTg ngày 19/12/2016 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Hệ thống chỉ tiêu thống kê cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã.
Theo Quyết định 05, Hệ thống chỉ tiêu thống kê cấp tỉnh gồm 154 chỉ tiêu thống kê, chia làm 21 nhóm chỉ tiêu. Trong đó: Nhóm chỉ tiêu Đất đai, dân số có 17 chỉ tiêu; Nhóm chỉ tiêu Lao động, việc làm và bình đẳng giới 11 chỉ tiêu; Nhóm chỉ tiêu Doanh nghiệp, cơ sở kinh tế, hành chính, sự nghiệp 8 chỉ tiêu; Nhóm chỉ tiêu Đầu tư và xây dựng 10 chỉ tiêu; Nhóm chỉ tiêu Tài khoản quốc gia 7 chỉ tiêu; Nhóm chỉ tiêu Tài chính công 2 chỉ tiêu; Nhóm chỉ tiêu Tiền tệ và bảo hiểm 8 chỉ tiêu; Nhóm chỉ tiêu Nông, lâm nghiệp và thủy sản 14 chỉ tiêu; Nhóm chỉ tiêu Công nghiệp 3 chỉ tiêu; Nhóm chỉ tiêu Thương mại, dịch vụ 4 chỉ tiêu; Nhóm chỉ tiêu Chỉ số giá 2 chỉ tiêu; Nhóm chỉ tiêu Giao thông vận tải 3 chỉ tiêu; Nhóm chỉ tiêu Công nghệ thông tin và truyền thông 13 chỉ tiêu; Nhóm chỉ tiêu Khoa học và cộng nghệ 2 chỉ tiêu; Nhóm chỉ tiêu Giáo dục 14 chỉ tiêu; Nhóm chỉ tiêu Y tế và chăm sóc sức khỏe 7 chỉ tiêu; Nhóm chỉ tiêu Du lịch 3 chỉ tiêu; Nhóm chỉ tiêu Mức sống dân cư 8 chỉ tiêu; Nhóm chỉ tiêu Trật tự, an toàn xã hội 3 chỉ tiêu; Nhóm chỉ tiêu Tư pháp 4 chỉ tiêu; Nhóm chỉ tiêu Bảo vệ môi trường 11 chỉ tiêu.
Hệ thống chỉ tiêu thống kê cấp huyện gồm 51 chỉ tiêu thống kê, chia làm 3 nhóm. Cụ thể, Nhóm chỉ tiêu Đất đai, dân số và bình đẳng giới có 7 chỉ tiêu; Nhóm chỉ tiêu Kinh tế có 25 chỉ tiêu; Nhóm chỉ tiêu Xã hội, môi trường 19 chỉ tiêu.
Hệ thống chỉ tiêu thống kê cấp xã gồm 26 chỉ tiêu thống kê, chia làm nhóm, trong đó Nhóm chỉ tiêu Đất đai và dân số có 5 chỉ tiêu; Nhóm chỉ tiêu Kinh tế 7 chỉ tiêu; Nhóm chỉ tiêu Xã hội, môi trường 14 chỉ tiêu.
Nội dung mỗi chỉ tiêu thống kê cấp tỉnh, cấp huyện đều có khái niệm cụ thể và quy định rõ phương pháp tính; phân tổ chủ yếu; kỳ công bố; nguồn số liệu và cơ quan chịu trách nhiệm thu thập, tổng hợp. Nội dung mỗi chỉ tiêu thống kê cấp xã quy định khái niệm, phương pháp tính; phân tổ chủ yếu; kỳ công bố và nguồn số liệu.
Để triển khai hiệu quả Quyết định số 05/2023/QĐ-TTg, Thủ tướng giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Tổng cục Thống kê) chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương xây dựng, hoàn thiện các hình thức thu thập thông tin của các chỉ tiêu thống kê cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã. Thu thập, tổng hợp thông tin thống kê đối với các chỉ tiêu thống kê cấp tỉnh, cấp huyện được phân công, bảo đảm cung cấp số liệu thống kê chính xác, đầy đủ, kịp thời. Xây dựng cơ sở dữ liệu thống kê tập trung thống nhất, đồng bộ về thông tin thống kê cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã; xây dựng hệ thống báo cáo điện tử thống nhất từ trung ương đến địa phương, từ sở, ban, ngành cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân cấp huyện đến Cục Thống kê tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và từ Cục Thống kê tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đến Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Tổng cục Thống kê). Bên cạnh đó, hướng dẫn Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tiến hành điều tra để tính toán đầy đủ các chỉ tiêu thống kê cấp tỉnh, cấp huyện nhằm phục vụ đầy đủ, kịp thời nhu cầu quản lý, điều hành của các cấp địa phương; theo dõi, hướng dẫn, kiểm tra, báo cáo tình hình thực hiện Quyết định tại các địa phương.
Thủ tướng đồng thời yêu cầu các Bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và các cơ quan có liên quan trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ bảo đảm thống nhất giữa hệ thống chỉ tiêu thống kê bộ, ngành với hệ thống chỉ tiêu thống kê cấp tỉnh, cấp huyện. Ủy ban nhân dân các cấp căn cứ Hệ thống chỉ tiêu thống kê cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã thực hiện thu thập, tổng hợp, biên soạn các chỉ tiêu thống kê cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã phục vụ quản lý điều hành trên địa bàn; phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Tổng cục Thống kê) xây dựng hệ thống báo cáo điện tử từ sở, ban, ngành cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân cấp huyện đến Cục Thống kê tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Đồng thời bố trí ngân sách địa phương để thu thập thông tin phục vụ yêu cầu quản lý của Ủy ban nhân dân các cấp.
Quyết định số 05/2023/QĐ-TTg là cơ sở để UBND các tỉnh, thành phố ban hành
biểu mẫu báo cáo thống kê tại địa phương
Sau khi Quyết định số 05/2023/QĐ-TTg được ban hành, Tổng cục Thống kê với vai trò là cơ quan thống kê Trung ương đã hướng dẫn về nghiệp vụ chuyên môn thống kê, hướng dẫn và hỗ trợ các địa phương sử dụng hệ thống công nghệ thông tin để thu thập, quản lý và khai thác dữ liệu có liên quan để hình thành Hệ thống thông tin thống kê tập trung, nhằm mục đích sử dụng chung trên toàn quốc cũng như của từng địa phương.
Tại một số tỉnh, thành phố cũng nhanh chóng ban hành biểu mẫu báo cáo thống kê và phân công thực hiện thu thập thông tin thuộc Hệ thống chỉ tiêu thống kê cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã tại địa phương.
Đơn cử như UBND tỉnh Nam Định ban hành biểu mẫu báo cáo thống kê thu thập thông tin thuộc hệ thống chỉ tiêu thống kê cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã theo Quyết định số 1784/QĐ-UBND ngày 12/9/2023. Hệ thống biểu mẫu báo cáo được phân công cho 3 cấp với 78 biểu áp dụng cho các sở, ban, ngành cấp tỉnh; 37 biểu mẫu áp dụng cho các phòng, ban cấp huyện và 17 biểu mẫu áp dụng cho UBND cấp xã. Biểu mẫu báo cáo thống kê thu thập thông tin được áp dụng đối với Ban Tổ chức Tỉnh ủy, các sở, ban, ngành, cơ quan chuyên môn tương đương cấp sở, đơn vị Trung ương đóng trên địa bàn tỉnh; Ban Tổ chức huyện ủy, thành ủy, UBND cấp huyện, các đơn vị chuyên môn thuộc UBND huyện, thành phố và các đơn vị của Trung ương, của tỉnh đóng trên địa bàn huyện, thành phố; UBND cấp xã, nhằm đáp ứng yêu cầu biên soạn Hệ thống chỉ tiêu thống kê cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã theo Quyết định số 05/2023/QĐ-TTg ngày 24-2-2023 của Thủ tướng Chính phủ. Số liệu báo cáo tổng hợp trong hệ thống biểu mẫu thuộc phạm vi quản lý Nhà nước của các sở, ngành; phòng, ban và UBND cấp huyện, cấp xã về lĩnh vực chuyên môn được giao. Kỳ báo cáo thống kê được quy định theo các mốc thời gian: tháng, quý, 6 tháng, 9 tháng, năm và đột xuất...
Ngày 21/9/2023, UBND thành phố Đà Nẵng cũng đã ban hành biểu mẫu báo cáo thống kê và phân công thực hiện thu thập thông tin thuộc Hệ thống chỉ tiêu thống kê cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã tại thành phố theo Quyết định số 2053/QĐ-UBND. Theo đó, Hệ thống biểu mẫu báo cáo được phân công cho 3 cấp bao gồm: 78 biểu áp dụng cho các sở, ban, ngành cấp thành phố; 37 biểu áp dụng cho các phòng, ban cấp quận, huyện và 17 biểu áp dụng cho UBND cấp phường, xã. Các cơ quan, đơn vị được sẽ chính thức áp dụng hệ thống biểu mẫu đã được ban hành kèm theo Quyết định số 2053/QĐ-UBND để thực hiện báo cáo thống kê ngày trong quý IV/2023. Biểu mẫu báo cáo thống kê được ban hành theo Quyết định số 2053/QĐ-UBND áp dụng với Ban Tổ chức Thành ủy, các sở, ban, ngành, cơ quan chuyên môn tương đương cấp sở, các cơ quan Trung ương đóng trên địa bàn Thành phố; Ban Tổ chức Quận ủy, Huyện ủy, các cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận, huyện, các cơ quan của Trung ương, của thành phố đóng trên địa bàn quận, huyên; UBND cấp huyện, cấp xã.
Nhằm thực hiện chính xác, kịp thời các biểu mẫu, đảm bảo số liệu cung cấp đầy đủ theo quy định, Cục Thống kê thành phố Đà Nẵng đã tổ chức hội nghị triển khai các văn bản trên để Lãnh đạo các đơn vị giao nhiệm vụ cụ thể cho cán bộ phụ trách thực hiện báo cáo và tăng cường trao đổi thông tin và phối hợp chặt chẽ giữa Cục Thống kê, Chi cục Thống kê với các đơn vị để giải quyết khó khăn phát sinh trong quá trình thực hiện.
Tại Bình Định, ngày 04/11/2023, UBND Tỉnh đã ban hành Quyết định số 4072/QĐ-UBND, ban hành biểu mẫu báo cáo thống kê và phân công thực hiện thu thập thông tin thuộc Hệ thống chỉ tiêu thống kê cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã thay thế Quyết định số 1708/QĐ-UBND ngày 24/5/2018. Hệ thống biểu mẫu báo cáo gồm 80 biểu áp dụng cho các sở, ban, ngành cấp thành phố; 37 biểu áp dụng cho các phòng, ban cấp quận, huyện và 19 biểu áp dụng cho UBND cấp phường, xã.
Để có nguồn thông tin thống kê đầy đủ, có độ tin cậy cao, kịp thời đáp ứng yêu cầu đánh giá, chỉ đạo, điều hành các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của Tỉnh và các cấp, các ngành, đồng thời đáp ứng yêu cầu số liệu để quản lý, phát triển kinh tế - xã hội, ngay sau đó, ngày 10/11/2023, UBND tỉnh Bình Định đã ban hành Kế hoạch số 189/KH-UBND về triển khai thực hiện Hệ thống chỉ tiêu thống kê cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã. Theo đó, phân công nhiệm vụ, trách nhiệm cụ thể đối với các sở, ngành, đơn vị; Cục Thống kê tỉnh; UBND cấp huyện, Chi cục Thống kê cấp huyện và UBND các xã trên địa bàn. Theo kế hoạch, các lớp tập huấn sẽ được tổ chức trực tiếp kết hợp trực tuyến tại Cục Thống kê tỉnh Bình Định và các điểm cầu UBND huyện, thị xã, thành phố nhằm giới thiệu các văn bản cụ thể các văn bản liên quan và hướng dẫn cụ thể các đơn vị thực hiện Biểu mẫu báo cáo theo quy định.
Hiện nhiều tỉnh, thành phố khác cũng đang nghiên cứu, xây dựng dự thảo biểu mẫu báo cáo thống kê và phân công thực hiện thu thập thông tin thuộc Hệ thống chỉ tiêu thống kê cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã để ban hành trong thời gian sớm nhất tới đây. Đây sẽ là căn cứ quan trọng để các địa phương thực hiện tốt công tác thu thập thông tin thống kê, từ đó xây dựng cơ sở dữ liệu thống kê tập trung thống nhất, đồng bộ về thông tin thống kê, phục vụ sự lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của các cơ quan Đảng, chính quyền các cấp ở địa phương cũng như đáp ứng tốt hơn nhu cầu thông tin thống kê của người dùng tin trên cả nước./.
P.V