Chiều ngày 13/9/2023, Tổng cục Thống kê tổ chức Hội thảo lấy ý kiến về việc cải tiến phương pháp tính giá trị sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản. Các Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê: Nguyễn Thanh Dương và Lê Trung Hiếu đồng chủ trì Hội thảo. Tham dự Hội thảo có đại diện Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; đại diện lãnh đạo, chuyên viên một số đơn vị liên quan thuộc Tổng cục Thống kê.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Thanh Dương cho biết, hiện nay phương pháp tính giá trị sản xuất (GTSX) ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản theo phương pháp sản xuất, sử dụng bảng giá cố định 2010 đã bộc lộ những vấn đề cần khắc phục. Xuất phát từ nhu cầu của các ngành quản lý, đồng thời nhằm thống nhất phương pháp tính GTSX của các ngành kinh tế quốc dân theo yêu cầu của Thông tư số 13/2019/TT-BKHĐT ngày 31/12/2019 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, quy định năm 2020 làm năm gốc để tính các chỉ tiêu theo giá so sánh (trong đó quy định phương pháp tính GTSX của các ngành kinh tế theo giá so sánh bằng cách sử dụng GTSX theo giá hiện hành và chỉ số giá tương ứng), từ năm 2020, Vụ Thống kê Nông, Lâm nghiệp và Thủy sản (TCTK) đã tiến hành nghiên cứu và tính toán thử nghiệm tính GTSX nông, lâm nghiệp và thủy sản theo giá bình quân năm hiện hành. Trên cơ sở báo cáo hiện trạng và đề xuất cải tiến phương pháp tính giá trị sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản của Vụ Thống kê Nông, lâm nghiệp và Thủy sản, Hội thảo sẽ lấy ý kiến các đại biểu về việc cải tiến phương pháp tính GTSX nông, lâm nghiệp và thủy sản.
Các Phó Tổng cục trưởng TCTK: Nguyễn Thanh Dương, Lê Trung Hiếu đồng chủ trì Hội thảo
Tiếp theo chương trình, các đại biểu được nghe đại diện Lãnh đạo Vụ Thống kê Nông, Lâm nghiệp và Thủy sản trình bày hiện trạng và đề xuất cải tiến phương pháp tính giá trị sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản.
Báo cáo cho biết, giá trị sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản gồm: Giá trị sản phẩm và Giá trị dịch vụ. GTSX nông, lâm nghiệp và thủy sản hiện nay được biên soạn theo 2 loại giá là: GTSX theo giá so sánh (năm 2010) và GTSX theo giá hiện hành. Nguồn số liệu để tính sản lượng sản phẩm/giá trị hoạt động được tính toán theo kết quả điều tra nông, lâm nghiệp, thủy sản, cập nhật thêm từ báo cáo của các Cục Thống kê, thực hiện phân bổ sản phẩm/giá trị hoạt động theo quý; Chỉ số giá năm hiện hành so năm gốc 2010 sử dụng chỉ số giá do Vụ Thống kê Giá cung cấp. Phần mềm sử dụng tính GTSX gồm 2 phiên bản: Bản áp dụng cho Cục Thống kê và Bản áp dụng cho Vụ Thống kê Nông, Lâm nghiệp và Thủy sản.
Bà Đỗ Thị Thu Hà, Phó Vụ trưởng Vụ Thống kê Nông, Lâm nghiệp và Thủy sản trình bày tại Hội thảo
Tuy nhiên, phương pháp tính GTSX nông, lâm nghiệp và thủy sản cần được đổi mới, do việc sử dụng bảng giá năm 2010 chưa tính đầy đủ sự phát triển đa dạng của các sản phẩm nông, lâm nghiệp, thủy sản; các sản phẩm mới xuất hiện, nhất là sản phẩm có giá trị cao; ngoài ra bảng giá cố định 2010 cũng đã được xây dựng khá lâu, không được cập nhật.
Vụ Thống kê Nông, Lâm nghiệp và Thủy sản đã đề xuất cải tiến phương pháp tính GTSX nông, lâm nghiệp và thủy sản mới, biên soạn theo giá bình quân năm hiện hành và theo giá so sánh. Với phương pháp tính mới, số liệu về sản lượng sản phẩm được lấy từ điều tra chuyên ngành nông, lâm nghiệp, thủy sản; đơn giá sản phẩm bình quân được tính toán từ điều tra chuyên ngành nông, lâm nghiệp, thủy sản đến cấp tỉnh.
Qua nghiên cứu kinh nghiệm một số quốc gia, Vụ Thống kê Nông, Lâm nghiệp và Thủy sản đã tính toán thử nghiệm GTSX nông, lâm nghiệp và thủy sản theo phương pháp giá bình quân năm hiện hành và đã đạt được một số kết quả, đồng thời xác định được các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả tính toán cũng như vẫn còn một số vấn đề còn vướng mắc.
Tại Hội thảo, các đại biểu đều đánh giá việc thay đổi phương pháp tính GTSX nông, lâm nghiệp và thủy sản là cần thiết. Các đại biểu đã thảo luận, trao đổi, cho nhiều ý kiến về lựa chọn phương pháp tính GTSX nông, lâm nghiệp và thủy sản và lộ trình thực hiện dự kiến trong thời gian tới.
Đánh giá về việc điều chỉnh phương pháp tính GTSX nông, lâm nghiệp và thủy sản mới của TCTK, đại diện Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho rằng phương pháp tính mới của TCTK đề xuất sẽ phản ánh đúng hơn chất lượng sản phẩm trong GTSX nông, lâm nghiệp và thủy sản. Trong thời gian tới, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ phối hợp với TCTK rà soát, bổ sung danh mục sản phẩm hàng hóa nông, lâm nghiệp và thủy sản, đặc biệt là danh mục sản phẩm hàng hóa có giá trị cao; đồng thời phối hợp với TCTK xác định giá một số sản phẩm. Đại diện Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề xuất phối hợp với TCTK tổ chức buổi hội thảo chung về vấn đề này.
Đại diện Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phát biểu tại buổi Hội thảo
Bên cạnh việc chia sẻ phương pháp tính mới đang được TCTK thử nghiệm tính toán, Phó Tổng cục trưởng Lê Trung Hiếu cho biết, trong thời gian tới TCTK sẽ tiếp tục có những buổi Hội thảo với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn địa phương để thấy được những vấn đề thực tế trong sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản, từ đó có sự điều chỉnh phù hợp.
Toàn cảnh Hội thảo
Kết luận Hội thảo, Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Thanh Dương đề nghị Vụ Thống kê Nông, Lâm nghiệp và Thủy sản tiếp thu các ý kiến tại Hội thảo, tiếp tục rà soát và hoàn thiện phương pháp tính GTSX nông, lâm nghiệp và thủy sản, trong quá trình đó cần xin ý kiến các đơn vị chức năng thuộc Tổng cục, các Cục Thống kê địa phương và ngành Nông nghiệp; tận dụng tối đa kết quả các cuộc điều tra của ngành Thống kê. Đồng thời, Vụ Thống kê Nông, Lâm nghiệp và Thủy sản cần phối hợp chặt chẽ với Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn để hoàn thiện phương pháp tính toán mới đảm bảo tính khả thi./.
B.N