Tư vấn, phản biện và giám định xã hội: Nhiệm vụ trọng tâm của Hội Thống kê Việt Nam giai đoạn 2024-2029

Khái niệm, tầm quan trọng của hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội

Hội thảo TKVN tổ chức tại tỉnh Thái Bình

Căn cứ pháp lý xác định nhiệm vụ tư vấn, phản biện và giám định xã hội

1. Đề án cần tư vấn, phản biện và giám định xã hội: (a) Các đề án về đường lối, chủ trương, chính sách quan trọng của Đảng; (b) Các chương trình, dự án lớn, công trình quan trọng quốc gia; chương trình, dự án lớn, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo, chính sách xây dựng, phát triển đội ngũ trí thức thuộc thẩm quyền quyết định, phê duyệt của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; (c) Các chương trình, dự án lớn, chủ trương quan trọng của các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương liên quan đến khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo, xây dựng đội ngũ trí thức.
2. Đề án do các cơ quan của Đảng, Nhà nước ở Trung ương và tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đặt hàng Liên hiệp Hội Việt Nam và các Hội thành viên thực hiện tư vấn, phản biện và giám định xã hội.
3. Các đề án không quy định tại điểm 1 và 2 nói trên do Liên hiệp Hội Việt Nam và các Hội thành viên đề xuất tư vấn, phản biện và giám định xã hội, được sự đồng ý của cơ quan có thẩm quyền.

Đề xuất nhiệm vụ tư vấn, phản biện và giám định xã hội trong lĩnh vực thống kê

1. Hội TKVN có nhiệm vụ tổ chức tập hợp, phát huy trí tuệ của đội ngũ các nhà khoa học, chuyên gia thống kê thực hiện hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội vào các dự thảo văn bản qui phạm pháp luật; dự án về chiến lược, chính sách phát triển thống kê; chương trình điều tra thống kê quốc gia, phương án tổng điều tra thống kê (gọi chung là đề án); góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu“Phấn đấu đến năm 2030, Thống kê Việt Nam đạt trình độ tiên tiến trong khu vực ASEAN và đến năm 2045 trở thành hệ thống thống kê hiện đại trên thế giới”.
2. Các loại đề án cần có sự tham gia tư vấn, phản biện và giám định xã hội của Hội TKVN:

• Các đề án về xây dựng văn bản qui phạm pháp luật; dự án về xây dựng chiến lược, chính sách phát triển thống kê, chương trình điều tra thống kê quốc gia;
• Các đề án về phương pháp và chế độ thống kê (phương pháp thống kê, phân loại thống kê, tiêu chuẩn/ chuẩn mực thống kê);
• Các đề án về xây dựng phương án tổng điều tra, điều tra thống kê có quy mô lớn, nội dung phức tạp;
• Các đề án về biên soạn các sản phẩm thống kê quan trọng, như biên soạn các cuốn số liệu, các báo cáo phân tích dài hạn, các công trình nghiên cứu khoa học, lịch sử xây dựng và phát triển ngành Thống kê;
• Các đề án về quản lý chất lượng thống kê;
• Các đề án về chương trình, tài liệu đào tạo, bồi dưỡng kiến thức và kỹ năng thống kê.

Giải pháp thực hiện hiệu quả hoạt động vụ tư vấn, phản biện và giám định xã hội trong lĩnh vực thống kê

1. Tăng cường và đổi mới hình thức tuyên truyền về ý nghĩa, tầm quan trọng và ích lợi của hoạt động tư vấn, phản biện, giám định xã hội trong lĩnh vực thống kê;
2. Chủ động, tích cực đề xuất với cơ quan quản lý nhà nước thực hiện có hiệu quả Quyết định số 14 của Thủ tướng Chính phủ và Thông tư số 11 của Bộ Tài chính. Ban hành cơ chế, chính sách để hội tham gia chương trình dự án, đề tài nghiên cứu, tư vấn, phản biện và giám định xã hội, cung cấp dịch vụ công, đào tạo, cấp chứng chỉ hành nghề các hoạt động thuộc ngành, lĩnh vực quản lý của Bộ, cơ quan ngang Bộ theo quy định của pháp luật;
3. Mở rộng và tăng cường phối hợp, hợp tác với các cơ quan chủ trì xây dựng/soạn thảo các đề án trong lĩnh vực thống kê cần có sự tham gia tư vấn, phản biện và giám định xã hội của Hội TKVN;
4. Xây dựng và phát triển nguồn nhân lực thực hiện nhiệm vụ tư vấn, phản biện và giám định xã hội. Theo đó, cần động viên, khích lệ các hội viên, đặc biệt các hội viên là nhà khoa học, chuyên gia thống kê tích cực tham gia vào hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng kiến thức và kỹ năng thực hiện nhiệm vụ tư vấn, phản biện và giám định xã hội cho hội viên. Hình thành các nhóm chuyên gia về tư vấn, phản biện theo từng lĩnh vực. Chẳng hạn, nhóm tư vấn, phản biện về xây dựng chiến lược, chính sách phát triển thống kê; nhóm tư vấn, phản biện về tiêu chuẩn thống kê; nhóm tư vấn, phản biện về xây dựng phương án tổng điều tra/điều tra thống kê; nhóm tư vấn phản biện về đánh giá chất lượng thống kê… /.

Nguyễn Văn Đoàn